Gut hastalığında kanda ürik asit seviyeleri artar veya böbreklerden atılımının az olmasından kaynaklanır. Vücutta pürinler ürik aside dönüşür. Pürinlerin besinlerle fazla alınması da gut hastalığına neden olabilir. En fazla ayak başparmağı etkilenir. 40 yaş üstü, kilolu, alkol tüketen erkeklerde sık görülür. Ani nöbetler ve şiddetli ağrı ile karakterizedir.
İlaç tedavisi ve gut hastalığına özel beslenme programı ile kontrol altına alınabilir. Az yağlı süt ve süt ürünleri, mısır ekmeği, patates, pirinç, makarna, yumurta, meyve tüketilebilecek besinler arasındadır. Pürinden kısıtlı beslenme programı uygulanmalıdır. Karnabahar, ıspanak, pazı, brokoli, brüksel lahanası veya semizotu, bezelye, kuşkonmaz veya mantar haftada yaklaşık 100 gr kadar olmalıdır. Kuru baklagil haftada yaklaşık 60 gram sınırlaması vardır. Gut hastalığı olan ve kilo sorunu kişiler mutlaka ideal kilosuna kavuşmak için adım atmalıdır.Fiziksel aktivite arttırılmalıdır. Bol su içmek ürik asidi idrarla atılmasına yardımcı olur.
Gut Hastalığında Sınırlandırılması Gereken Besinler
- Tam yağlı süt, tam yağlı peynir, hayvansal yağlar (tereyağı, kuyruk yağı)
- Kaymak, krema, mayonez
- Yağlı et suları ve bunlarla yapılmış çorba ve yemekler
- Havyar, midye, kalamar, ıstakoz, ançuez, sardalya, sakatatlar (karaciğer, böbrek, dalak, işkembe, dil, beyin, kokoreç..), sucuk, pastırma, sosis, salam, av etleri (kaz, ördek, keklik, bıldırcın, tavşan..)
- Çavdar ekmeği, esmer ekmek
- Şeker ve şekerli besinler, tatlılar (Bal, reçel, pekmez..)
- Hamur işi, börek, pasta, kurabiye, kek vb.
- Yağda kızartılmış besinler
- Alkollü içecekler
- İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar
Gut Hastalığında Örnek Beslenme Programı
Kahvaltı:
- 3 kaşık lor peyniri
- Domates, salatalık, biber (Örn: Söğüş Salata)
- 1 adet meyve
- 2 adet zeytin
- 1 ince dilim mısır ekmeği
Ara öğün:
- Türk kahvesi
- 6 çiğ fındık
Öğle Yemeği:
- 6 yemek kaşığı kıymalı sebze yemeği ( fasulye, kabak, patlıcan gibi serbest sebzelerden olmalı) (Örn: Patlıcan Musakka)
- 1 porsiyon salata (Örn: Isırgan Otlu Salata)
- 4 yemek kaşığı pilav
- 1 su bardağı light yoğurt (200 ml)
Ara öğün:
- 1 adet meyve
- 1 bardak az yağlı süt
Akşam Yemeği:
- 6 yemek kaşığı sebze yemeği (serbest sebzeden olmalı) (Örn: Fırında Karışık Sebze)
- 1 kase çorba (Baklagil olmamalı) (Örn: Brokoli Çorbası)
- Salata (Örn: Turp Salatası)
- 1 kase cacık
Peynirli omlet (1 kişilik)
Malzemeler
- 1 adet yumurta
- 3 kaşık lor peyniri
- 1 tutam maydanoz
- 1 tatlı kaşığı zeytinyağı
- 1 tutam tuz, kekik ve karabiber
Bir kapta bütün malzemeleri karıştır��n. Yapışmaz tavaya karışımı eşit şekilde dağıtın. Kısık ateşte sıvı kısmı kalmayana kadar önü ve arkasını pişirin. Afiyet olsun.
1 kişilik besin değerleri:
- Kalori: 200.9 Kcal
- Protein: 12.2 g
- Yağ: 16.9 g
- Karbonhidratlar: 0.3 g
- Doymamış yağ: 10.6 g
Soslu Patlıcan Salatası (4 Kişilik)
Malzemeler
- 4 tane orta boy patlıcan
- 2 orta boy domates
- 5 tane sivri biber
- 2-3 diş sarımsak
- 4-5 sap maydanoz
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı tuz
Patlıcanlar yıkadıktan sonra közde veya fırında pişirin. Kabuklarını soyup, çatalla iyice ezin. Biberleri ince ince doğrayın, domatesleri rendeleyin, sarımsakları ezip Yağda soteleyin. Tuz ve karabiberi döküp hazırladığınız bu sosu patlıcanların üzerine dökün İnce kıydığınız maydanozla süsleyip servis yapabilirsiniz.
1 porsiyon için besin değeri
- Kalori: 98.7 Kcal
- Protein: 3 g
- Yağ: 6.5 g
- Karbonhidratlar: 6.8 g
- Diyet Lifi: 6.1 g
- Doymamış Yağ: 5.5 g
Yazar:
Uzm. Diyetisyen Perihan KILIÇ
Şunlara da göz atın;
- Diyabet Hastaları İçin Beslenme Önerileri
- Glutensiz Beslenme Nedir, Nasıl Yapılır?
- Migrene İyi Gelen Besinler Nelerdir?
- Kolajen Üretimini Arttıran Besinler
- Kalp Sağlığını Koruyan Besinler Nelerdir?