Kök sebzelerin faydaları oldukça fazla. Peki pişirirken hangi noktalara dikkat etmek gerekiyor? Kök sebzelerin püf noktaları nelerdir? Hangi vitamin ve mineraller hangi sebzelerden alınır? Kış aylarının gözdeleri kök sebzeler; patates, soğan, yer elması, turp ve havuç... Toprak altında yetişen kök kısımları ile sofralarımıza lezzet getiren bu sebzeler vitamin ve mineral deposu içeriğiyle sağlığımızın dostu...

Kök Sebzelerin Faydaları Nelerdir?

1. Güneş ışığından en önemli besleyici kaynakları alır.
2. Vitamin ve mineral bakımından zengindir.
3. Antioksidan değerleri yüksektir. Bu sayede vücuttaki zararlı toksinlerin atılmasını kolaylaştırırlar.
4. Sindirim sisteminin düzenli çalışmasını ve temizlenmesini sağlarlar.
5. Yalnızca fiziksel değil, zihinsel gelişimi de desteklerler.
6. Kandaki şeker seviyesini dengelerler. Glisemik indeksleri düşüktür.
7. Kilo vermeye destek olurlar.
8. Metabolizmayı hızlandırırlar. 

Soğanın Faydaları Nelerdir?

1. C vitamini içerir: Kuru ve taze olarak tükettiğimiz soğan çok eski çağlardan beri yemeklere çeşni veren bir bitki. Yeşil yaprakları ve kuru yumruları kullanılır. C vitamini içeren soğan, besleyici ve iştah açıcı özelliğiyle bilinir. C vitamini dışında, A, B1 ve B2 vitaminleri, potasyum, fosfat, fosforik asit, demir, iyot, silisyum ve kükürt içerir.
2. Ödemi dağıtır: Soğana acılık veren içindeki bu kükürtlü maddedir. Sağlık açısından yararları saymakla bitmeyen soğanın en önemli özelliği ödemi dağıtmasıdır. Soğanla yapılan kür, bacaktaki şişlikleri yok ettiği gibi kanı da toksinlere karşı korur.
3. Kemikleri geliştirir, damarları yumuşatır: Soğandaki silisyum kemikleri geliştirir, damarları yumuşatır. Nişastalı yemeklerin sindirimini de kolaylaştırır.
4. Grip hastalığına karşı korur: Akşamları yendiğinde uyku getirici özelliği de bilinen bu sebze, kış aylarında grip hastalığına karşı direnci artırır. Uzmanlar sinirsel rahatsızlıklar için bol maydanozlu soğan salatası önerir. Soğanın cilt açısından da yararları vardır.
5. Kepek düşmanıdır: İçeriğindeki vitaminler saç derisinin kan dolaşımını olumlu yönde etkiler, saçta yağ ve kepek oluşumunu engeller. Midedeki asiditeyi artırdığından midesinde hassasiyet olanlar soğandan kaçınmalıdır.
6. Afrodizyak etkisi vardır: Son yıllardaki araştırmalar soğanın cinsel gücü artırıcı (afrodizyak) özelliğini de ortaya çıkarmıştır. Ayrıca soğan şeker düşürücü olduğundan şeker hastalarına da önerilir.
7. Regl, menopoz, prostat gibi birçok sağlık problemine karşı etkili olan soğan kürü tarifine göz atmayı unutmayın.

Soğan Nasıl Kullanılır?

1. Soğanın kolay hazmedilmesi için, doğradıktan sonra sütte ya da suda 15-20 dakika bekletin.
2. Soğan ayıklarken gözlerinizin yaşarmaması için ayıklamadan önce buzdolabında birkaç saat bekletin. Açık havada ya da akar suyun altında soyun.
3. Baş ağrısı için; soğanı kalın kalın dilimleyip alnınıza tampon yapın.
4. Kolit veya mide ağrılarından yakınıyorsanız soğan yemeyin.
5. Öksürüğe karşı; soğanı dilimleyip tozşeker serpin. Suyunu bırakıncaya kadar bekletin. Şurup haline gelen soğan suyunu için.
6. Böcek sokmalarında ciltteki yanma ve kaşıntıyı almak için soğanı kesip bölgeye sürün.

Yer Elmasının Faydaları Nelerdir?

