Sürdürülebilir Gastronomi Nedir?

Sürdürülebilirlik son zamanlarda sıklıkla adını duyduğumuz bir terimdir. Sürdürülebilirlik, gelecekteki kaynaklarımızı tehlikeye atmadan kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak anlamına gelir. Sizler için sürdürülebilirlik nedir, sürdürülebilir gastronomi nedir, sürdürülebilirlik için neler yapılabilir ve sürdürülebilir gastronomiye uygun olarak hazırlanmış 5 tarif nedir, anlattık. İşte, sürdürülebilir gastronomi hakkında merak edilenler:

Sürdürülebilirlik Nedir?

Sürdürülebilirlik, gelecekteki kaynaklarımızı tehlikeye atmadan kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak anlamına gelir. Bu bahsedilen kaynaklarda doğal kaynakların yanı sıra ekonomik ve sosyal kaynakları da dengeli kullanmak gerekiyor. Sürdürülebilirlik sadece çevrecilik anlamına gelmiyor. Sürdürülebilirlik birçok tanımlamanın içerisine dahil edilmiştir. Bunlar sosyal eşitlik ve ekonomik kalkınma endişeleridir.

Sürdürülebilirlik aynı zamanda daimi olma yeteneği olarak da adlandırılabilir. En geniş anlamıyla sürdürülebilirlik, bir süreci zaman içinde sürekli olarak sürdürme veya destekleme yeteneğini ifade eder. İş ve politika bağlamlarında, sürdürülebilirlik, doğal veya fiziksel kaynakların tükenmesini önlemeye çalışır, böylece uzun vadede kullanılabilir durumda kalırlar. Buna göre, sürdürülebilir politikalar, herhangi bir politika veya iş uygulamasının insanlar, ekosistemler ve daha geniş ekonomi üzerindeki gelecekteki etkisini vurgular. Konsept genellikle, gezegenin işleyişinde büyük değişiklikler olmadan onarılamaz bir hasara uğrayacağı inancına karşılık gelir.

Sürdürülebilir Gastronomi Nedir?

Gastronomi, kelime anlamına bakıldığı zaman Latince’den gelir. Mide bilimi anlamına gelen bu terim bazen yemek sanatı olarak adlandırılabilir. Başka bir deyişle gastronomi, yemekten çok daha fazlasıdır. Farklı toplulukların kültürünü, mirasını, geleneklerini ve topluluk duygusunu yansıtır. Farklı kültürler arasında anlayışı teşvik etmenin ve insanları ve gelenekleri birbirine yaklaştırmanın bir yoludur. Gastronomi ve yemek iç içe geçmiş iki kavramdır. Yemek yemek, yemek yapmak insanlığın vacgeçilmez bir parçasıdır. Bu noktada sürdürülebilir olmak, sürdürülebilirlik açısından yapılacak en iyi şeylerden biridir. 

Gastronomide sürdürülebilirlik, bir şeyin (örneğin tarım, balıkçılık ve hatta yiyecek hazırlama) doğal kaynaklarımızı boşa harcamadan ve çevreye veya sağlığımıza zarar vermeden gelecekte de sürdürülebilecek şekilde yapılması fikridir. Sürdürülebilir gastronomi, bu nedenle, malzemelerin nereden geldiğini, yiyeceklerin nasıl yetiştirildiğini ve pazarlarımıza ve nihayetinde tabaklarımıza nasıl ulaştığını dikkate alan mutfak anlamına gelir.

Sürdürülebilirlik İçin Neler Yapılabilir?

1. Yerel pazarlara gidin. 
2. Küçük üreticileri destekleyin.
3. Atıksız mutfak prensibini benimsemeye çalışın. Örnek vermek gerekirse bir türlü sebze yemeği yaparken kullandığınız sebzelerin kabuklarını kaynatarak sebze suyu yapabilirsiniz. Sebze suyu yemeklerinize lezzet verecektir.
4. Mutfak geleneklerinin yaşamasını sağlayın.
5. Yemek yaparken kişi sayısı kadar yapın. Fazla kalan yemek birkaç gün içerisinde bozulacaktır. 
6. Gezilerinizde, gezdiğiniz bölgelerin yöresel yemeklerini, yöresel mekanlarda yemeğe çalışın.
7. Mutfağınızda yemek yaparken kullandığınız ürünlerin son kullanma tarihine özen gösterin. 
8. Mutfağınıza alışveriş yaparken alışveriş listesi oluşturmadan çıkmayın. 
9. Sebzelerinizi ve meyvelerinizi doğru koşullarda saklayın. 
10. Et ve sebze tüketim dengesini iyi koruyun. 
11. Kullandığınız sebze ve meyvelerin her bölgesini yemeğe dahil edin. 
12. Hazır, dışarıdan yemek yemeği sınırlandırın. 

