Geniz Akıntısı Neden Olur, Belirtileri Nelerdir?

Geniz akıntısının, burun ve genizin ürettiği sıvının fark edilecek düzeyde artarak burnun gerisinden boğaza akması olduğunu belirten Liv Hospital Ankara Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Bahar Kayahan Sirkeci, “Geniz akıntısı çok farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Özellikle haftalara yayılan geniz akıntısı durumunda en sık neden burun ve genizin alerjik tepkimeleridir. Daha önce alerji için test yaptırmış ve alerjeni saptanmış bireyler geniz akıntısını tetikleyebilecek alerjik öğelerden gerekli önlemleri alarak kaçınabilir” dedi.

Geniz Akıntısı Nedir?

Geniz akıntısı, burun ve genizin ürettiği sıvının fark edilecek düzeyde artarak burnun gerisinden boğaza akmasıdır. Burun sinüsler, geniz, boğaz ve ağız içi salgı bezleri düzenli olarak günlük bir miktar sıvı üreterek hava yolunun nemli olmasını, havanın ısıtılması ve süzülmesi işlemlerinin sağlanmasını, bu bölgeleri kaplayan pembe örtülerin dış etkenlere karşı korunmasını sağlar. Bireyler normal şartlar altında vücutlarının ürettiği mukusu farkına bile varmadan, refleksif olarak yutar.

Üst solunum yolu hastalıkları ve hava yolu alerjileri varlığında üretilen bu sıvının miktarı artar, kıvamı değişir ve fark edilir bir hal alarak geniz akıntısı haline gelir. Artan ve bazen koyulaşan bu akıntı burun içinde ve/veya genizde yapışıklık tıkanıklık, sık yutkunma ihtiyacı, boğazda birikim ve balgam çıkarma şikâyetlerine dönüşebilir.

Geniz Akıntısı Neden Olur?

1. Geniz akıntısı, çok farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Özellikle haftalara yayılan geniz akıntısı durumunda en sık neden burun ve genizin alerjik tepkimeleridir. Daha önce alerji için test yaptırmış ve alerjeni saptanmış bireyler olan bireyler geniz akıntısını tetikleyebilecek alerjik öğelerden daha iyi kaçınabilir veya bu öğelere maruz kalacaklarından önceden haberdar olurlarsa gerekli önlemleri alabilirler. Alerji kronik bir hastalık olduğu için takipli oldukları hekim tarafından tüm yıl ya da alevlenmelerin olduğu zamanlarda kullanılmak üzere verilen alerji tedavileriyle bu şikâyetleri kontrol altına alınabilir.
2. Geniz akıntısının en yaygın ikinci nedeni ise, burun içi eğrilikler ve buna bağlı olarak burun etlerinin asimetrik büyümeleridir. Bu durumda bireyin burun delikleri arasındaki ince kıkırdak duvarın (septum) yer değiştirdiği ve bir yöne doğru eğilmeye başladığı gözlemlenir. Bu eğilme sonucunda burun deliklerinden geçiş yapılabilecek alan küçülür ve normal seviyede olması gereken mukus drenajı engellenerek geniz akıntısı belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.
3. Geniz akıntısının diğer nedenleri arasında bakteriyel sinüs enfeksiyonları, soğuk havalar ve hava koşullarında ani değişiklikler, kimyasallardan, parfümlerden, temizlik ürünlerinden, ateşten veya diğer tahriş edici maddelerden çıkan dumanlar, kuru, nemsiz hava, soğuk algınlığı veya griple sonuçlanan viral enfeksiyonlar, baharatlı yiyecekler, aralarında bazı tansiyon ve doğum kontrol ilaçlarının da dâhil olduğu bir takım ilaç grupları ve hamilelik sayılabilir. 
4. Burun içi sinüs ya da geniz yerleşimli kötü huylu hastalıkların varlığında da kötü kokulu, bazen kanlı geniz ve burun akıntıları görülebilir. 
5. Bazı vakalarda geniz akıntısına neden olan sorunun kaynağı aşırı mukus yerine bireyin boğazının mukusu normal bir şekilde temizleme kabiliyetini yitirmesidir. Çeşitli tıbbi durumlardan kaynaklanan yutma problemleri veya mideden gırtlağa ulaşan reflü bireyin boğazında geniz akıntısı gibi hissedilen sıvıların birikmesine neden olabilir.

Geniz Akıntısı Belirtileri Nelerdir?

Geniz akıntısı ağızda koku ve kötü tat alma, iştahsızlık ve bulantı gibi şikâyetlere neden olabilir. Burun içinde yaşanan dolgunluk, ödem ve akıntı birikimi halinde koku alma kalitesinde azalma, baş ağrısı, ağız solunumuna yatkınlık durumları da eşlik edebilir.

2 haftadan uzun süren geniz akıntısı varsa kulak burun boğaz doktoruna başvurulması uygundur. Endoskopik muayene ile (kamera sistemi ile yapılan muayene) havayolu değerlendirilir ve sorunun yeri ve olası nedeni tespit edilebilir. Muayeneye ek olarak alerji testleri, BT ya da MR ile değerlendirme de istenebilir. Tanıyı takiben ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahaleler planlanarak hastaların tedavi olması sağlanır.

Yazar:

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Bahar Kayahan Sirkeci

instagram.com/dr.baharkayahansirkeci

Şunlara da göz atın;

1. Burun tıkanıklığına ne iyi gelir?
2. Burun akıntısı nasıl geçer?
3. Boğaz şişliğine ne iyi gelir?
4. Boğaz ağrısı nasıl geçer?