Soğan, dış yapraklar, pullar ve bazal plakadan oluşur. Soğanın filiz kısmını kestiğiniz zaman bir enzim salgılanmaya başlar. Bu enzim soğanda bir tepkimeye yol açar ve bir gazı açığa çıkarır. Bu gaz suyla birleştiği zaman ise asit oluşturur. Gözün sulu yapısı, soğanın asidini çekerek göz yanmasına ve gözyaşına neden olur. Peki, soğanın göz yakmaması için ne yapmak gerekir? İşte, soğan doğrarken gözlerin yaşarması ve yanmasını önlemek için uygulayabileceğiniz yöntemler:
Keskin bıçak, soğanı ezmeden dilimlemenizi sağlar. Ayrıca doğrama esnasında daha az enzim salınmasına yol açar. Bu yüzden soğanı doğramak için keskin bıçak kullanabilirsiniz.
Soğanı kesmeden önce buzluğa koyup 10-15 dakika bekletmek, havaya salınan enzimleri azaltır. Ancak soğanı buzlukta çok üzün süre bekletmemeye özen gösterin.
Soğanı su dolu bir kabın içerisinde kesmek veya akan suyun altında kesmek, gözlerin yanmasını önler. Ancak suyun akması soğanı dağıtacağı için, bu yöntem fazla tercih edilmemektedir.
Soğanı sıcak su dolu bir tencerenin ve su ısıtıcısının yanında kesmek, gözlerin yanmasını önler. Buradaki bilimsel ilke buharın, soğandaki buharı dışarı çıkartıp dağılmasını sağlamaktır.
Soğan doğrarken ağızdan nefes almak ve dili dışarı çıkarmak gerekir. Dil dışarıdayken soğandaki gaz ıslak dile çekilir. Bu sayede gözyaşı üretilmez. Ancak bir anlık dalgınlıkla unutup burnunuzdan nefes alırsanız, gözleriniz anında yaşaracaktır.
Soğanın kabuklarını soyup suda beklettikten sonra doğramak, gözlerin yanmasını önler. Ancak soğanı suda bekletmek, tadının hafifleşmesine ve soğanın daha zor doğranmasına yol açabilir.
Islık çalmak, önemli bir hava akımı yaratarak soğan buharını gözlerden uzaklaştırır. Bu sayede gözlerin yanması da önlenebilir.
Soğan doğrarken yavaş yavaş ekmek çiğnemek, gözlerin yanmasını önler. Ekmeği yavaşça çiğnemek ağzın sulanmasını sağlar. Biraz rahatsız edici olsa da, gözlerin yanmasını önlemek için uygulanan yöntemlerden biridir.
Hava sızdırmayan gözlük ve maskeler, soğanın yaydığı buharın içeri girmesini önler. Ancak gözlük seçerken yüze tam oturmasına dikkat edilmelidir. Eğer gözlük yüze tam oturmuyorsa, hava kolayca içerir girer ve bu yöntem başarısızlıkla sonuçlanır.
Soğandan çıkan gazı gözlerden uzaklaştırmak için, soğanı balkonda, açık pencere kenarında, vantilatör veya davlumbazın yanında doğrayın.
Soğan doğrarken sakız çiğnemek, ağızdan nefes almanızı sağlar. Ayrıca sakız çiğnemek tükürük üretimi destekler. Bu sayede tükürük, soğandan çıkan buharı emer ve gözlere ulaşmasını önler.
Soğanı kesmeden önce bir adet mum yakın ve kesme tahtasının yakınlarına koyun. Mumun alevi, soğan gazını içine çeker. Ancak bazı kişiler bu yöntemin sadece soğan kokusunu gizlediğini söylemektedir. Soğanı kesmeyi bitirdiğinizde, mumu söndürmeyi unutmayın.
Şunlara da göz atın;