Bağırsak düğümlenmesinin tıbbi karşılığı ileustur. Düğümlenme tanımı anladığımız anlamda düğümden farklı olarak, ağızdan başlayıp anüste sonlanan değişik boylarda çapları olan, yemek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaktan oluşan gastrointestinal sistemin (beslenme sistemi) geçişinde meydana gelen bir tıkanıklıktır.
Tıkanıklığın ağızdan olan uzaklığına bağlı olarak kusma şikâyetleri değişir. Ağız bölgesine ne kadar yakınsa bulantı ve kusma o kadar fazla olur. Anüse yani çıkışa yakınlaştıkça bulantı- kusma şikâyetleri olmakla beraber, karın bölgesinde şişlik ve kolik tarzı denilen aralıklarla gelip giden ağrı ön plana geçer.
Bağırsak tıkanıklığının yaş, sosyoekonomik, yapısal ve geçirilmiş hastalıklara bağlı olarak değişik nedenleri vardır:
Çocuklarda genetik bozukluklara, kasık fıtığı, göbek fıtığı, volvulus (bağırsağın kendi ekseni etrafında dönmesi) iç fıtıklar, şiddetli ishale bağlı gelişen invaginasyon (bağırsağın kendi içinde fıtıklaşması), büyük boyutlu yabancı cisim yutulması gibi birçok nedene bağlı olabilir. Erişkinlerde fıtık, geçirilmiş ameliyatlara, enfeksiyonlara, nadiren tümöre bağlı olabilir. Yaş ilerledikçe fıtık, geçirilmiş ameliyatlar, geçirilmiş karın içi infekisyonlar, volvulus ve kansere bağlı olabilir.
Nedene yönelik tedavi uygulanır. Öncelikle hastaya gerekli destek tedavisi uygulanır. Nedeni saptandıktan sonra uygun tedavi uygulanır. Örneğin, fıtık varsa üzerinden uzun süre geçmemişse bağırsak sıkıştığı yerden kurtarılır, eğer sıkıştığı yerden kurtarılamazsa ameliyatla bağırsak kontrol edilerek gerekirse etkilenmiş kısmı çıkarılır, bağırsak onarımı ve fıtık olan bölgenin onarımı yapılır. Tıkanıklığa sebep olan kanserse, bölgesine uygun olarak gerekli cerrahi tedavi uygulanır. Ameliyat sonrası yapışıklık ve tıkanmaya bağlı ise, destek tedavisinden fayda görmezse cerrahi olarak yapışıklıklar giderilir. Kısaca özetlersek, neden bağlı olarak medikal ve cerrahi olarak tedavi edilir.
Teşhis konmuş büyük fıtığı olanlar, şiddetli ishali olan yenidoğanlar, ameliyat geçirmiş olanlar, 50 yaş üstü olanlar risk grubunda yer alır.
Nedenlere baktığımız zaman aslında nasıl tedbir alacağımız konusunda bilgi sahibi olabiliriz. Tanısı konmuş içine bağırsakların girdiği fıtık için ameliyat olmak, karın ameliyatları sonrası cerrahların ısrarla erken yürütme önerilerine uymak, bu ileriki dönemlerde ameliyat sonrası yapışıklığa bağlı barsak tıkanıklığının riskini azaltacaktır. Çocukları özellikle yenidoğanları şiddetli ishalden korumak, ileri yaşlara bağlı olarak gelişen karın bölgesi kanserleri için yaşa uygun gerekli kontrolleri yaptırmak da diğer önemli tedbirler arasındadır.
Yazar:
Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Yahya Özel
medicalpark.com.tr/yahya-ozel/d-29308
Şunlara da göz atın;