Sarımsak ve soğanın doğranma şekli, yemeklerin tadını ve aromasını değiştirebilir. Bunun birden fazla sebebi bulunur. İşte o sebepler…
Soğan ve sarımsak, sülfür içeren bileşikler açısından oldukça zengindir. Kesildiğinde veya ezildiğinde, hücreleri parçalanır ve içinde bulunan enzimler (özellikle allinaz enzimi) sülfürlü bileşiklerle reaksiyona girer. Bu da farklı aromatik bileşiklerin açığa çıkmasına neden olur. Bu bileşikler doğranma şekline göre farklılık gösterdiği için, lezzet profili de değişir.
Soğan veya sarımsak bütün olarak bırakıldığında, hücreleri parçalanmadığı için sülfür bileşikleri açığa çıkmaz. Bu nedenle aroması oldukça hafif olur.
Kullanım: Hafif aromalı yemekler, yavaş pişirme yöntemleri.
Hücreler daha az parçalandığı için enzimlerin sülfür bileşikleriyle etkileşimi sınırlıdır.
Sonuç: Hafif, tatlımsı ve az keskin bir aroma.
Kullanım: Karamelize soğan, fırın yemekleri, sebze soteleri.
Daha fazla hücre zarar gördüğü için enzimler sülfür bileşikleriyle daha fazla etkileşime girer.
Sonuç: Daha keskin ve yoğun bir aroma.
Kullanım: Çorba bazları, kavrulmuş soğan, soslar.
En fazla hücre hasarı oluşur, bu da en yoğun sülfür bileşiklerinin serbest kalmasına yol açar.
Sonuç: Sarımsağın en keskin, acımsı ve baskın aromasını ortaya çıkarır.
Kullanım: Salata sosları, marine soslar, çiğ tüketim.
Neredeyse tüm hücreler parçalanır, bu da maksimum enzim aktivitesine ve sülfür bileşiklerinin hızla açığa çıkmasına neden olur.
Sonuç: Çok keskin, hatta yakıcı bir aroma.
Kullanım: Güçlü aromalı soslar, çiğ tüketilen baharat karışımları.
Doğrama şeklinin yanı sıra pişirme de soğan ve sarımsağın lezzetini büyük ölçüde etkiler:
Düşük ısıda pişirme (karamelizasyon): Şekerler açığa çıkar, tatlımsı ve hafif aroma oluşur.
Yüksek ısıda pişirme (kavurma, kızartma): Hafif yanık ve daha keskin tatlar oluşur.
Kaynatma veya haşlama: Sülfür bileşikleri suya geçtiği için daha hafif bir aroma elde edilir.
Sonuç: Soğan ve sarımsağın doğranma şekli, lezzet profilini belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Büyük parçalar halinde doğrandığında daha hafif bir aroma verirken, ezildiğinde veya rendelendiklerinde en keskin, baskın ve acımsı tatları ortaya çıkar. Kullanım amacına göre doğrama yöntemini seçmek, yemeklerin dengesini sağlamak açısından oldukça önemlidir.
Şunlara da göz atın: