Zerdeçal, anavatanı Güney Asya olan sarı-turuncu bir baharattır. Hint ve Orta Doğu yemeklerinde sık sık kullanılan, popüler bir baharat türüdür. Ana aktif maddesi kurkumindir. Zerdeçal, ölçülü bir şekilde tüketildiğinde sağlık için faydalı bir besindir. Ancak yüksek dozda tüketilmesi veya kurkumin takviyeleri, bazı yan etkilere sebep olabilir.
Zerdeçal Nedir?
Zerdeçal, zencefil ailesinden eski bir Hint baharatıdır. Genelde acı ve biberimsi bir tada sahip olduğu söylenir. Dünyadaki zerdeçalın neredeyse tamamı, Hindistan'da yetiştirilmektedir. Zerdeçalın kök sapları parlak sarı veya turuncu renktedir. Genellikle kurutulur ve toz haline getirilir. Zerdeçal nişasta ve lif içerir. Kök sapları, kurkuminoid adıyla bilinen bitki bileşikleri açısından zengindir. Kurkumin, zerdeçalın %4'ünü oluşturur.
Neden Zerdeçal Yemeliyiz?
- Zerdeçal, inflamatuar belirteçlerinin seviyeleri azaltabilir. Sedef, hastalığı, artrit gibi hastalıkların semptomlarını hafifletebilir.
- İçeriğinde bulunan güçlü antioksidanlar, diyabet ve kalp hastalığı gibi durumlara karşı hücresel hasarı korur.
- Çalışmalar, kurkuminin kan damarlarının genişlemesini ve kan basıncını düşürmesini destekleyebileceğini düşündürmektedir.
- Anti-inflamatuar etkileriyle kolesterol seviyelerini iyileştirir ve kalp krizi riskini azaltabilir.
- Zerdeçal, nörolojik sağlığınızı destekleyebilir.
Fazla Zerdeçal Tüketimin Yan Etkileri
Zerdeçal ve kurkumin, genelde güvenli kabul edilir. Ancak takviye olarak alınması veya yüksek oranda tüketilmesi halinde, bazı yan etkiler görülebilir.
- Zerdeçal, yaklaşık %2 oksalat içerir. Yüksek dozda tüketimi, bazı kişilerde böbrek taşı oluşumuna katkıda bulunabilir.
- Tüm zerdeçal tozları saf değildir, bazılarında hileler yapılır.
- Çalışmalar, ticari zerdeçal tozlarının manyok nişastası veya arpa ve buğday veya çavdar unu gibi dolgu maddeleri içerebileceğini ortaya koymuştur. Hileli zerdeçal tüketimi, çölyak hastalığı ve gluten intoleransı olan kişilerde olumsuz belirtilere sebep olur.
- Bazı zerdeçal tozları, sinir sistemi için toksik olan kurşun metali açısından yüksen olabilir.
- Zerdeçalın, antikoagülasyon etkisi vardır. Yani kanın pıhtılaşmasına müdahale edebilir. Yani, zerdeçal bazı ilaçlarla etkileşime girerek ilaçların etkisini artırabilir veya aşırı kanamaya neden olabilir.
- Zerdeçal, kan şekerini düşürebilir ve insülinin etkilerini artırabilir.
- Kan basıncını düşürebildiği için, antihipertansif ilaçlarla etkileşime girebilir.
- Kurkumin takviyeleri, bazı kişilerde sindirim sorunları, baş ağrısı, mide bulantısı ve deride dökülme gibi belirtilere yol açabilir.
- Bir çalışma, kurkumin takviyelerinin, belirli antidepresan ve antipsikotik ilaçların düzeylerinin düşmesine neden olabilecek bir geni indükleyebileceğini düşündürmektedir.
- Kurkumin, kemoterapi için kullanılan ilaçların antikanser aktivitesini inhibe edebilir, bu nedenle kemoterapi görenler, kurkumin almadan önce doktorlarına danışmalıdır
Yani her besinde olduğu gibi, zerdeçal ve kurkuminin fazla tüketilmesi, sağlık açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden her zaman ölçülü bir şekilde tüketilmeli, takviye kullanmadan önce doktora danışılmalıdır.
Önemli Not: Kronik rahatsızlığı olanlar, hamileler, düzenli ilaç kullananlar, zerdeçal ve kurkumin tüketmeden önce mutlaka doktora danışmalıdır.
Şunlara da göz atın;
- Çok fazla kafein tüketmenin yan etkileri
- Çok fazla çay içmenin yan etkileri
- Aşırı E vitamini alımının yan etkileri
- Aşırı folik asidin yan etkileri