Bariatrik Beslenme Nedir: Bariatrik Beslenme Tarifleri

Bariatrik cerrahi sonrası bir sene boyunca midenizin yeni işleyiş biçimine vücudunuzu alıştırmanız ve buna uygun olarak beslenme düzeninizi organize etmeniz gereklidir. Her bireyin metabolizma ve vücut toleransı birbirinden farklı olabileceğinden dolayı tarifleri hazırlarken tüketemediğiniz ürünlere dikkat etmelisiniz. 

Beslenmenizde proteninin yeri çok önemlidir. Proteinler vücudunuzun yapı taşı olan amino asitlerden meydana gelirler. Vücudunuzun sentezleyemediği esansiyel amino asitleri (9 adet esansiyel amino asit vardır) protein kaynağı olan gıdalardan almanız gereklidir. Günlük eslenmenizi protein yönünden zengin, yağ ve karbonhidrat bakımından bünyenizi yormayacak ve günlük almanız gereken oranları aşmayacak şekilde planlayın. 

Günlük beslenmenizde 3 ana öğün ve aralarda 2 öğün olarak düzenleme yapabilirsiniz. Toplam almanız gereken kalori miktarını bu öğünlere bölün. Ameliyattan sonraki süreçte ilk haftalarda günlük 400-600 kalori civarında, sonrasında ise en fazla 900-1000 kalori alacak şekilde beslenmeniz gerekir. Elbette bu konuda süreci takip eden doktorunuzun önerisi her zaman önceliklidir. 

Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme Nasıl Olmalı?

Ameliyat kararı aldığınızda hayatınızdaki en büyük kararlardan birini almış oluyorsunuz. Yaşam tarzınızı tamamıyla değiştirmeniz anlamına gelen bu heyecan verici karar ile mutfağınızda da değişiklikler yapmanız gerekir. Öncelikle mutfağınızdaki hazır gıdalar, yüksek şeker ve yağ içeren atıştırmalıklar artık sizin ilgi alanınız dışında kalmalıdır. Hazır gıdalarda kullanılan yüksek şeker oranına sahip şuruplar kan şekerinizi anlık olarak yükselteceğinden hem fiziksel olarak sizin için zararlıdır hem de ruh halinizde dengesizlik yaratır.

Buzdolabınızdan Çıkması Gereken Besinler

1. Hazır gıdalar, atıştırmalıklar
2. Hazır konserve ve turşular
3. Yüksek şeker oranına sahip gıdalar
4. İşlenmiş şekerler
5. Yağ oranı yüksek gıdalar (yağlı peynir, mayonez vb.)
6. Tereyağı ve margarin vb. doymuş yağlar
7. Nişastalar
8. Beyaz un ve unlu mamüller
9. Çikolata gibi kalorisi yüksek gıdalar
10. Alkollü içkiler

Buzdolabınızda Bulunması Gereken Besinler

1. Meyve ve sebzeler
2. Protein açısından zengin gıdalar
3. Kepekli tahıllar ve unlar
4. Baharatlar ve otlar
5. Yapay diyabetik tatlandırıcılar, hurma suyu
6. Et, balık, tavuk ve sebze suları
7. Narenciye
8. Karabuğday, kinoa, bulgur benzeri tok tutan ve proteini yüksek tahıllar
9. Baklagiller (ilk aylarda tüketimi güç olacağından en az 3 ay sonra tüketmeye başlamalısınız)

Mutfağınızda hızlı ve kolay yemek yapabilmeniz ve ihtiyaçlarınıza yönelik bulunması faydalı olacak bazı mutfak ekipmanları ise; 

1. Blender ve mutfak robotu (Gıdaları püre haline getirebilmeniz için)
2. El blenderı veya mini doğrayıcı (Gıdaları sindirimi kolay küçük parçalar veya püre haline getirebilmeniz için)
3. Yapışmaz tava (yağ kullanmadan pişirme yapmanız için)
4. Ramekin, sufle kabı ve porsiyonluk güveçler (Bu kaplar rahatlıkla fırına girebildiği için porsiyonluk öğününüzü rahatlıkla bu kaplarda pişirebilir ve şık bir şekilde servisini yapabilirsiniz)
5. Küçük boy tatlı/kahvaltı tabakları (Küçük tabaklarda yemeniz hem porsiyon kontrolü hem de sunumun gözünüze doyurucu görünmesi açısından faydalıdır)
6. Mini döküm tencere (Çorba ve sulu yemeklerinizi dengeli pişirmenizi sağlayan, uzun süre pişirmelere elverişli porsiyon ayarı yapabileceğiniz bir alternatif) 

