Kalbin kasılmasıyla atardamarlara kan pompalanır ve basınç damar yüzeyinde en yüksek oranı oluşturur. Buna halk arasında bilinen ismiyle “büyük tansiyon” denir.
Kalbin gevşemesiyle atar damarlara pompalanan kan durur fakat damarın elastikliği sebebiyle basınçtan dolayı genişleyen damar kana basınç uygulayıp kalbin gevşemesi halinde de kan akımını devam ettirir. Bu sırada damar yüzeyine uygulanan en küçük basınç oluşur, halk arasında “küçük tansiyon” ismi verilmektedir.
Tansiyon Değerleri Neyi İfade eder?
- Normal Tansiyon: Büyük Tansiyon 120-140, Küçük Tansiyon 70-90
- Hipertansiyon: Büyük Tansiyon 140'den büyük, Küçük Tansiyon 90'dan büyük
- Düşük Tansiyon: Büyük tansiyon 120'den küçük, Küçük Tansiyon 70'den küçük
Hipertansiyon Nedir?
Tansiyonun normal değerlerinin üzerinde seyretmesi durumuna “hipertansiyon” denir. Epidemiyolojik araştırmaların sonucunda hipertansiyonun kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalıklar için önemli bir etmen olduğu saptanmıştır. Erken tanı ve tedavi ile tüm bu hastalıkların önüne geçilebilmektedir.
Hipertansiyonun Diğer Hastalıklarla İlişkisi
- Şişmanlık ve Hipertansiyon
Yapılan bir araştırma grubunda hipertansiyon hastalığına sahip kişilerde zayıf birey görülmemiştir.
Şişmanlık ve hipertansiyon arasında kuvvetli bir ilişki olduğu görülmektedir ve zayıflamayla kan basıncında düşüş görüldüğü saptanmıştır.
- Hipertansiyon ve Tıbbi Beslenme Tedavisi
Dünya sağlık örgütüne (WHO) göre yeterli ve dengeli beslenme ile enerji alımı ve harcanmasının dengeli bir şekilde alınması gerekmektedir.
Tansiyon Hastaları Ne Yemeli, Ne Yememeli?
- Yeterli ve dengeli beslenme ile birlikte tuz kısıtlaması gerekmektedir; Tuzun kan basıncını arttırdığı ve hipertansiyon ile doğru orantıda olduğu saptanmıştır.
- Yemeklere fazla tuz eklemekten kaçınılmalı, beyaz ekmek tüketimi kısıtlamalı ve sodyum içeriği yüksek besinlerin tüketimi kısıtlanmalıdır.
- Hazır ürünlerde eklenen tuz oranı yüksek olduğu için konserve türü ürünlerin tüketimi önerilmemektedir.
- Günlük sofra tuzu tüketimi 5 gramı geçmemelidir.
- Alkol Tüketiminin Kısıtlanması Gerekmektedir; Yapılan çalışmalarda, aşırı alkol tüketimi ile hipertansiyon arasında güçlü bir ilişki olduğu saptanmıştır.
- Alkol şişmanlık oranında arttırdığı için kan basıncının artmasına sebep olmaktadır.
- Araştırmalara göre her gün alkol tüketen bireylerde kan basıncı daha yüksek görülürken, alkol tüketmeyen bireylerde kan basıncı tüketenlere kıyasla daha düşük düzeylerde olduğu bildirilmiştir.
- Kafeinin Kan basıncı Üzerine Etkisi; Yapılan çalışmalarda kafeinin kan basıncını arttırıcı etkisi olduğu tespit edilmiştir.
- Çay ve kahve içenlerin kan basıncı içmeyenlere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu içeceklerin özellikle büyük yaş gruplarında kısıtlanması önerilmektedir.
- Kalsiyum ve Hipertansiyon Arasındaki Pozitif İlişki; Yüksek oranda kalsiyum tüketen bireylerin, az miktarda kalsiyum tüketen bireylere göre daha düşük kan basıncına sahip olduğu görülmüştür.
- Beslenmede süt, yoğurt ve süt ürünleri arttırılmalıdır.
Hipertansiyon Hastaları Nasıl Beslenmeli?
- Taze sebze ve mevsimin meyveleri tercih edilmelidir. Bu besinler posa içeriğinden de zengindirler.
- Az yağlı süt ve süt ürünleri tercih edilip tüketilmelidir.
- Tam tahıllı ürünler tercih edilip kuru baklagil tüketimi sağlanmalıdır.
- Omega-3’den zengin olan balık haftada 2-3 kere tüketilmelidir.
- Şekerli besinlerin tüketimi kısıtlanmalıdır.
- Çay ve kahve olabildiğince düşük oranlarda tüketilmelidir.
- Tereyağı, margarin gibi katı yağların yerine bitkisel sıvı yağlar tercih edilmelidir. Önerimiz zeytinyağından yanadır.
Düşük Tansiyon Nedir?
Tıbbi olarak hipotansiyon olarak adlandırılır. Tansiyonun normalin biraz altında olması kardiyovasküler hastalık riskinden daha uzak ve sağlıklı bir ortam sunmaktadır. Sıvı eksikliğinden kaynaklı görülmektedir genelde, sıvı takviyesi yapıldığı halde düzelme olmuyorsa hekime başvurulması gerekmektedir.
Yazar:
Dyt. Hülya Çağatay
instagram.com/diyetisyenhulyacagatay
Şunlara da göz atın;
- Tansiyon nasıl yükseltilir?
- Yüksek tansiyonu düşüren besinler
- Tiroid hastaları nasıl beslenmeli?
- Çölyak hastaları nasıl beslenmeli?
- Fibromiyalji hastaları nasıl beslenmeli?