Vücudumuz için gerekli olan enerjinin önemli kaynaklarından biri de yağlardır. Mutfaklarda en çok kullanılan yağlar ise zeytinyağı ve ayçiçek yağıdır. Gelin mutfağımızda kullandığımız zeytinyağı ve ayçiçek yağını daha yakından tanıyalım.
Zeytinyağı; natürel, riviera ve rafine zeytinyağı olarak çeşitli türlere ayrılmaktadır. Rafine zeytinyağı, rafinasyon işleminde kokunun yok edilmesi, renk tonunun daha açık olması ve serbest asitlik düzeyinin azaltması sonucu ortaya çıkan çeşididir. Riviera zeytinyağı, yüksek asitlik derecesine sahip, rafine ve natürel zeytinyağının birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan çeşididir. Natürel zeytinyağı, sadece fiziksel işlemler uygulanarak üretilen yağ çeşididir. Bu sebeple yoğun bir koku ve tada sahiptir. Doğrudan tüketime hazır durumdadır ve öğünlere pişirmeye gerek kalmadan eklenebilmektedir.
Zeytinyağı içerik olarak yüksek oranda tekli doymamış yağ asitlerini, düşük oranda da doymuş yağ asitlerini içerir. Zeytinyağı antioksidan bakımından oldukça zengindir. İçerdiği E vitamini sayesinde güçlü bir antioksidandır, bağışıklık sistemini destekler. İçerdiği K vitamini sayesinde ise kemik sağlığında ve kan pıhtılaşmasında ve yaraların iyileşmesinde etkin rol oynar. Zeytinyağı içerdiği vitaminler sayesinde aynı zamanda hazımsızlık ve kabızlık sorunlarının de önüne geçmekte yardımcı olmaktadır. İçerdiği A ve E vitaminleri sebebiyle saçı besleyerek saç dökülmesini engeller ve saçın güçlenmesini desteklemektedir.
Akdeniz tipi beslenmesinde baş rol oynayan zeytinyağı yüksek oranda içerdiği oleik asit sayesinde LDL yani kötü kolesterolün düşürülmesinde, HDL yani iyi kolesterolün yükselmesinde yardımcıdır. Aynı zamanda inflamasyonu azaltarak kardiyovasküler hastalıklara karşı da koruyucudur.
Her şeyde olduğu gibi zeytinyağın tüketiminde de porsiyon kontrolüne dikkat etmek gerekmektedir. Aşırı tüketimi sonucu damarlarda tıkanıklığa, vücuttaki yağ dağılımında dengesizliğe yol açabilmektedir.
Ayçiçek yağı içerik olarak bakıldığında yüksek oranda tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri içermektedir. Kolesterol içermez ve doymuş yağ oranı da düşüktür. Ayçiçek yağı, oleik asit ve linoleik asit açısından zengin bir içeriğe sahiptir. Bu sayede sağlığa birçok olumlu katkı sağlamaktadır. Antioksidan açısından zengindir, anti-inflamatuar etki göstermektedir, sindirim açısından kolaylık sağlar, kabızlığı önler, A ve E vitamini içermesinden dolayı cilt sağlığına da iyi gelmektedir.
Gereğinden fazla ayçiçek yağı tüketimi sonucu bazı sağlık problemleri ve sivilce, yağlanma gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Her besinde olduğu gibi ayçiçek yağını da dengeli ve kontrollü tüketmekte fayda vardır.
Peki hangi yağı tercih etmeliyiz? Ayçiçek yağının yanma derecesi daha düşük olduğundan kızartmalarda daha çabuk bozulma gösterecektir. Bu sebeple ayçiçek yağının yanlış kullanımı sonucu zararlar ortaya çıkabilmektedir. Zeytinyağına gelirsek ise soğuk yemeklerde, salatalarda sızma zeytinyağı, sıcak yemeklerde ve kızartmalarda ise riviera zeytinyağının tercih edilmesi uygun olacaktır.
Yazar:
Dyt. Ceren Karahan
https://www.instagram.com/dyt.cerenkarahan/
Şunlara da göz atın;