Bol yeşil yaprakları olan ve boyu 30-80 cm arasında değişen bakla bitkisinin sebzeleri, fasulye tipinde, iri, tombul ve uzundur. Ülkemizin hemen her yerinde yetişen baklanın Sakız, Arşın, Bayrampaşa, Akbakla, Kıbrıs ve Sultani türleri bulunuyor. Bakla, hem taze hem de kuru olarak yenilebilen bir sebze.

Baklanın Türk mutfağında özel bir yeri var. 1844 yılında Mehmet Kâmil tarafından kaleme alınmış Türk mutfağının ilk basılan yemek kitabı 'Melceüt Tabbahin'de bakla filizi salatası tarifi yer alıyor. Anlatım aynen şöyle: " Ekseriya bakla fidanları sivrildikçe bahçıvanlar biçerler. Tarıkı tertibi mezkurlardan biraz cem edip (biraz toplayarak) az haşlayıp soğudukça üzerine tuz ve biber ve maydanoz ve limon ve yahut sirke ve ruganı zeyt (zeytinyağı) konularak tenavül (yemek) buyuralar. Eğer fındık taratoru konulup ruganı zeyt gezdirilir ise daha alâ olur".

Bakla, bazı topluluklarda sadece yenmekle kalmıyor aynı zamanda fal amaçlı da kullanılıyor. Bazı çingeneler iç bakla ile ünlü 'bakla falı' bakarak geçimlerini sağlıyorlar. Kökeni Hindistan'a dayanan bakla falı Avrupa'ya ve ülkemize çingeneler kanalıyla yayılmış.

Bakla Nasıl Pişirilir?

Çorbasından mezesine, zeytinyağlısından etlisine kadar birçok yemeği yapılıyor baklanın. Taze bakla taze fasulye gibi temizlenerek pişiriliyor. Bunun için baklanın iki ucunu koparıp kenarındaki kılçıkları bıçakla alın. Temizledikten sonra baklanın yeşil rengini koruması için limonlu suda bekletin. Soğanı sotelerken biraz un ilave edip baklayı ekleyin. Baklanın zamanı geçtiğinde ve biraz kartlaştığında ise barbunya fasulyesi gibi ayıklayın. Elde ettiğiniz iç baklayı tıpkı tazesini pişirdiğiniz gibi pişirin. Kurutulmuş iç baklayı baharatçılarda veya semt pazarlarında bulabilirsiniz. Tıpkı kuru fasulye gibi akşamdan ılık suda bekletip ertesi gün suyunu değiştirin ve dilediğiniz gibi pişirin.

1. Mutfağımızın en sevilen mezelerinden biri olan fava, kurutulmuş iç bakla ile hazırlanıyor.
2. Zeytinyağlı taze bakla, kıyılmış dereotu ve sarımsaklı yoğurtla servis yapılıyor.
3. Bakla çorbasına özellikle dereotu çok yakışıyor.
4. Baklanın ayrıca parça etle de yemeği yapılıyor.
5. Baklayı temizledikten sonra düdüklü tencerede de pişirebilirsiniz. Bakla, çeşidine göre düdüklü tencerede ortalama 15-20 dakika içinde pişer.
6. Baklayı soğan, maydanoz gibi farklı malzemelerle harmanlayıp tavada kızartarak bakla köftesi tarifinde de kullanabilirsiniz.
7. Baklayı haşlayıp blenderdan çektirerek püre kıvamına getirebilirsiniz. Hazırladığınız bakla püresini et yemeklerinin altına sürerek servis edebilirsiniz.

Bakla Nasıl Seçilir?

Baklayı satın alırken, lekesiz, canlı, yeşil renkli ve sert olanlarını seçin. Üzeri yer yer kararmış baklayı satın almayın. Tıpkı taze fasulye gibi ortadan ikiye koparıp tazeliğini kontrol edin. Satın aldıktan hemen sonra tükettin. Buzdolabında, poşet içinde 1-2 gün taze olarak saklayabilirsiniz.

Baklanın Besin Değerleri

1. Bakla, sindirimi kolay ve çok besleyici bir sebze. Tanelerinde bol miktarda azot ve nişasta bulunuyor.
2. Baklagillere adını veren bu sebze, zengin bitkisel protein ve karbonhidrat içeriyor. Ayrıca demir ve kalsiyum mineralleri açısından çok zengin olan baklada A, C, B ve B2 vitaminleri de bulunuyor.
3. Baklanın zengin besinsel değerleri çok eski zamanlardan beri biliniyor. Güney Amerika Kızılderili kabilelerinden Navojo'lar bakla bitkisini kısırlık tedavisinde kullanıyorlardı. Bitkiyi yiyen kadının kız çocuk doğuracağına inanılıyordu.
4. İdrar artırıcı, kuvvet verici, idrar yollarını temizleyici, ishal kesici ve bağırsak parazitlerini düşürücü etkisi biliniyor. Şeker hastalarında kan şekerini düşürüyor.
5. Tohumlarından yapılan lapa yaralı deri hastalıklarında kullanılıyor. Baş ağrısına iyi geliyor, yüksek albümin ve böbrek kumları için tedavi edici özellikler içeriyor. Bakla cilt güzelliği için de yararlı bir sebze.

Şunlara da göz atın;

1. Sebzeli pişirirken yapılan hatalar
2. Yemek pişirme yöntemleri
3. Sebze püresi tarifleri
4. Düdüklü tencere nasıl kullanılır?
5. Mikrodalgaya koymamanız gerekenler