Bunların yanı sıra, kilerinizde bulunmasını tavsiye edebileceğim bazı gıda ürünleri; 

1. Karabuğday ve karabuğday unu
2. Siyez unu
3. Bulgur
4. Yulaf kepeği ve öğütülmüş yulaf kepeği
5. Kinoa ve via tohumu
6. Keçiboynuzu unu
7. Hurma suyu
8. Şekersiz tart jölesi
9. Keten tohumu
10. Sarımsak ve soğan tozu
11. Soya sütü, tofu ve benzer soya ürünleri

Protein açısından zengin ve tüketebileceğiniz bazı gıdalar; 

1. Yumurta akı
2. Yağsız dana bonfile
3. Tavuk göğüs
4. Beyaz etli balıklar
5. Mantar çeşitleri
6. Soya ürünleri (soya eti, soya sütü vb.)
7. Kinoa
8. Yemişler (badem, yer fıstığı vb.)
9. Baklagiller (kuru fasulye, yeşil mercimek gibi baklagiller ilk aylarda midenizi rahatsız edebilir ve gaz problemleri yaratır)

Bariatrik Beslenme Önerileri 

1. Günlük beslenmenizi küçük ve sık öğünlere bölün (3 ana ve 2 ara öğün olabilir)
2. Öğünlerinizi yarım saati geçmeyecek şekilde ayarlayın
3. Lokmalarınızı bol bol, en az 25 kez çiğneyerek sindirime yardımcı olun.
4. Yağ kullanımınızı farklı malzemeler yardımıyla düşürün. Yağ yerine narenciye suları, yağsız yoğurt, baharatlar, taze ve kuru otlar, hardal vb. kullanın.
5. Uyguladığınız tariflerdeki tüketemediğiniz gıdaları tüketebildiğiniz gıdalar ile değiştirin.
6. Kızartma gibi yağ içeren pişirme tekniklerinden uzak durun, bunun yerine buharda pişirme, ızgara ve fırında pişirme gibi teknikleri tercih edin. Suyu ile tüketmediğiniz takdirde haşlama önermiyorum, sebzelerin tüm vitamin ve mineralleri suya geçmektedir. Mikrodalga poşetleri ile buharlı pişirme de hızlı ve güvenli bir yöntemdir.
7. Günde en az 8-10 bardak sıvı tüketin. Sıvı tüketiminizi öğünlerden en az yarım saat önce veya sonra yapın. Sıvı ve katı tüketiminizi ayrı tutmanız fazla yemeği önlemek açısından önemlidir. Sıvılar mideden hızlı atılır, bu sebeple katı gıdalar sıvı ile tüketildiğinde hızlı emilirler ve midenin hızla boşalmasına sebep olurlar.
8. Günde en az 50-70gram arasında protein aldığınızdan emin olun. Protein alımınız ihtiyacınız altında kaldığı takdirde vücutta aşırı yorgunluk, güçsüz hissetme ve saç dökülmesi gibi yan etkiler görülebilir.
9. Mutfağınızda hem yemeklere lezzet katmak hem de protein değeri açısından tavuk, et ve balık suyu bulundurun. Bu suları buz kalıplarında derin dondurucunuzda saklayabilir, ihtiyacınız olduğunda küçük porsiyonlarda rahatlıkla kullanabilirsiniz. 

Bariatik Cerrahi Sonrası Beslenmede 5 Aşama 

1. Açık Sıvı Beslenme 
   

Ameliyattan sonraki ilk birkaç gün açık sıvılar ile beslenmeniz gerekir. Doktor kontrolünde hastanede alacağınız besinler dışında alabileceğiniz sıvılar akışkan, yoğun olmayan ve çoğunlukla protein değeri olan sıvılar olmalıdır. 

