Cacık, hem Türk hem de Yunan mutfağında yer alan ve iki ülke arasında paylaşılan geleneksel bir lezzettir. Yoğurt, salatalık ve çeşitli baharatlarla yapılan bu serinletici yemek, sıcak yaz günlerinde hem Türkler hem de Yunanlar tarafından sıklıkla tüketilir. Ancak Türkiye’de “cacık” olarak bilinen bu yemek, Yunanistan’da “tzatziki” adıyla anılır ve her iki ülke arasında farklı varyasyonlarla hazırlanır. Cacık, kültürel bir etkileşimin ve Akdeniz mutfağının ortak bir ürünü olarak kabul edilebilir. Şimdi, cacığın kökenine ve her iki ülkedeki farklılıklarına daha detaylı bakalım.
Cacık’ın tam kökeni net olarak bilinmese de, yoğurdun Orta Asya kökenli olduğu düşünülmektedir. Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya göç etmesiyle birlikte yoğurt tüketimi de yaygınlaşmış ve bu besin, Anadolu ve Akdeniz mutfağına yerleşmiştir. Yunanlar ise yoğurdu ve yoğurt bazlı yemekleri, Bizans İmparatorluğu döneminde benimsemişlerdir. Zamanla, bu yoğurt bazlı yemekler, hem Türk hem de Yunan mutfaklarında farklı şekillerde evrilmiştir.
Cacık ya da tzatziki, Akdeniz ve Orta Doğu'nun yoğurt kültürünün bir parçasıdır ve çeşitli varyasyonları birçok Akdeniz ve Orta Doğu mutfağında görülür. Yunanlar için “tzatziki,” Türkler içinse “cacık” olarak bilinen bu yemek, her iki ülkenin de mutfak kültürlerinde köklü bir yer edinmiştir.
Türkiye’de cacık, genellikle yoğurt ve rendelenmiş salatalık ile yapılır. Ancak bölgesel farklar görülebilir. Örneğin bazı bölgelerde cacık daha sıvı bir kıvamda hazırlanır ve içine su eklenir. Yoğurt, sarımsak, nane, zeytinyağı ve salatalık ile hazırlanan cacık, özellikle yaz aylarında yemeklerin yanında serinletici bir garnitür olarak servis edilir. Türkiye’de cacık, genellikle ana yemeklerin yanında ya da meze olarak tüketilir. Türk mutfağında cacık, sıvı kıvamlı olabilir ve bazen bir tür çorba gibi kaşıkla yenebilir. Özellikle yaz aylarında, serinletici özelliğiyle sıklıkla tercih edilir.
Bakınız; Cacık tarifi
Yunan mutfağındaki tzatziki, Türk cacığından biraz daha yoğun bir kıvama sahiptir. Tzatziki’de yoğurt daha yoğun bir şekilde kullanılır ve genellikle su eklenmez. Yunan yoğurdu, Türk yoğurduna göre daha kalın ve yoğun bir kıvama sahiptir, bu da tzatziki'nin daha koyu olmasına neden olur. Yunan tzatziki'sinin ana malzemeleri arasında süzme yoğurt, rendelenmiş ve süzülmüş salatalık, sarımsak, zeytinyağı ve sirke ya da limon suyu yer alır. Tzatziki, Yunan mutfağında genellikle et yemeklerinin yanında, özellikle de souvlaki (şiş kebap) ve gyros gibi yiyeceklerle sunulur. Tzatziki, aynı zamanda ekmek ya da pita ile de meze olarak tüketilir.
Bakınız; Tzatziki tarifi
Şunlara da göz atın;