Dünya Sürdürülebilir Gastronomi Günü Ne Zamandan Beri Kutlanıyor?

2016 yılından beri 18 Haziran günü Dünya Gastronomide Sürdürülebilirlik Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler bu kararı 2016 yılında almıştır. 

Sürdürülebilir Gastronomiye Uygun Olarak Hazırlanmış 5 Tarif

1. Sebze Çorbası

Bu tarifte kullanılan sebzeler mutfağınızda ya da bahçenizde bulunan sebzeler olabilir. Daha önce mücver yaptığınız kabağın kabuğu, patates kabuğu gibi geri dönüşüme hazır sebze kabukları ile de hazırlanabilir. Defne yaprağı aromasını verdikten sonra tariften çıkartıldığı için başka bir tarifte tekrar kullanılabilir. 

Malzemeler:

1. 2 yemek kaşığı zeytinyağı
2. 1 adet soğan, doğranmış
3. 3 diş sarımsak, doğranmış
4. 1 adet patates
5. 400 gr karışık sebze
6. 1 litre su 
7. 1 yemek kaşığı limon suyu 
8. 1 adet defne yaprağı 
9. Tuz 
10. Karabiber 

1. Brokoli Kızartması

Bu tarifte brokolinin tamamı kullanılır. Bu sayede hiç atık çıkmaz. İçindeki malzemeleri damak tadınıza göre değiştirebilirsiniz. 

Malzemeler:

1. 1 kg brokoli 
2. 1 orta boy kırmızı soğan
3. ½ su bardağı su, 
4. 3 yemek kaşığı soya sosu 
5. 2 diş sarımsak, ezilmiş
6. 2 yemek kaşığı susam, kavrulmuş
7. 2 çay kaşığı mısır nişastası
8. 1 çay kaşığı açık kahverengi şeker
9. ⅛ çay kaşığı tuz
10. 1 kırmızı biber, dilimlenmiş
11. 1 yemek kaşığı kıyılmış taze zencefil
12. 2 yemek kaşığı kıyılmış kavrulmuş tuzsuz fıstık

Yapılışı: Brokolinin çiçek kısımlarını ayırın. Brokolinin kök kırmızı ince ince kesin. Bu aşamada spiral kesen bir kesici bıçak kullanabilirsiniz. Bir kapta, soya sos, şeker, mısır nişastasını karıştırın. Orta-yüksek ısıda büyük, wok içinde 1 yemek kaşığı yağı ısıtın. Brokolinin uzun kesişmiş saplarını, soğanı tavaya ekleyin. Pişirin, karıştırın, yaklaşık 5 dakika yumuşayana kadar pişirin. Karışımı büyük bir kaseye aktarın ve 1 yemek kaşığı yağ ve tuz ile karıştırın.  Biber ve zencefili tavaya ekleyin. Sürekli karıştırarak 15 saniye pişirin. Ayrılmış çiçekleri ekleyin ve kahverengileşmeye başlayana kadar yaklaşık 1 dakika karıştırarak pişirin.  Su ekleyin, çiçekler yumuşayana kadar 3-4 dakika pişirin. Hazırladığınız sosu ekleyin ve 1 dakika kadar pişirin. Tabağa bütün malzemeleri alarak servis edin. Fıstık ve susam serpin. 

1. Muzlu Kek

Bu tarifte bozulmaya yakın, çok olgunlaşmış muzlar kullanılmıştır. Aynı zamanda hayvansal gıdalardan uzak vegan bir tariftir. Muzun kabukları ile sinek ısırıklarına iyi gelen solüsyon hazırlayabilirsiniz.