Balık Suyu Tarifi

Malzemeler: 1 yk zeytinyağı, 1 orta boy soğan, ince piyazlık doğranmış, 1 defne yaprağı, 10-15 maydanoz sapı, 5-10 adet tane karabiber, 500g-1kg arası balık kemiği (mezgit, dil, levrek vb. - iyi temizlenmiş), 1/4 limon suyu, 1.5 litre su.

Yapılışı: Bir tencereye zeytinyağını koyun. İçerisine soğan, defne yaprağı, maydanoz ve karabiberi ekleyin. Balık kemikleri ve limon suyunu ekleyip kapağını kapatın. 5 dakika boyunca renk almadan pişirin. Suyu ekleyin ve bir taşım kaynatın. Kaynama noktasına gelince altını kısın ve 20 dakika pişirin. Ardından tel süzgeç veya tülbent yardımı ile süzün.

1. Tam Sıvı Beslenme

Yeşil Smoothie Tarifi

Vücudunuza faydalı ve aynı zamanda serinletici içecekler yazın hem sindiriminize yardımcı olacak hem de ara öğünlerinize güzel bir alternatif olacaktır. 

Süper yiyecek olarak kabul edilen ıspanak, iyi bir A, C ve K vitamini deposu olmakla birlikte yüksek oranda lif, kalsiyum ve demir içerir. Keten tohumu ise iyi bir Omega-3 ve lif kaynağıdır, antioksidan özellikler taşır. 

Malzemeler: 120g doğranmış kuzu ıspanak, yaprak kısımları (1/2 demet), 1 Granny Smith yeşil elma, irice doğranmış, 1 muz, 1/2 demet maydanoz, 1 yemek kaşığı keten tohumu.

Yapılışı: Tüm malzemeleri mutfak robotu veya içecek robotuna koyup püre haline getirin. İçine az miktarda su ekleyerek kıvamını ayarlayın. Buz ile servis edin ve sevdiklerinizle paylaşın.

1. Püreli Beslenme

Çilek Soslu Naneli Cheesecake

Malzemeler: 90 gram yağsız labne peyniri, 60 gr. yağsız tuzsuz lor peyniri, 2 yemek kaşığı diyabetik şeker, 1 yemek kaşığı taze nane. Çilek sos için; 4 yemek kaşığı dilimlenmiş çilek, 2 yemek kaşığı su, 1/2 yemek kaşığı diyabetik şeker, 1/2 çay kaşığı balzamik sirke.

Yapılışı: Tüm kek malzemelerini mutfak robotunda püre haline gelinceye kadar karıştırın. 2 adet sufle kabını streç film kaplayın ve karışımı kapların içerisine dökün. Kekleri en az 2 saat buzdolabında bekletin. Bir küçük sos tenceresine, sos malzemelerini koyun ve kaynama derecesine getirin. Ardından ocağın altını kısın ve 10 dakika boyunca ağır ağır pişirin. Çilekler yumuşayıp sos yoğunlaşmaya başladığında ateşten alın. Dolapta beklettiğiniz cheesecakelerin üzerine dökün ve 2 saat daha dolapta bekletin. Servis etmek için streç film ile cheesecakeleri, sufle kabından çıkarın ve tabağa alın. 

1. Yumuşak Gıdalar ile Beslenme

Kuru Domates ve Hardal Soslu Tavuk Külbastı

Malzemeler: 70 gr. tavuk göğsü, 1 diş sarımsak, 2 dilim kuru domates, 1 çay kaşığı hardal, 1 yemek kaşığı yağsız süt, 1/2 çay bardağı tavuk suyu, yulaf kepeği ya da karabuğday unu.

Yapılışı: Tavuk göğsünü iyice dövün. İki tarafını karabiber ve tuz ile çeşnilendirin. Çok ince bir şekilde unla kaplayın. Yapılmaz tavada tavuğun iki yüzeyini de ikişer dakika pişirin. Aynı tavada ince kıyılmış sarımsak, doğranmış kuru domates ve hardalı soteleyin. Ardından süt ve tavuk suyunu ekleyin. Kısık ateşte kaynama noktası altında tutarak sosu çektirin. Sos kıvam aldığında içerisine tavuğu ekleyin. İyice sosunu yedirin ve servis edin.

1. Kalıcı Bariatrik Beslenme

Beslenme önerilerini kalıcı bir hale getirin.

Merve İŞERİ UZUNOĞLU