Vücut dışına atılan en önemli organik maddeler, üre, ürik asit ve kreatinindir. Kreatinin, kas metabolizmasının oluşturduğu organik atıktır. İnsan vücudunda delirli miktar kreatinin daimi olarak bulunur. Günlük hareketler sonucu kasların oluşturduğu bu doğal atığın laboratuvar ortamında ölçülmesiyle, sağlık hakkında birçok bilgi edinilebilir. Kreatinin ölçümü, 2 farklı yolla yapılır. Kan dolaşımında bulunan kreatinin, serum yoluyla, idrardan bakılan ise kreatinin klirensi ile yapılır.
Kasların enerji metabolizmasında önemli bir rol oynayan ve fosfat içeren kreatin, reaksiyonlar ile fosfattan ayrıştırılır. Toplam kreatin miktarının yaklaşık %1-%2'lik kısmı her gün yıkılarak kreatinine dönüşür. Kişinin cinsiyet, yaş ve kas kütlesine göre farklılık gösteren kreatinin üretimi süreklidir. Kreatinin böbrek yoluyla vücuttan atılır.
Sağlıklı bir yaşam için sağlık kontrollerinizi düzenli olarak yaptırmayı unutmayın.
Kreatinin seviyesinin, yukarıdaki değerlerin altında olması, kreatinin düşüklüğü olarak tanımlanır. Yaşlılık, nörolojik hastalıklar ve kilo kaybı, kas kütlesinin azalmasına yol açar. Gebelik süresinde de kreatinin düşüklüğü görülebilir. Protein bakımından fakir beslenmek, kasların zayıflamasına ve kreatinin düşüklüğüne yol açabilir. Bunların dışında ciddi enfeksiyonlar, ikrar yolları tıkanıklıkları, kalp yetmezliği, böbreklerde hasarlanma, böbrek yetmezliği gibi durumlar da kreatinin düşüklüğüne neden olabilir.
Kreatinin düşüklüğü, halsizlik, bulantı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı, baş ağrısı, ödem, idrar miktarında azalma ve cilt kuruluğu olarak kendini gösterir.
Kreatinin oranı, kas kitlesinden ve aktivitesinden etkilenir. Kas dokusu fazla olan kişilerin kreatinin üretimi yüksektir. Kreatinin, kan yoluyla böbreklere iletilir. Kronik böbrek hastalıkları, böbrek hasarlanmaları, şok gibi durumlar, kanın süzülmesine ve idrar yoluyla vücuttan atılmasına engel olabilir. Bu da kreatinin yüksekliğine yol açar. Bunun dışında kas distorfisi, hipotiroidi, kas yaralanmaları, diyabet, hipertansiyon, gut hastalığı, gebelik, yanık, kan kaybı, ağır egzersizler, dehidrasyon ve karbonmonoksit zehirlenmesi de kreatinin yüksekliğine yol açan hastalıklardır.
Önemli Not: Yukarıdaki hastalık ve belirtilerden bir veya birkaç tanesi sizde varsa, en yakın zamanda doktorunuza danışarak kreatinin seviyenizi ölçtürmenizi öneririz.
Şunlara da göz atın;