Girintili çıkıntılı yumrulardan oluşan yer elması, 17. yüzyılda Kuzey Amerika‘dan Avrupa‘ya geldiğinde çok rağbet görmüş. Ancak patatesin Avrupa‘ya gelişiyle saltanatını kısmen kaybetmiş. Ülkemizde ekim ayından itibaren hasadı yapılabilen yerelması, arsız bir bitki olduğundan hemen her toprakta yetişiyor.

Yer Elması Çeşitleri

Yerelmasının 2 çeşidi var. Bunlardan rengi kırmızı olanı küçük, çok girintili çıkıntılı ve bol nişasta içeriyor. Sarı yerelması ise daha çok yemeklik olarak kullanılıyor. Vitamin açısından son derece zengin olan bu sebzede özellikle A ve C vitaminleri bulunuyor.

Yerelması özellikle çocuk emzirenler ve yaşlılar için son derece faydalı. Yeni annelerin sütünü çoğaltan bu sebze, yaşlılara uyku veriyor, ayrıca bağırsakların çalışmasını dengeliyor. Romatizması ve gut hastalığı olanlara ve sindirim zorluğu çekenlere salık veriliyor. Tadı enginarı andıran yer elmasından etli ve zeytinyağlı yemekler yapılıyor.

Bakınız; Yer elması tarifleri

Patatesin Faydaları Nelerdir?

1. Dünya mutfaklarının temel sebzelerinden biri olan patates A, B1, C ve PP vitaminleri, potasyum, fosfor, azot, magnezyum, sodyum, kalsiyum, demir, alüminyum, manganez gibi değerli mineraller içeriyor. 
2. Orta boy bir patates günlük C vitamini gereksinimimizin üçte birini karşılıyor. Yurdumuzda yetiştirilen patatesler kabuklarının cinsine, etlerinin rengine ve yetiştikleri yörelere göre isimler alıyor. 
3. Örneğin daha çok patates nişastası üretiminde kullanılan beyaz patates, Kayseri ve Niğde yörelerinde yetiştirilen elips biçiminde, kabuğu ince ve açık renkli bir patates cinsi. Patatesli kolay tarifler sayfamızdan nefis tariflere ulaşabilirsiniz.

Türkiye'de Patates Nerede Yetişir?

Türkiye‘nin en lezzetli yemeklik patatesi ise Adapazarı, Kocaeli ve İzmir yörelerinde yetişen ince kabuklu Sarıkız patatesi. Beyaz etli patatesler bolca nişasta içeriyor, ancak protein bakımından fakir.

Patates Kullanmanın Püf Noktaları Nelerdir?

1. Patatesin besleyici kısmı hemen kabuğun altında. Bu nedenle patatesin kabuğunu derin soymayın.
2. Kabukları soyularak haşlanan patates C vitamini ve minerallerinin yüzde 25’ini kaybediyor. Bu nedenle patatesin kabuğunu soymadan fırında, çok az suda veya buharda pişirmek en doğrusu.
3. Patatesi kızartmadan önce kurulayın. Bol kızgın yağda kızartın.
4. Patatesin üzerindeki yeşil lekeler ve filizlenmiş kısımlar, ‘solanine’ adı verilen suda eriyen bir zehir içerdiğinden yeşil kısımları kesip atmak gerekiyor.
5. Patateste kolaylıkla basil ürediğinden, buzdolabında 24 saatten fazla bekletilen patates yemeklerini yemeyin.
6. Böbrek yetersizliği nedeniyle oluşan ödemlere karşı, haşlanmış tuzsuz patatesin yenmesi öneriliyor.

Havucun Faydaları Nelerdir?

Ülkemizde Doğu Anadolu hariç hemen her yerde yetişen havuç, kolayca temin edebileceğimiz, hem güzellik iksiri hem de şifa dağıtan çok yararlı bir sebze. Demir, potasyum, magnezyum, kalsiyum, fosfor, arsenik, bakır, nikel, iyot, manganez, brom ve kükürt içeriyor. Havucun bileşimindeki karoten, vücutta vitamin A haline geçiyor. Hastalıklara karşı direnç kazandıran, göz ve cilt hastalıklarını önleyen Vitamin A’nın eksikliğinde ciltte kuruluk ve kırışma, gece görme zorluğu, koku alma duyusunun zayıflaması gibi rahatsızlıklar meydana geliyor. Havuçlu tarifler sayfamızdan havuçla yapabileceğiniz yemeklere ulaşabilirsiniz.

