Ayak üşümesi, soğuk bir ortamdayken kan akışının ayak bölgesindeki kısımlara doğru yetersiz kalmasıyla görülür. Genellikle geçici ve zararsız bir durum olsa da, bazen daha ciddi sağlık sorunlarının işaretçisi olabilir. Kadınlarda ayak üşümesi erkeklere göre daha fazla görülür. Bunun nedenlerinden biri, kadınların dinlenme halindeki metabolizma hızının erkeklere göre daha düşük olmasıdır. Ayak üşümesinin en yaygın belirtileri; Sürekli soğuk ayaklar, ayaklarda karıncalanma ve uyuşma hissi, bazen titremedir. 

Ayak Üşümesinin Nedenleri Nelerdir?

Ayak üşümesi durumu sürekli görülüyorsa, bunun altında yatan başka bir neden olabilir. Ayak üşümesine neden olan en yaygın sebepler şu şekildedir;

1. Yetersiz Sıcaklık

Ortam sıcaklığının düşük olması, mevsime göre ince giyinmek, ayakların çıplak olması ayak üşümesine neden olur.

1. Zayıf Dolaşım

Kan dolaşımının zayıf olması, ayak üşümesine yol açan nedenlerin başında gelir. Zayıf dolaşım, sıcak kanın yeteri miktarda ayak bölgesine ulaşmasını zorlaştırabilir. Bu da ayaklarınızın vücudun geri kalanına göre daha soğuk kalmasına yol açar. Zayıf dolaşımın nedenlerinden biri de hareketsiz yaşamdır. Gün içinde fazla oturmak, dolaşımın zayıf olmasına sebebiyet verebilir. Sigara içmek de dolaşım bozukluğu riskini artıran faktörler arasındadır.

1. Anemi

Kırmızı kan hücrelerinin yetersiz sayıda olması, vücutta anemi (kansızlık) oluşmasına yol açar. Aneminin ilerlemesi, ayakların üşümesinin yaygın nedenlerinden biridir. Ayrıca demir eksikliği de anemiye sebep olabilir. Beslenme değişiklikleri ile daha kolay bir şekilde tedavi edilebilir.

1. Şeker Hastalığı

Şeker hastalığı (diyabet), sinirlerde oluşan kasar sebebiyle sürekli üşüyen ayaklara neden olabilir. Diyabetin diğer belirtilerine göre ayaklarda uyuşma ve karıncalanma da görülebilir. Eğer ayaklarınızda herhangi bir sinir hasarı belirtisi görüyorsanız, en kısa sürede doktora başvurmanız gerekir.

1. Hipotiroidizm

Vücutta yeterli tiroid hormonu üretilemediği durumlarda, hipotiroidizm görülebilir. Bu hastalık, metabolizmada çeşitli değişikliklere yol açar. Bu da dolaşımın zayıflamasına ve soğuk ayaklara sebebiyet verebilir. 

1. B12 Eksikliği

B12 vitamini eksikliği, vücudun yeterince B12 vitamini alamadığı veya bu vitaminin emilemediği durumlarda görülür. Özellikle vegan beslenme tarzını benimseyen kişilerde, 50 yaşın üzerindeki bireylerde, sindirim sorunları yaşayanlarda ve mide-bağırsak ameliyatı geçirmiş kişilerde görülme riski daha yüksektir. B12 vitamini eksikliğinde, üşüyen ayaklara ek olarak kabızlık, ishal, soluk görünüm, sinirlilik, anemi ve denge kaybı gibi belirtiler de görülür. Bu belirtilerin siz de olduğunu düşünüyorsanız, en kısa sürede doktora başvurmanız gerekir. 

1. İlaç komplikasyonları

Beta bloker denilen ilaçların potansiyel yan etkilerinden biri ayak üşümesidir. Bu ilaçlar, yüksek tansiyon ve kalp-dolaşım sorunlarının tedavisinde kullanılır. 

1. Diğer Nedenler

Bakteri ya da virüs kaynaklı enfeksiyonlar, ateş, kaygılı olmak, kronik hazımsızlık gibi durumlar da ayakların üşümesine yol açabilir.

Ayak Üşümesi Kimlerde Görülür?

Ayak üşümesi, hemen herkeste görülebilen bir durumdur. Daha önce söylediğimiz gibi, kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür. Ayrıca bebeklerde ve yaşlı bireylerde görülme ihtimali daha fazladır.

