Un, su, maya, tuz ve şeker.. Tüm klasik malzemeleri bir araya getirip harmanladınız, kulak memesi kıvamında bir hamur elde ettiniz. Ekmek, poğaça veya börek yapmak için hamurun üzerini güzelce streçleyip dinlenmeye bıraktınız, ancak hamurun mayalanmadığını fark ettiniz. İşte, tam da bu noktada, hamurun çöpe gitmesini önlemek için yapabileceğiniz bazı pratik yöntemler var. Mayanın aktifleşmesini sağlayacak bu yöntemler ile hamurunuzu kısa sürede kabartabilir, tarifinize kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.
Hamur Neden Kabarmaz?
Kabarmayan hamuru düzeltme tekniklerine geçmeden önce, hamurun neden kabarmadığı hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
- Hamurun kabarmamasındaki en yaygın neden, malzemelerin gereken sıcaklıklarda olmamasıdır. Yani çok sıcak veya aşırı soğuk olarak eklenen su ve süt gibi malzemeler, mayanın yapısını bozar ve kabarmasını önler.
- Yapılan diğer hata ise şeker ve tuzu mayanın içine birlikte koymaktır. Mayanın aktifleşmesini sağlamak için, öncelikle şeker eklenmeli ve güzelce karıştırılmalıdır. Şekerin haricinde eklenen tuz e sıvı malzemeler, mayanın yapısını bozabilir.
- Üçüncü neden ise oda sıcaklığıdır. Havanın aşırı sıcak veya çok soğuk olması, mayanın kabarmamasına ya da çok hızlı bir şekilde kabarıp sönmesine yol açabilir.
Kabarmayan Hamur Nasıl Düzeltilir?
- Sıcaklık: Kabarmayan hamuru düzeltmek için uygulayabileceğiniz ilk adım, sıcaklığı arttırmaktır. Bunun için fırın tepsisini kaynar su ile doldurun ve fırının en alt kısmına yerleştirin. Üstteki rafa ise hamuru koyun ve fırının kapağını kapatın. (Fırını çalıştırmayın, hamuru pişirmeyin.) Suyun buharlaşmasıyla hamur daha kolay bir şekilde mayalanacaktır.
- Maya eklemek: Sıcak ortam işe yaramadıysa, yeni bir maya paketi açın. 1 tatlı kaşığı mayayı, 1 su bardağı ılık su ve 1 yemek kaşığı şeker ile karıştırın. Bu karışımı 2 cm köpük elde edene kadar, ortalama 10 dakika, mayalandırın. Maya karışımını hamura yoğurarak ekleyin. Hamurun kıvamını ayarlamak için, üzerine azar azar un ekleyin ve yoğurun. Kulak memesi kıvamına geldiğinde sıcak bir yere yerleştirip mayalanmasını bekleyebilirsiniz.
- Un eklemek: Hamurun az yoğrulması, kabarmasını önleyen nedenlerden biridir. Eğer öyleyse, hamuru pürüzsüz ve ipeksi bir kıvam elde edene kadar yoğurmaya devam edin. Dokunduğunuzda hamur elinize yapışmıyorsa, kıvamı tutmuş demektir. Bu durumda sıcak ve nemli bir ortamda dinlendirebilirsiniz.
- Hamuru yoğurmak: Hamur düzgün bir şekilde yoğrulmazsa, içindeki maya eşit derecede dağılmaz. Hamuru çok fazla yoğurmak ise sertleşmesine neden olur ve hamur kabarmaz. Hamur elastik ve pürüzsüz bir kıvama gelene kadar yoğurun, ardından dinlenmeye bırakın.
- Maya çeşidi: Bazı hamur mayaları çok yavaş kabaran türlerden olabilir. Bu yüzden kullanacağınız mayanın çeşidine mutlaka göz atın. Ayrıca tarife başlamadan önce mayanın son kullanma tarihini de kontrol edin. Tarihi geçen mayalar zayıflar ve işlevini yerine getiremez.
- Ortam ısısı: Daha öncede söylediğimiz gibi hamurun kabarması için ortamın sıcaklığı çok önemlidir. Mayanın aktifleşip hamurun kabarmasını sağlayabilmek için, ideal sıcaklık 35 derece ve üzeridir.
- Un çeşidi: Kullanacağınız unun çeşidine bağlı olarak, hamurun kabarıklığı değişebilir. İyi bir ekmek hazırlamak istiyorsanız, katkısız, organik, beyazlaştırılmamış beyaz ekmek unu kullanmanız gerekir. Çavdar, tam tahıllı gibi tam tahıllı un çeşitleri, beyaz ekmek unu kadar kabarmaz.
- Hamuru dinlendirmek: Hamuru güzelce yoğurup kıvama getirdikten sonra yaklaşık 45 dakika - 1 saat kadar dinlendirin. Dinlenme sürecinde hamura dokunmayın.
Hamur Mayalarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hamurdaki un ve su oranı 60'a 40 olmalıdır. Su oranı, un oranından fazlaysa hamur kısa sürede kabarır ancak daha sonra çöker. Bu yüzden un oranı, su oranından yüksek olmalıdır.
- Tarçın ve kuru meyveler mantar önleyici niteliğinde olabilir. Bu yüzden bu malzemeler, hamur mayalandıktan sonra eklenmelidir.
- Hamuru tepsi gibi çok geniş bir kaba koymayın. Bu durumda hamur yukarı doğru kabarmak yerine yanlara doğru yayılır ve muhtemelen çöker.
- Tuzu çok fazla kullanmak mayanın ölmesine yol açabilir. Bu yüzden az miktarda tuz kullanın. Tuzu suya değil, una ekleyin.
Şunlara da göz atın;
- Evde ekşi maya nasıl yapılır?
- Kekin içi neden hamur kalır?
- Kurabiye nasıl saklanır?
- Ekmek nasıl saklanır?
- Üzüm nasıl kurutulur?