1. Mide özsuyu eksikliğini giderir: Mide öz suyu eksikliği, ağız kuruması, saç tellerinin kuruması ve kırılması gibi belirtiler de bu vitamin eksikliğinin sonuçları. Tüm bu rahatsızlıklardan korunmanın yolu ise günde 1 bardak havuç suyu içmekten geçiyor.
2. Sinir sistemi için gerekli vitaminleri içerir: Havucun yararları bununla da sınırlı değil; sinir sistemi için gerekli olan B1, B2 ve C vitaminleri açısından da zengin. Uzmanlar karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarına karşı havuç öneriyor.
3. Gut hastalığı ve romatizmaya iyi gelir: Özellikle gut hastalığı ya da romatizma rahatsızlığı olanlar için bu sebze bulunmaz bir nimet. Damarları genişletmesi ve kandaki alyuvarları çoğaltması da cabası. Havucun kök kısmının yanı sıra taze yaprakları da bol miktarda kalsiyum içeriyor.

Havucun Püf Noktaları Nelerdir?

1. Havuç alırken pörsümemiş, sert ve pürüzsüz olmasına dikkat edin.
2. Buzdolabı poşetine sarıp buzdolabının sebzelik gözünde saklayın. Pörsümüş havuçların sertleşmesi için su dolu bir kapta buzdolabında bekletin.
3. Havucu soymayın, temiz bir diş fırçasıyla iyice fırçalayın. Böylelikle kabuğundaki yararlı vitaminleri korumuş olursunuz.
4. Havucun körpe yaprakları bol miktarda kalsiyum içerir, salatalarınızda değerlendirin.
5. Taze sıkılmış havuç suyu, aynı miktarda sütle karıştırılıp günde birkaç bardak içilirse astım, bronşit, ses kısıklığı ve öksürüğe çok iyi geliyor.
6. Havuç, emzikli annelerin sütünü artırır, ayrıca sütün besin değeri de artar.
7. Havucun sindirimi kolaylaştırıcı etkileri olduğundan, özellikle tahıl ve kuru baklagillerle birlikte tüketin.
8. Düzenli olarak günde 1 bardak taze havuç suyu için. Cildinizin ve saçlarınızın ışıl ışıl olmasını sağlayacaktır.

Bakınız; Havuçlu tarifler

Turpun Faydaları Nelerdir?

Özellikle kış aylarında tezgahlarda bolca gördüğümüz turp, C vitamini deposudur. Ayrıca kükürt ve magnezyum içerir. Bileşimindeki iyot, tiroit salgısı yetersiz olanlar ve raşitikler için çok yararlıdır. Siyah (karaturp), kırmızı turp ve yabani turp çeşitleri vardır. Siyah turp yumruk büyüklüğünde, üzeri siyah kabuklu, içi beyaz renklidir. Hardal esansı ve C vitamini içerir. Kökleri salata olarak yenir. iştah açıcı, idrar ve safra söktürücü etkileri vardır. Kırmızı turp ceviz veya yumurta büyüklüğünde, üzeri parlak kırmızı renklidir. Bu tür de hardal esansı ve C vitamini içerir. Turplu tarifler sayfamızdan en lezzetli tariflere göz atın.

1. İştah açar, balgam söktürür: Kuvvet verici, iştah açıcı ve balgam söktürücü etkileri vardır. Yabani turp, otsu ve tüylü bir bitkidir. Turbun hazmı zor olduğundan mide rahatsızlığı çekenler fazla turp yememeli, ancak turbun suyu içilebilir.
2. Uykusuzluğu giderir: Uzmanlar uykusuzluktan yakınanlar için turp yemeyi ya da taze sıkılmış 1 bardak turp suyu salık veriyor. Bronşları yumuşatma özelliğinden dolayı turbun nefes darlığına da iyi geldiği biliniyor.
3. Sindirimi zordur: Turpun sindirimi zor olduğundan rendeleyerek yenmesinde yarar var. Turp suyunu, bir kahve fincanı suyla veya havuç suyu ile karıştırarak içebilirsiniz.

Bakınız; Turplu tarifler

Şunlara da göz atın;

1. Sebze tarifleri
2. Kök sebzeli tarifler
3. En sağlıklı kök sebzeler
4. Taze meyve ve sebze nasıl seçilir?
5. Sebze pişirirken yapılan hatalar
6. Meyve ve sebzeler nasıl dezenfekte edilir?