1. Bebeklerde Ayak Üşümesi

Bebekler, ağırlıklarına göre geniş bir vücut yüzeyine sahiptir. Bu yüzden vücut ısılarını daha hızlı kaybedebilirler. Ayrıca ciltlerinin altında çok fazla yağ yoktur. Doğal vücut ısısı düzenlemeleri yetişkinler kadar gelişmediği için, ayak üşümesi durumu görülebilir.

1. Yaşlı Yetişkinlerde Ayak Üşümesi

Yaşlı insanlar, vücut ısılarını düzenleme becerilerini zamanla kaybederler. Ayrıca uzuvlarındaki kan damarları, merkezi bölgeleri sıcak tutmak için kolayca daralmaz. Metabolizma yaşın ilerlemesiyle birlikte yavaşlama eğilimi gösterir. Bu da ayakların üşümesi riskini artırabilir.

Ayak Üşümesi İçin Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?

Ayaklarınızın sürekli üşüdüğünü fark ettiyseniz, geçmek bilmeyen bir üşüme yaşıyorsanız, ayaklarınızda ve ayak parmaklarınızda zor iyileşen yaralar varsa, her zaman yorgunsanız, üşümeye ek olarak karıncalanma belirtileri yaşıyorsanız, en kısa sürede doktorunuza başvurabilirsiniz.

Bazen ayaklarınız üşür fakat cildinize dokunduğunuzda soğuk hissetmezsiniz. Bu gibi bir durum yaşarsanız, derhal doktorunuzu aramalısınız. Bu durum nörolojik bir sorunun belirtisi olabilir. 

Ayak Üşümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Ayak üşümesi durumunda doktor ilk olarak fiziki bir muayene yapar. Ayağın farklı bölgelerine baskı uygular. Bu şekilde sinir hasarının varlığını kontrol etmiş olur. Daha sonra diyabet, hipotiroidizm, anemi gibi durumların olup olmadığına bakmak için kan testi isteyebilir. Eğer ayak üşümesinin nedeninin kalp hastalığı veya dolaşım bozukluğundan kaynaklandığını düşünürse, kalbin işleyişini kontrol etmeye yardımcı olan elektrokardiyogram isteyebilir. Eğer atardamar hastalığından şüphelenirse, kan akışına bakmak için ultrason da gerekli olabilir.

Ayak Üşümesi Nasıl Tedavi Edilir?

Ayak üşümesi tedavisi için, üşümenin altında yatan neden bulunmalıdır. Genellikle doktor, dolaşımı iyileştirmek için düzenli egzersiz önerileri sunar. Anemi, hipotiroidizm kaynaklı nedenler, genellikle ilaçla tedavi edilebilir. 

Ayak Üşümesi Nasıl Geçer?

1. Soğuk ortam yüzünden üşüyorsanız, çok katmanlı giyinerek, ayaklarınızı battaniye ile örterek ve ortamdaki ısıyı artırarak üşümenizi geçirebilirsiniz.
2. Aneminiz varsa veya dengesiz besleniyorsanız, bol meyve, sebze, yağsız et ve tam tahıl içeren bir beslenme programına geçebilirsiniz.
3. Mümkün olduğunca stresten uzak durun.
4. Özellikle kış aylarında evin içindeyken çorap ve terlik giymeyi ihmal etmeyin.
5. Sürekli oturmanız gereken bir işle meşgulseniz, yarım saatte bir ayaklarınızı esnetin ve hareket edin.
6. Sigara ve tütün ürünlerini kullanmayı bırakın.
7. Kolesterolünüz yüksekse, doktor kontrolünde beslenme programınızı ayarlayın.
8. Dolaşımı güçlendirmek için, B12, demir ve folat içeren besinler tüketin.

Önemli Not: Ayak üşümesi her yaşta ve herkeste görülebilecek bir durumdur. Ancak ayak üşümesi durumu uzun süre devam ediyorsa, geçmek bilmiyorsa ve farklı belirtiler de görülüyorsa, en kısa sürede doktorunuza başvurun. 

Şunlara da göz atın;

1. İştahsızlık neden olur?
2. Karaciğer yağlanması neden olur?
3. Karın ağrısı nasıl geçer?
4. Ağız kuruluğuna ne iyi gelir?
5. Boğaz şişliği nasıl geçer?