Balık yağı omega 3 yağ asitleri ile doludur. Omega 3 yağ asitleri vücutta üretilmediğinden ve kas aktivitesinden hücre büyümesine kadar birçok fonksiyon için gerekli olduğundan yediklerimizden gelmelidir. Peki, balık yapı hangi hastalıklara iyi gelir ve faydaları nelerdir? İşte, Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım'dan balık yağı faydaları:
Balık yağı, DHA ve EPA olarak adlandırılan 2 çeşit omega 3 yağ asidi içerir. DHA ve EPA’nın diyet kaynakları, somon, ançüez, uskumru ve alabalık gibi yağlı balıklar ile midye, istiridye ve yengeç gibi kabuklu deniz ürünleridir. Keten tohumu, chia tohumu, ceviz, kabak çekirdeği ve kanola yağı, soya yağı gibi bitkisel kaynaklarda alfa linolenik asit adlı başka bir tür omega 3 yağ asidi içerirler, bunlar vücut tarafından DHA ve EPA’ya dönüştürülebilmektedir. Bu bitkisel kaynaklardan günde 1-2 porsiyon tercih edilmesi omega 3 eksikliğinden kaçınmanıza yardımcı olabilir.
Balık Yağı Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
- Yüksek trigliseridiniz veya romatoid artritiniz varsa; balık yağı takviyeleri alınabilir. Araştırmalarda; Omega 3 yağ asitlerinin kan trigliserid düzeylerini önemli ölçüde azalttığı, LDL (kötü) kolesterol seviyelerinde de bir artış gözlenmesine rağmen HDL (iyi) kolesterolde de hafif bir iyileşme olduğu saptanmıştır. Ayrıca balık yağının romatoid artritli bireylerde iltihap önleyici ilaçlara olan ihtiyacı azalttığı, ağrıyı hafiflettiği, sabah tutukluğunu iyileştirdiği ve eklem hassasiyetini gidermeye yardımcı olduğu öne sürülmüştür.
- Yüksek tansiyon: Çok sayıda çalışma orta ve şiddetli yüksek tansiyonu olan kişilerde balık yağı takviyesi alanların kan basınçlarında ılımlı düşüşler olduğunu bildirmiştir.
- Kalp hastalığı: Araştırmalar, haftada en az 2 kez balık yiyen kişilerin kalp hastalığından ölme riskinin daha düşük olduğunu göstermektedir. Beraberinde balık yağı, iyi kolesterolü artırmaya, kan basıncını ve kan yağlarını düşürmeye, damarlarda plak oluşumunu önlemeye ve damar sertleşmesini engellemeye yardımcıdır. Tüm bu nedenlerden ötürü balık yağı kalp sağlığını desteklemekte, kalp krizi ve kalp hastalığı nedeniyle ölüm riskini azaltmaktadır sonuçlarına varılmaktadır. Balık veya deniz ürünlerini yemiyorsanız balık yağı takviyesinden yararlanabilirsiniz. Vegansanız veya balığa alerjiniz varsa deniz yosunlarından yapılan bitki bazlı seçenekler değerlendirilebilir.
- Kemik yoğunluğunu artırmaya yardımcı olabilir; Omega 3 yağ asidinden çok daha fazla mısır ve ayçiçek yağı gibi Omega 6 yağ asidi tüketmek kemik yoğunluğunda dengesizlikle sonuçlanabilmektedir. Yüksek omega 3 alımına sahip yaşlı yetişkinlerin daha fazla kemik yoğunluğunu sürdürdükleri ve yaşa bağlı kemik kaybını azalttığı saptanmıştır.
- Bilişsel performansı artırabilir, depresyonu azaltabilir; Yapılan bir çalışmada, 51 ila 72 yaş arasındaki sağlıklı yetişkinlerde balık yağı takviyesiyle 5 haftada bilişsel performansta artış gözlenmiştir. Beraberinde kandaki yüksek omega 3 seviyeleri daha düşük depresyon ve anksiyete riski ile ilişkilendirilmiştir. Standart antidepresan tedavilerine ek olarak balık yağı kullanılması depresyon tedavisinde faydalı bir adım olarak görülmektedir.
- Kas kütlesini ve vücut kompozisyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir; Bazı çalışmalarda; düzenli aerobik egzersizle balık yağı takviyelerinin yağ kaybıyla sonuçlandığı, 60-85 yaş arası erkek ve kadınlarda kas kütlesindeki düşüşleri yavaşlattığı ve kas gücündeki artışları desteklediği, beyindeki gıda alımını kontrol eden bölgeleri uyararak kilo yönetimi üzerinde de dolaylı bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir.
Balık Yağının Güvenilirliği
Tavsiye edildiği gibi alındığında balık yağı takviyeleri genellikle güvenli kabul edilir. Balık yağı neredeyse hiç cıva içermiyor gibi görünmektedir bu da belirli balık türlerini yerken ki duyulan endişeyi ortadan kaldırabilir. Genel olarak çoğu yetişkinler için günlük 250-500 mg arası omega 3 (EPA+DHA) önerilir. Bununla birlikte belirli sağlık koşulları için daha yüksek miktarlar kullanılabilir. Kalp sağlığını korumak için EPA’sı yüksek, hafıza problemleri, zeka, beyin, sinir ve göz gelişimi için DHA’sı yüksek omega 3’ler alınmalıdır. Yetişkinlerde omega 3 içeriği EPA’dan, hamile/emziren anneler ve çocuklarda ise DHA’dan zengin olmalıdır.
Balık Yağının Yan Etkileri Nelerdir?
Balık yağının kan inceltici bir etkisi vardır, fazla kullanımı kanama riskini artırabilir. Aspirin gibi ilaçlar veya E vitamini, sarımsak, zencefil, gingeng, ginkgo ve zerdeçal takviyeleriyle birlikte kullanılmamalıdır. Tansiyon ilacı kullanıyorsanız balık yağı almak tansiyonu daha da düşürebilir. Doğum kontrol ilaçları balık yağının trigliseridler üzerindeki olumlu etkisini azaltabilir. Orlistat etken maddeli kilo verme ilacı kullananlarda balık yağının emilimi azalabilir. Takviye ve ilaç arasında en az 2 saat olmalıdır.
Önemli Not: Vücudunuzun ihtiyaçları doğrultusunda doğru ürünü ve ideal dozu belirlemek için doktorunuzla veya beslenme uzmanınızla çalışın. Herhangi bir takviyeden yararlanmanın tek yolu, onu doğru şekilde ve bilgi sahibi bir sağlık uzmanı rehberliğinde kullanmaktır.
Şunlara da göz atın;
- Vitamin hapları tehlikeli mi?
- Tarçınlı su faydaları neler?
- Zerdeçal nasıl tüketilir?
- Sumak çayı nasıl yapılır?
- Kekik suyu ne işe yarar?