Yeme bağımlılığı son zamanlarda artış gösteren bir bağımlılık türüdür. Bazı yiyecekler beyindeki dopamin gibi kimyasalların salınmasına yol açar. Bu da beyindeki ödül sistemini harekete geçirerek memnuniyet hazzı ve rahatlama oluşturur. Yeme bağımlılığı, bireyin kendini ödüllendirmek için günlük öğünleri dışında özel yiyecekleri tercih etmesine yol açar. Peki, yeme bağımlılığı belirtileri nelerdir, nasıl tedavi tedavi edilir? İşte, yeme bağımlılığınız olup olmadığını gösterecek 8 önemli ipucu:
Yeme Bağımlılığı Belirtileri
Tıka basa yemek yemiş olmanıza rağmen kendinizi hala aç hissediyorsanız veya yemeğin üzerine başka şeyler yeme isteğiniz varsa bu yeme bağımlılığının bir işareti olabilir.
Aldığınız abur cuburları bitirmeden duramıyorsanız, sadece bir dilim kek yiyeceğim diye başlayıp kekin yarısını bitiriyorsanız ve bunları istemsizce yapıyorsanız, yeme bağımlılığınız olabilir demektir.
Bazı zamanlarda çok fazla yemek yiyip tıka basa doyduğunuzu hissedebilirsiniz. Ancak bu durum her öğünde yaşanıyorsa, doyduğunuzu düşünmenize rağmen yemeye devam ediyorsanız, yeme bağımlılığınız olabilir.
Eğer sağlıksız besinler yedikten sonra kendinizi suçluyor, sonrasında tekrar sağlıksız yiyecekler yiyorsanız, suçluluk döngüsüne girmiş olabilirsiniz. Sağlıksız olduğunu bile bile yiyecekleri tüketiyor ve sonrasında suçlu hissetmenize rağmen kendinizi tutamıyorsanız, yeme bağımlısı olabilirsiniz.
Bağımlılık durumlarında beynimiz bize oyunlar oynar. Eğer yeme düzeninizle ilgili bir kural koyduysanız ve bunu çeşitli bahanelerle çiğniyorsanız, yeme bağımlılığınız olabilir.
Zorlandığımız bir konuda kendimize kurallar koymak işimize yarayabilir. Örneğin hafta içi tatlı yemeyeceğim, hafta sonu fast food yemeyeceğim gibi kurallar koymanıza rağmen her seferinde bu kuralları çiğniyor, hatta koyduğunuzu bile hatırlamıyorsanız, bu durum yeme bağımlılığının belirtisi olabilir.
Koyduğu kuralları uygulayamayan kişiler, genelde sosyal çevrelerinden yargılanmaktan korkarlar. Bu yüzden de gizli saklı yemeye başlarlar. Yeme bozukluğu olan kişilerde atıştırırken saklama, gizlice yemek yeme gibi davranışlar ortaya çıkar.
Abur cubur, fast food gibi yiyecekler sağlığımızı olumsuz etkilerler. Bu tür yiyecekler başta kilo almamıza, sonrasında ise cilt ve diş sorunlarına neden olur. Bu tür sorunlar oluşmasına rağmen, yemeyi durduramıyorsanız ve diğer belirtileri de yaşıyorsanız yeme bağımlılığınız olabilir.
Yeme Bağımlılığına Neden Olan Besinler
Bol miktarda yağ ve şeker içeren hazır gıdalar, dopamin salınımını aşırı derecede arttırır. Dopamin haz ve rahatlamayı sağlayan bir hormondur. Fakat hazır gıdaların sürekli tüketilmesi, reseptörlerde hassasiyet kaybına neden olur. Bu da aynı miktarda alınan dopaminin aynı haz ve rahatlamayı verememesine neden olur. Bu durumda vücut daha fazla dopamin ister. Bu yüzden şeker ve yağ oranı yüksek olan hazır gıdalar, yeme bağımlılığına yakalanma riskini arttırır.
Yeme Bağımlılığın Toplumda Görülme Oranı Nedir?
Ülkemizde ciddi bir sağlık sorunu haline gelen obezite, yeme bağımlılığını tetikler. Yeme bağımlılığı kilo artışına neden olsa da, tüm kilolu ve obez bireylerin yeme bağımlısı olduğunu söyleyemeyiz.
Normal kilonun altındaki bireylerin %10'u, normal kilolu insanların %6,3'ü, kilo bireylerin ise %14'ü yeme bağımlısıdır.
Obezite hastalarında ise bu oran %33'tür.
Yeme Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?
Yeme bağımlılığının tedavisinde ilk adım hastalığı kabullenmek gelir. Yeme bağımlılığının nedenini bulabilmek için altta yatan fiziksel, psikolojik ve duygusal nedenler baz alınmalıdır. Altta yatan nedenlere göre hem psikolojik, hem de fiziksel olarak destek verilmelidir. Yeme bağımlısı olan bireylere bu durum anlatılmalı, tedavi süreci doktor eşliğinde yapılmalıdır. Kişiye özel beslenme listeleri ile sağlıklı beslenme düzenine geçilmelidir.
Şunlara da göz atın;