Kalp hastalıkları, dünya çapında önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Düzenli egzersiz yapmak ve sigara içmemek gibi yaşam tarzı değişikliklerine ek olarak, diyet yapmak kalbi korumanın en iyi yollarındandır. Bunun nedeni, yediklerinizin kolesterol, tansiyon, iltihaplanma, damar tıkanıklığı gibi hastalıkları tetiklemesidir. Kalp sağlığını korumak için, lif, antioksidan ve sağlıklı yağlar bakımından zengin diyetler tercih edilmelidir. Yüksek oranda ilave şeker, işlenmiş et gibi besinlerin tüketimi ise kalp hastalıklarına yakalanma riskini artırır. Birçok diyetin kalp sağlığını desteklediği iddia edilse de, bilimsel araştırmalarla desteklenen diyetleri tercih etmek daha doğru olacaktır.
Akdeniz diyeti, 1960'lı yıllarda Güney İtalya ve Yunanistan'da yaşayan insanların geleneksel beslenme alışkanlıklarına dayanır. Bu diyette tam tahıllı besinler, tohumlar, meyveler, sebzeler, kabuklu yemişler, baklagiller, balık ve zeytinyağı gibi minimum düzeyde işlenmiş gıdalara yer verilir. Orta düzeyde kümes hayvanları, az yağlı süt ürünleri ve yumurta içeren bir diyettir. İşlenmiş etleri, işlenmiş atıştırmalıkları ve ilave şeker içeren besinleri sınırlar. Çok sayıda araştırmaya göre, Akdeniz diyeti yüksek kolesterol, obezite, diyabet gibi kalp hastalığı riskini düşürdüğü söylenmektedir.
Dash, hipertansiyonu durdurmak için diyet yaklaşımları anlamına gelir. 2021 yılında çok popüler olan bu diyet, yüksek tansiyonun önlenmesi için tasarlanmıştır. Ayrıca tansiyona bağlı kalp hastalıkları riskini de azaltır. Dash diyetinde, tam tahıllara, meyvelere, sebzelere, yağsız etlere ve az yağlı süt ürünlerine odaklanılır. Kırmızı et ve rafine tahıllar sınırlandırılır. Ayrıca sodyum alımı, günde 1 çay kaşığı ile sınırlandırılmalıdır. Yüksek tansiyonu olan kişilerde, sodyum alımını azaltmanın, Dash diyeti ile birleştirildiğinde tansiyonu önemli ölçüde azalttığı görülmüştür. Dash diyetinin kalp hastalığı riskini %20, felç riskini %19 ve diyabet riskini %18 oranında azalttığı düşünülmektedir.
Vegan ve vejetaryen diyetleri, kırmızı et, kümes hayvanları ve balık dahil tüm etleri ortadan kaldıran beslenme biçimidir. Bazı vejetaryenler süt, yumurta gibi hayvansal ürünleri tüketirken, veganlar süt ürünleri, arı poleni, bal gibi hayvan kaynaklı tüm besin içeriklerinden kaçınırlar. Vegan diyetinde meyveler, sebzeler, mercimek, fasulye, soya ürünleri, fındık, tohumlar ve bitki bazlı yağlar tüketilebilir. Vegan diyetlerinin çoğu kalbe iyi gelen lif, antioksidan ve anti-inflamatuar bileşikler bakımından zengindir. Ayrıca tofu gibi soya ürünlerini düzenli olarak tüketmek, kalp için yararlıdır. Diğer bazı incelemeler, vejetaryen ve vegan diyetlerinin yüksek kolesterol ve kan basıncı seviyeleri, aşırı kilo ve obezite ve yönetilmeyen kan şekeri seviyeleri dahil olmak üzere kalp hastalığı risk faktörlerini önemli ölçüde iyileştirdiğini bulmuştur.
Dyt. Dawn Jakson Blatner tarafından oluşturulan bu diyet, esnek diyet olarak da bilinir. Flexitarian diyetinde bitkisel gıdalara odaklanılır. Ancak makul ölçüde balık, süt ve et ürünlerine izin verilir. Proteinin çoğunun bitkisel gıdalardan alınması teşvik edilir. Katı kuralları olmadığı için, besin gruplarını ölçülü bir şekilde tüketmek gerekir. Katı bir vegan veya vejeteryan diyeti ile karşılaştırıldığında, Flexitarian Diyeti, et ve diğer hayvansal ürünlerden vazgeçmek zorunda kalmadan bitki bazlı bir diyetin kalp faydalarını isteyenler için daha gerçekçi bir seçenek olabilir.
Bu diyet, sadece karbonhidrat alımını kısıtlamaz. Bununla birlikte protein ve yağ bakımından Batı diyetinden daha yüksektir. Ekmek, tahıl, patates, makarna ve şekerli besinleri sınırlama eğilimindedir. Araştırmalara göre, düşük karbonhidrat diyetinin iyi kolesterolü artırdığı, obezite ve kötü kolesterolü ise azalttığı düşünülmektedir. Ek olarak, düşük karbonhidratlı diyetlerin tümü doğal olarak kalp sağlığı açısından sağlıklı değildir. Bazı gözlemsel araştırmalar, bu diyetleri uygulayan kişilerde kalp hastalığı ve buna bağlı ölüm riskinin arttığını belirtmektedir. Bu yüzden diyet kalitesi anahtardır. Düşük karbonhidratlı diyetler, sebze, avokado, kabuklu yemiş, tohum gibi besinleri içermelidir.
Omega 3 diyetinde, turna, somon, alabalık, mezgit, uskumru gibi balıklara yer verilir. Ayrıca keten tohumu, chia tohumu, ceviz, semizotu gibi omega 3 içeren besinlere yer verilir. Omega 3 diyetinin, kalp üzerindeki etkisi tam olarak bilinmemektedir. Ancak iyi kolesterolü artırıp, kötü kolesterolü düşürdüğü, tansiyon düşürücü etkisinin bulunduğu ve doğru uygulandığında kilo vermeye destek olabileceği düşünülmektedir. Bu sayede kalp hastalıkları riskini de azaltabilir.
Kalp sağlığınız için en uygun diyeti seçerken, yaşınız, kilonuz, kronik rahatsızlıklarınız, beslenme alışkanlıklarınız gibi birçok faktöre dikkat etmeniz gerekir. Özellikle kronik rahatsızlığı olan kişiler, hamileler, emziren anneler ve düzenli ilaç kullananlar herhangi bir diyete başlamadan önce mutlaka doktora danışmalıdır. Doktorun önerileriyle birlikte kendiniz için en ideal beslenme programını hazırlayabilirsiniz.
Şunlara da göz atın;