Patates kızartması hepimizin sevdiği, sadece tuz ile bile mükemmel lezzeti çıtır dokusu, yumuşak içi ile lezzetli bir eşlikçi. İngilizcesi ‘french fries’ yani Fransız kızartması olarak geçse de patates kızartmasının nerede doğduğu konusu hala tartışmalı. Fransa ve Belçika arasında uzun yıllardır bu konuda bir uzlaşı sağlanmış değil. Peki aperatif, garnitür ya da ana yemek olarak yenen patates kızartması nereden geliyor? İşte, detaylar:
Yaygın bir inanışa göre Belçika’dan geçen Meuse nehri halkın sıklıkla balık tutup yediği bir nehirmiş. Tuttukları balıkları kızartarak tüketen halk, 1680 yılında kış aylarında nehir donduğunda, patatesi kızartarak tüketmeye başlamışlar. Bu şekilde patates kızartması ortaya çıkmış. Birinci Dünya Savaşı sırasında Belçika’da bulunan Amerikan askerleri patates kızartmalarını yiyerek hayran kalmış. Belçika’da kullanılan baskın dillerden Fransızcayı sıklıkla duydukları için kendi aralarında patates kızartmasına 'Fransız kızartması' demeye başlamışlar. Bu ismiyle Amerika’ya ve bütün dünyaya yayılmış.
BU SENARYOYA ELEŞTİRİ VAR
Liège Üniversitesi'nden mutfak tarihçisi Pierre Leclercq ise hikayenin "mantıklı olmadığını" belirtiyor.
Çünkü Leclercq'e efsane doğru olsa bile, bunun 1680'de değil, 1739'da gerçekleşmesinin çok daha muhtemel olduğunu söylüyor. Çünkü patatesler bölgede 1735'e kadar çok tanınmıyordu. Leclercq'e hikayedeki bir diğer sorun ise yağ ile ilgili. Leclercq “18. yüzyılda yağ, kısıtlı imkanlara sahip insanlar için bir lükstü. Tereyağı pahalıydı, hayvansal yağlar nadirdi ve daha ucuz bitkisel yağlar gıdım gıdım tüketiliyordu. Bu nedenle köylüler yağları israf etmeden, ekmek ya da çorbada doğrudan yerlerdi. Bu nedenle yoksul halkın yağları kızartma için kullanması fikri şüpheli" diyor.
'FRENCH DEĞİL FRANKOFON'
Şef ve yazar Albert Verdeyen'e göre patates kızartması tartışmasız bir şekilde Belçikalı. Verdeyen, "Amerikalılar ona patates kızartması diyorlar ama bu bir bir Frankofon kızartması" diyor.
Fransız tarihçi Madeleine Ferriere'e ise göre patates kızartması 1789 Fransız Devrimi sonrası sokak satıcıları tarafından bulundu. Ferriere'e göre patates kızartması sokak mutfağının buluşu olduğu için nereden geldiğini kestirmek çok zor.