Güveci, kreması, konservesi, ızgarası ile sofralara renk katan mantar, ormanlık alanlarda, yol kenarlarında ve ağaç diplerinde sık sık karşımıza çıkar. Ancak mantar gördüğümüzde aklımıza takılan ilk soru 'Acaba zehirli midir? oluyor. Yemeklerin içinde en yaygın kullanılan mantar çeşidi, kültür mantarıdır. Fakat bunun dışında da oldukça lezzetli ve yenilebilir mantarlar mevcuttur. Ülkemizde yetiştirilen ve yenilebilen mantar çeşitlerini sizlere tanıtmak istiyoruz. Bazılarını evinizde yetiştirebilir, bazılarını ise marketlerden temin edebilirsiniz. Yenilebilir mantar çeşitleri ile en lezzetli yemekler yapmak için, mantarlı yemekler sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın. İşte, yetiştirilebilir ve yenilebilir değerli mantar çeşitleri:
Gelincik mantarı olarak da bilinen imparator mantarı, Güney Avrupa'nın en sevilen mantar çeşitlerinden biridir. Beyaz sporlu ve turuncu şapkalı olan bu mantar, ülkemizde Şile, Kandıra ve Göksü Vadisi'nde bulunur. Keskin ve lezzetli bir tadı vardır. İmparator mantarı ailesinde zehirli mantarlar bulunduğu için, toplandıktan sonra mutlaka uzmana danışılması gerekir.
Çörek mantarı olarak da bilinen pestik mantarı, ak, yumuşak ve katı olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Ormanlarımızda yetiştirilen bu mantar, marketlerde yüksek fiyata satılmaktadır. Batı Karadeniz'de bulunan bu mantar, aslında İtalyanların 'porcini mantarı'dır. Karadeniz de ise ayı mantarı ismiyle anılmaktadır.
Diğer mantarlara göre daha koyu renk olan borazan mantarı, 'trompet mantarı' olarak da bilinir. İsmini, görünümünden almaktadır. Pahalı ve lezzetli bir mantar olan borazan mantarı, ülkemizde Ege Bölgesi'nde yetişmektedir. Ailesinde zehirli mantar türleri olduğu için, uzmana danışmadan tüketilmesi önerilmez. Sebzeli mantar sotelerde kullanılmaktadır.
Görünümü oldukça farklı olan bu mantar, 'höbelen' veya 'döbelen' ismiyle de bilinir. Akdeniz, Karadeniz ve Ege'nin kıyılarında yetişen kuzu göbeği mantarı, yenilebilir mantarlar arasında yer alsa da, pişirilmeden kesinlikle tüketilmemelidir. Fransız mutfağında sık sık kullanılır ve ekonomik değeri yüksektir.
İsminden anlaşıldığı üzere çam ormanlarında yetişen bu mantar, çam ağaçlarına tutunarak büyümektedir. Geyik sütü ismiyle de bilinir. Şapkası koyu kahverengidir. Çam kabara mantarı, yenilmeden önce mutlaka uzmana danışılması gerekir. Boyabat yöresinde sık sık görülen bu mantar, alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
Gençken sarı, olgunlaşınca kırmızı renge dönen tirmit mantarı, genellikle Karadeniz Bölgesi'nde görülür. Halk arasında geyik mantarı olarak da bilinen tirmit, pişirmesi kolay ve lezzetli bir mantar türüdür. Baharat ve tuzla birlikte pişirildiğinde, yemeklerin yanında servis edilebilir.
Ülkemizde en çok tüketilen mantarlardan biri olan istiridye, 'kayın, yaprak ve kavak mantarı' gibi isimlerle de bilinir. Yumuşak yüzeyleri seven bu mantar, lezzetli olduğu için ülkemizde yetiştiriciliği de artmıştır.
Şapkası sarı olan bu mantar, hızlıca yetişen ve çoğalan bir mantar türüdür. İstanbul Belgrad Ormanı'nda bal mantarına rastlamak mümkündür. Kültür mantarına benzeyen bal mantarının çok fazla tüketilmesi önerilmemektedir.
Şekli en tuhaf olan mantar çeşitlerinden biridir. Genellikle Akdeniz'de görülen kıvırcık mantar, kedi tırnağı, saçaklı mantar ve çam mantarı olmak üzere üç farklı türe sahiptir. Görünümü kıvırcığa benzeyen bu mantar, toz ve toprağı içerisinde biriktirebilir. Bu yüzden yenmeden önce çok iyi bir şekilde yıkanmalıdır.
Uzakdoğu ülkelerinde sık sık tüketilen bu mantar, ülkemizde Karadeniz, Akdeniz, Marmara ve Ege'de yetiştirilir. Çatlak bir görünüme sahip olan şitake mantarı, koyu kahverengi şapkalıdır. Dünyanın en pahalı mantarları arasında yer alır. Türkiye'de 'kara orman' ismiyle de bilinir.
Turuncu sığır ismiyle de bilinen sığır dili mantarı, çiğ haliyle yenilmemektedir. Genellikle Karadeniz'de yetiştirilen bu mantar, kayın, palamut, meşe ve köknar ağaçlarının dibine tutunurlar.
Rengi çiğ ete benzeyen biftek mantarı kesildiğinde içinden kırmızı renkli bir sıvı akmaktadır. Yenilebilir en lezzetli mantarlardan biri olan biftek mantarı, kestane ve çınar ağaçlarına tutunur. Tadı ekşimtrak olsa da, yemeklere lezzet katmak için kullanılır. Mersin ve çevresinde yetiştirilir.
Karaman ve Bolu'da rastlayabileceğiniz cincile mantarı, iğne yapraklı ve köknar ormanlarda yer alır. Aromatik ve özel bir lezzeti vardır. Oldukça etli olan bu mantar, genelde sote yapımında kullanılır.
Sarı bir renge ve tırtıklı yapıya sahip olan kükürt mantarı, zehirli mantar türleriyle çok karıştırılır. Kükürt mantarının tadı tavuğa benzemektedir. Türkiye'nin sahil kesimlerinde görülen kükürt mantarı, ceviz ve karaağaçta sıklıkla görülür.
Şunlara da göz atın;