Scorpaenidae familyasına ait bir balık türü olan iskorpit, zehirli dikenleri sebebiyle tedirginlik yaratabilir. Denizlerin kumluk bölgelerinde sıkça rastlanan bu balık, halk arasında ''çarpan'' adıyla da bilinir. İskorpitin farklı türleri olsa da, maksimum 5 kg ağırlığa ulaşabilir. Büyük kafasıyla tanınan bu balığın kafasında ve sırt yüzgecinde dikenler bulunur. Ülkemizde en çok Çanakkale bölgesinde tüketilen bu balığın eti, son derece lezzetlidir.
İskorpit, zehirli dikenlere sahiptir. Sırt yüzgecinde 11, anüs yüzgecinde 3 ve karın yüzgecinde 1 adet zehirli diken bulunur. Bu dikenler vücutla temas ettiğinde deride şişlik ve kızarıklıklar meydana gelir. İskorpit balığının zehir etkisi birkaç gün sürer ve ilk yardım olarak amonyak kullanılır. Görünümü itibariyle kırlangıca benzetildiği için, özellikle acemi balıkçılar için tehlikeli bir türdür. İskorpit balığının dikenleri, öldükten sonra bile zehir enjekte edebilir. Bu yüzden balık tutulduktan sonra temizlemesine çok dikkat etmek gerekir. İskorpit balığı, doğru bir şekilde temizlendikten sonra yenilebilir bir hale gelir. Özellikle çorba, yahni ve buğulama yapımında sık sık kullanılır.
İskorpit balığı zor temizlenmediği için, mümkünse bir balıkçıya temizletmek daha iyi sonuçlar verir.
İskorpit ile yapılan en meşhur yemek, iskorpit çorbasıdır. Aynı zamanda kızartma, haşlama, buğulama ve ızgara gibi yöntemlerle de pişirilebilir. Çorbayı hazırlamak için, balık tamamen temizlendikten sonra su, limon, tuz ve sirke ile haşlanır. Balığın haşlandığı su, kenara ayrılır. Soğan ve sarımsak tencerede kavrulur ve üzerine haşlama suyu eklenir. Üzerine haşlanmış balık, patates ve pirinç eklenerek kaynamaya bırakılır. Tavada kızartmak istiyorsanız, balığı temizledikten sonra mısır ununa bulayıp kızgın yağda önlü arkalı bir şekilde pişirebilirsiniz.
Çorba için; İskorpit çorbası
Fırında pişirmek için; Kağıtta iskorpit
İskorpitin üzerinde bulunan zehirli dikenler, cilt ile temas ettiğinde zehirlenmeye yol açar. Böyle durumlarda ağrılı yaralar, mide bulantısı, terleme, ateş ve bitkinlik gibi semptomlar görülür. Nadir olarak bazı kişilerde bayılma ve şok durumu da gözlemlenebilir. İskorpit zehirlenmesi halinde hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.
Şunlara da göz atın;