Patlıcangiller familyasına ait bir bitki olan patates, nişasta bakımından zengin bir üründür. Anavatanı Güney Amerika olan bu besin, Kolombiya, Venezuela, Şili ve Kuzey Arjantin'e yayılmıştır. Yemeklerin içerisinde sık sık kullanılan patatesin %79'u sudan oluşur. ABD Tarım Bakanlığı'na göre çiğ patateste %17 karbonhidrat, %2 protein ve ihmal edilebilir yağ bulunmaktadır. Haşlama, kızartma, fırınlama gibi birçok farklı yöntemle pişirilen patates, çok nadiren çiğ olarak tüketilir. Bunun nedeni ise çiğ patatesteki nişastanın insanlar tarafından zayıf bir şekilde sindirilmesidir.
2017 verilerine göre dünyada en çok patates üretimi Çin'de yapılmaktadır. Hindistan, Rusya ve Ukrayna ise Çin'i takip eder. Dünyada patates üretiminin yarısı bu dört ülkede gerçekleşir. Çin %26, Hindistan %12, Rusya %8 ve Ukrayna %6'sını üretmektedir. Türkiye ise patates üretiminde 16. sırada yerini alır.
Ülkemizde hemen hemen her bölgede patates yetiştirilmektedir. Ancak en popüler olan yer İç Anadolu Bölgesi'dir. Niğde ve Nevşehir, patates üretimiyle ön plana çıkan şehirlerimizdir. Konya, Afyon, Kayseri, İzmir, Trabzon, Sakarya ve Erzurum, Niğde ve Nevşehir'i takip eden illerdir.
Patates, ılıman ve serin iklim bitkisidir. Patates yetiştiriciliği için ideal sıcaklık 15-18 derece arasıdır. Özellikle bitkinin ilk gelişme evrelerinde sıcaklık -2'yi bulursa bitki donar. Düşük sıcaklıklarda bitkinin toprak üstü organları ve yumruları zarar görmeye başlar. 30 derecenin üstündeki sıcaklıklarda ise çok fazla su kaybeder.
Patatesin kök sistemi zayıftır. Bu yüzden derin profilli, yumuşak, havadar, iyi ısınabilen, kabarmış ve süzek topraklarda patates yetiştirmek daha verimli sonuçlar almanızı sağlar. Ağır bünyeli topraklar patates köklerinin gelişmesini engeller ve yumruların çürümesine neden olur. Killi topraklarda sonbahar aylarında 20-25 cm derinlikte sürün yapılır. Kumlu topraklarda ise ilkbahar aylarında yüzlek sürüm yapılır. Toprağın pH değerleri 6-8 arasında olmalıdır. Gelişim açısından en iyi pH değeri ise 6.3-6.7 aralığında olmalıdır.
Patates, ilkbahar mevsiminde yetişir. Şubat ve Mart aylarında ekilen patates, Nisan-Temmuz ayları arasında hasat edilir. Hasat edileceği zaman yumrular kesilmemeli, toprak nemli olmamalıdır. Ayrıca hasat işlemi elle dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Patatesin çeşitlerine göre hasat dönemi değişiklik gösterebilir.
Şunlara da göz atın;