Salep, orkide ailesinin köklerinden ve yumrularından elde edilen bir tozdur. Bu toz, özellikle kış aylarında sütle birlikte pişirilerek içecek haline getirilir. Salep tozu elde etmek için, orkide yumrularının kurutulması gerekir. Ancak doğru bitki seçimi oldukça önemlidir. Bu yüzden salep bitkisini kurutmadan önce mutlaka bilir kişilere danışmanız gerekir.
Salep bitkisini kurutmadan önce bazı adımları gerçekleştirmeniz gerekir. Sonrasında güneşte veya fırında kurutabilirsiniz.
Salep bitkileri genellikle yaz aylarında, bitki çiçek açtıktan sonra toplanır. Köklerin olgunlaşmış ve içeriğinin maksimum seviyede olduğu bu dönemde toplama yapılmalıdır. Salep orkidesi türlerinin kökleri kullanılır. Toprak altındaki yumruları dikkatlice çıkarın.
Toplanan kökleri bol su ile yıkayarak üzerlerindeki toprak ve kirlerden arındırın. Dış kabukları soyun. Bu, köklerin daha kolay kurumasını ve işlemden geçirilmesini sağlar.
Temizlenen kökleri kaynar suya atarak yaklaşık 10-15 dakika haşlayın. Bu işlem, köklerdeki enzimlerin etkisiz hale gelmesini sağlar ve kuruma sürecinde bozulmayı önler. Haşlanan kökleri uzunlamasına ikiye bölün. Bu, kuruma sürecini hızlandırır ve eşit kuruma sağlar.
Kökleri temiz bir bez veya tepsi üzerine serin ve güneş gören bir yerde kurutun. Kurutma işlemi birkaç gün sürebilir. Köklerin her gün çevrilmesi, eşit kurumasını sağlar. Ortalama 1 hafta içerisinde salep kökleri kurumuş olacaktır.
Eğer hava şartları uygun değilse, düşük ısıda (yaklaşık 50-60°C) fırında kurutabilirsiniz. Bu yöntemde de kökleri düzenli olarak çevirerek eşit kuruma sağlayın. Ortalama 4-5 saatte bitkinin köklerini kurutabilirsiniz. Kökler tamamen kuruyup sertleştiğinde kurutma işlemi tamamlanmış demektir.
Tamamen kuruyan kökleri, ince bir toz haline gelene kadar öğütün. Geleneksel yöntemlerle havan kullanabilir veya modern yöntemlerle kahve değirmeni gibi bir cihaz kullanabilirsiniz. Öğütülmüş salep tozunu hava geçirmez kaplarda saklayın. Nemden ve doğrudan güneş ışığından uzak bir yerde muhafaza edin. Bu, salep tozunun tazeliğini korumasını sağlar.
Kurutulmuş ve öğütülmüş salep tozunu, süt veya su ile karıştırarak ısıtıp tatlandırarak içecek olarak tüketebilirsiniz. Ayrıca, dondurma yapımında ve bazı tatlı tariflerinde de kullanılmaktadır.
Şunlara da göz atın;