Malzemeler:

1. 260g  Organik Un
2. 40g Öğütülmüş Badem
3. 20g Kabartma Tozu
4. 100g Çekirdeksiz Hurma
5. 275g Muz (mümkünse fazla olgun)
6. 80ml hindistancevizi yağı
7. 80ml Badem Sütü
8. 115g  Kahverengi Şeker
9. 1 Orta/Büyük Muz dekorasyon için

Yapılışı: Çatal kullanarak küçük bir kapta, tüm kek tarifi muzlarını bir macun haline getirin. Bir karıştırma kabında buğday unu, öğütülmüş badem, kabartma tozu, hurma ve kahverengi şekeri birleştirin. Diğer malzemelere ezilmiş muz, yağ ve badem sütünü ekleyin ve iyice karışana kadar çırpın. Hazırlanmış pişirme kabına dökün, bütün bir muzu uzunlamasına ikiye bölün ve 2 yarıyı muz karışımının üzerine uzunlamasına yerleştirin. Fırında 60-70 dakika hafif altın rengi olana kadar pişirin.

1. Kırmızı Lahana Çorbası

Bu tarifte lahananın tamamı kullanılmıştır. Aynı zamanda vegan bir tariftir.

Malzemeler:

1. 400 gr kırmızı lahana
2. 1 soğan
3. 2 yemek kaşığı bitkisel yağ
4. 100 ml portakal suyu
5. 500 ml su
6. 50 ml soya veya yulaf kreması, yemek pişirmek için ( Bitkisel sütlerden aynı ölçüde kullanılabilir)

Yapılışı: Kırmızı lahanayı ince şeritler halinde kesin. Soğanı soyun ve rendeleyin. Yağı bir tavada orta ateşte ısıtın ve kırmızı lahanayı yaklaşık 5 dakika kızartın. Portakal suyunu ekleyin. Suyu ekleyerek kapağı kapalı şekilde pişirin. Blenderdan geçirin ve krema ekleyerek servis yapın. 

1. Poşe Yumurtalı Sebze Rösti

Rösti sadece patatesle hazırlanır. Ancak bu tarifte sadece patatesle hazırlamak zorunda değilsiniz. Özellikle diğer yemeklerden artan sebze artıklarını kullanabilirsiniz. Örneğin lahana, karnabahar gibi sebzelerin sert kısmı, sebzelerin sapları… Aynı zamanda yumurta ile birleşince besin değeri artar. Yumurta kabuklarını bitkilerinize kırarak dökebilirsiniz. Yüksek mineral içeriği ile bitkileri güçlendirecektir. 

Malzemeler:

1. 4 su bardağı rendelenmiş sebze (lahana ve karnabahar çekirdekleri, brokoli sapları, tatlı patatesler ve/veya koyu yapraklı yeşilliklerin ince kıyılmış sapları)
2. 1 çay kaşığı tuz
3. 6 büyük yumurta, bölünmüş
4. 2 orta boy patates
5. 3-4 yemek kaşığı un
6. 3 soğan, ince doğranmış
7. 2 diş sarımsak 
8. 4 yemek kaşığı zeytinyağı

Yapılışı: Fırını 100 derecede ısıtın. Büyük bir kapta rendelenmiş ve/veya doğranmış sebzeleri tuzla birlikte atın. Temiz bir mutfak havlusunun ortasına koyun, uçlarını toplayın ve mümkün olduğunca fazla nemi çıkarmak için sıkarak birlikte bükün. 2 yumurtayı kasede çırpın, ardından sıkılmış sebzeleri karıştırın. Patatesleri bir kutu rendenin büyük deliklerine rendeleyin ve başka bir büyük kaseye koyun. Soğuk su ekleyerek nişastaları çıkana kadar bekletin. Rendelenmiş patatesleri havluda bükün ve fazla nemi sıkın. Sebzelerle birlikte kaseye ekleyin. Un ve baharatları ekleyin. Orta-yüksek ısıda büyük bir yapışmaz veya dökme demir tavada 2 yemek kaşığı yağı ısıtın. Porsiyonlara ayırarak tavaya dökün ve arkalı önlü pişirin. Röstiyi bir fırın tepsisine aktarın ve fırında sıcak tutun. Kalan 2 yemek kaşığı yağ ve sebze karışımı ile tekrarlayın. Yumurtaları sıcak suda poşeleyin. Sebzeler ile birlikte servis edin. Afiyet olsun.

Şunlara da göz atın;

1. Gastronomi bölümü nedir, ne iş yapar?
2. Şehirlerimizin gastronomi hazineleri
3. Gastronomi bölümü seçerken nelere dikkat edilmeli?
4. Sürdürülebilir diyet