Gluten, buğday proteinidir. İnsanların çoğu kişisel tercih olarak ya da tıbbi durumlar nedeniyle beslenme düzenlerinde glütenden kaçınır.
Çölyak hastalığı, buğday alerjisi ve çölyaksız glüten duyarlılığı (NCGS), glütene karşı insan vücudu bir ters reaksiyon içerir. Bu hastalıkları glütensiz bir diyet ile tedavi edebilirsiniz. Glüten duyarlılığına glüten intoleransı denir.
Hem çölyak hastalığı hem de NCGS bağırsak hasarına yol açabilir ve ishal, gaz ve şişkinlik gibi semptomlara neden olabilirken, çölyak anemi, bodur büyüme ve nörolojik etkiler gibi diğer ciddi sağlık etkileriyle bağlantılı otoimmün bir durumdur.
Buğday alerjisi, semptomları yaşamı tehdit edebilen buğday proteinlerine karşı alerjik bir reaksiyonu ifade eder. Bu durum, mutlaka glütensiz bir diyet değil, buğdaysız bir diyetle tedavi edilir. İntolerans ile alerji arasında ciddi fark vardır. Alerji yaşıyorsanız eğer ciddi diyetler ile yaşamınızı sürdürmeniz gerekir. Buğday alerjisi olan kişilerin buğdaydan kaçınması gerekse de, çoğu arpa ve çavdar gibi glüten içerenler de dahil olmak üzere diğer tahılları yiyebilir. İşte eğer glüten intoleransınız varsa kaçmanız gereken yiyecekler;
Glüten İçeren Tahıllar
Glüten içeren tahıllara örnek vermek gerekirse aşağıdaki gıdalar glüten içerir;
Yulafın doğal olarak glütensiz olduğunu ancak işleme sırasında glüten ile kontamine olabileceğini unutmayın.
Çoğu Ekmek, Kraker ve Dürüm
Çoğu ekmek, kraker ve dürüm glüten içerir. Kesin olarak bilmenin tek yolu, içerik listesini okumak ve hangi tahılların kullanıldığını kontrol etmektir. Gluten intoleransınız varsa, aşağıdakilerden kaçının:
Bazı Sos ve Baharatlar
Bazı baharat ve sos çeşitleri glüten kaynakları olarak görülmese de glüten içerir. Örnek olarak şunları gösterebiliriz;
Alternatif olarak, glütensiz malzemelerden kendi çeşnilerinizi yapabilir veya glütensiz sertifikalı olanları satın alabilirsiniz. Damak tadınız göre karışımlarınızla kendi lezzetlerinizi oluşturabilirsiniz.
Çoğu Fırın Ürünü
Unlu mamuller tipik olarak buğday unu veya diğer glüten içeren tahıllardan yapılır. Bu nedenle, glüten intoleransı olan kişiler bu gıdalardan büyük ölçüde kaçınmalıdır:
Buğday Temelli Makarnalar
Makarnalar birçok kültürde temel ve sevilen bir besindir. Yan ürün ya da ana yemek olarak tüketebilir. Glütensiz alternatifler mevcut olmasına rağmen, çoğu geleneksel makarna, gluten içeren tahıllardan yapılır:
Atıştırmalıklar
Aperatif yiyecekler yaygın bir glüten kaynağıdır. Glüten içeren atıştırmalıklar şunları içerir:
Bazı İçecekler
Bazı içecekler glüten içeren maddelerle yapılır, bu nedenle etiketleri okumak önemlidir. Gluten içerebilecek içecekler şunları içerir:
İşlenmiş Gıdalar
İşlenmiş gıdaların çoğunluğu glüten içerir. Hazır gıda üretim esnasında bulaşmalar da meydana gelebilir. Birçok işlenmiş gıda ve diğer popüler ürünler de glüten içerebilir.
Önemli Not:
Eğer glütene karşı bedeninizde bir duyarlılık gözlemliyorsanız, doktorunuza başvurarak tahlilerinizi yaptırmayı unutmayın.