Şelengo, kabakgiller familyasından bir meyve türüdür ve ilk kez görüldüğünde küçük bir karpuza benzediği düşünülebilir. Dış görünüşü karpuza benzerken, içi kavun gibi olup tadı ise salatalığı andırır. Bazı kişiler, şelengoyu mangoya benzetmektedir. Şelengo, Şanlıurfa'nın Viranşehir ilçesinde yetişmektedir. 2017 yılından itibaren 4 yıl süresince yapılan araştırmalar, bu meyvenin verimliliği, yetişme koşulları, ekonomik değerleri ve tüketim özelliklerini ortaya koymuştur. Çalışmaların ardından, şelengonun koruma altına alınması amacıyla başvuru yapılmış ve 2021 yılında tescil edilerek koruma altına alınmış, aynı zamanda tohumluk üretimine başlanmıştır. Şelengo, yüksek sıcaklık ve kuraklık koşullarına dayanıklı bir meyve türüdür. Türkiye'ye özgü bir bitki olarak Viranşehir'de birçok çiftçi tarafından ekimi yapılmaktadır.
Şelengo Meyvesi Nasıl Yetiştirilir?
Son yıllarda sağlıklı beslenme ve yerel ürünlere olan ilgi arttıkça, şelengo meyvesi de dikkatleri üzerine çekiyor. Hem faydalı özellikleriyle hem de farklı tat profiliyle öne çıkan bu meyve, doğru koşullarda yetiştirildiğinde ev bahçelerinde de rahatça yetiştirilebiliyor. İşte şelengo meyvesi yetiştirmek için bilmeniz gereken tüm detaylar:
- Toprak Seçimi ve Hazırlığı: Şelengo, iyi drene edilmiş, humuslu ve hafif asidik toprakları sever. Toprağınızın pH değeri 5.5 ile 7 arasında olmalıdır. Toprağın yeterince su tutan fakat suyun birikmesine engel olan yapıda olması önemlidir. Yetiştiricilik için toprak öncesinde organik maddelerle zenginleştirilebilir. Eğer toprak ağır ise kum ve kompost ekleyerek toprak yapısını iyileştirebilirsiniz.
- İklim ve Sıcaklık: Şelengo, ılıman iklimlerde en iyi şekilde yetişir. Aşırı sıcak ve soğuk hava koşullarından kaçınılmalıdır. En ideal sıcaklık aralığı 18-25°C arasındadır. Ayrıca, şelengo bitkisi güneşli alanları tercih eder. Günde en az 6 saat doğrudan güneş ışığı alacağı bir alan seçilmelidir. Don olaylarına karşı hassas olduğundan, kışın korunaklı bir alan veya sera kullanımı faydalı olabilir.
- Saksı Seçimi ve Dikim: Evde yetiştirmek için şelengo bitkisini büyükçe bir saksıya dikebilirsiniz. Saksının alt kısmında suyun birikmemesi için delikler olmalıdır. Toprak, saksıya 2-3 cm aşağıdan yerleştirilerek bitkinin köklerinin rahatça büyümesi sağlanmalıdır. Dikim için tohumlar veya fide kullanılabilir. Tohumlar toprak yüzeyine serpilip çok fazla toprakla örtülmeden, hafifçe bastırılır. Fideler 30-40 cm aralıklarla dikilebilir.
- Sulama: Şelengo bitkisi, düzenli sulamaya ihtiyaç duyar ancak su birikmesi kök çürümesine neden olabileceğinden toprağın nemi kontrol edilmelidir. Yaz aylarında haftada 2-3 kez sulama yapabilirken, kışın sulama sıklığı azaltılmalıdır. Toprağın üst yüzeyi kurudukça sulama yapılmalı, fakat fazla suyun toprağı göllenmemesi sağlanmalıdır.
- Gübreleme: Şelengo bitkisi, hızlı büyüme dönemi olan ilkbahar ve yaz aylarında düzenli gübrelemeye ihtiyaç duyar. Organik gübreler, kompost veya sıvı gübreler kullanılabilir. Ancak aşırı gübreleme, bitkinin sağlıklı büyümesini engelleyebilir, bu nedenle gübre miktarına dikkat edilmelidir.
-
Hasat Zamanı: Şelengo meyvesi, genellikle ilkbahar sonu ve yaz başında olgunlaşır. Meyveler, rengi değişmeye ve tatlanmaya başladığında hasat edilebilir. Erken hasat, meyvelerin asidik olmasına neden olabilirken, geç hasat daha tatlı sonuçlar verecektir. Şelengo meyvesi, sağlıklı bir şekilde hasat edilerek taze tüketilebilir veya kurutulabilir.
- Zararlılar ve Hastalıklar: Şelengo bitkisi, nadiren hastalıklar ve zararlılardan etkilenir. Ancak, özellikle nemli ortamlarda küf ve mantar oluşumu görülebilir. Bu nedenle bitkinin etrafındaki alanın temiz tutulması ve düzenli havalandırılması önemlidir. Ayrıca, yaprak bitleri gibi zararlılar için doğal ilaçlar kullanılabilir.
Şelengo meyvesi, doğru bakım ve dikkatle yetiştirildiğinde verimli bir şekilde büyüyüp meyve verir. Bahçenizde ya da balkonunuzda doğal bir şelengo bahçesi kurarak sağlıklı ve lezzetli meyveler yetiştirebilirsiniz.
Şunlara da göz atın;
- Yer elması nasıl yetiştirilir?
- Biberiye nasıl yetiştirilir?
- Pırasa nasıl yetiştirilir?
- Kumkuat nasıl yetiştirilir?
- Papaya nasıl yetiştirilir?