Soya Sağlıklı Mı, Zararlı Mı?

Soya fasulyesi, Asya mutfağına özgü bir baklagil türüdür. Binlerce yıldır Asya diyetinde tüketilen bu besin, bitki bazlı bir proteindir. Soya fasulyesi, bütün olarak yenebilen veya çeşitli şekillerde işlenebilen bir baklagil türüdür. Tam soya ürünleri en az işlenen ürünlerdir. Soya sütü ve tofu, soya fasulyesinden elde edilir. Miso, natto, soya sosu ve tempeh gibi fermente soya ürünleri, geleneksel yöntemlerle işlendikten sonra sofralardaki yerini alır. Protein değeri yüksek olduğu için, özellikle vegan ve vejetaryen menülerinde yer alan soya ürünleri, son yıllarda daha popüler bir hale gelmiştir. 

Soyanın Besin Değerleri Nedir?

Bir bardak (155 gram) soya şunları içerir;

1. Kalori: 189 kcal
2. Karbonhidrat: 11,5 gram
3. Protein: 16,9 gram
4. C vitamini: Günlük ihtiyacın (DV) %16'sı
5. K vitamini: DV'nin %52'si
6. Folat: DV'nin %121'i
7. Demir: DV'nin %20'si
8. Magnezyum: DV'nin %25'i
9. Manganez: DV'nin %79'u

Soya, ayrıca az miktarda E vitamini, B6 vitamini ve niasin sağlar. Lif bakımından da zengindir.

Soyanın Faydaları Nelerdir?

1. Birçok çalışma, soyanın kolesterol seviyelerini, özellikle LDL (kötü) kolesterolü iyileştirebileceğini düşündürmektedir.
2. Bir çalışma, soya tüketiminin yardımcı üreme teknolojisi ile doğurganlık tedavisi gören kadınlar için daha iyi sonuçlarla ilişkili olduğunu bulmuştur. Başka bir çalışma, soyanın plastikte bulunan ve doğurganlık üzerinde olumsuz etkileri olabilecek bir kimyasal olan BPA'ya karşı koruyucu bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Bu konu hakkındaki çalışmalar yetersizdir. 
3. Menopoz esnasında östrojen seviyeleri düşer ve sıcak basması gibi semptomlar görülebilir. Soya, menopozda görülen belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir.
4. Harika bir protein kaynağıdır.
5. Soya, hücrelerin sağlıklı gelişmesine destek olur.
6. Metabolizmayı düzenler.
7. Uyku sorunlarına iyi geldiği düşünülür.
8. Soya erkeklerde prostat kanseri riskini azaltabilir.

Soyanın Zararları Nelerdir?

1. Soya, vücutta östrojen gibi davranan izoflavonlar içerir. Pek çok meme kanseri büyümek için östrojene ihtiyaç duyduğundan, soyanın meme kanseri riskini artırabilmesi mantıklı olacaktır. Aslında, bir incelemeye göre, daha yüksek soya tüketimi, Asyalı kadınlarda %30 daha düşük meme kanseri gelişme riski ile bağlantılı olabilir. Soyanın meme kanseri üzerindeki etkisi, net olarak bilinmediği için, tüketmeden bir mutlaka doktora danışmak gerekir.
2. Soya, iyot emilimini engelleyerek tiroidi olumsuz etkileyebilecek maddeler olan guatrojenler içerir. Bazı araştırmalar, genistein dahil olmak üzere bazı soya izoflavonlarının tiroid hormonlarının üretimini engelleyebileceğini bulmuştur. Ancak bu bulgular çoğunlukla test tüpü ve hayvan çalışmaları ile sınırlıdır.
3. Son zamanlarda yapılan birkaç hayvan çalışması, soyada bulunan bazı bileşiklerin sindirim sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceğini göstermektedir.

Kısacası, bazı araştırmalar soyanın kolesterol, menopoz ve kanser üzerinde olumlu etkileri olabileceğini öne sürerken, bazı çalışmalar, sindirim ve yumurtalık fonksiyonlarını olumsuz etkileyebileceğini göstermiştir. Bu yüzden soya tüketimi, belirli ölçüde tutulmalı, hiçbir zaman aşırıya kaçılmamalıdır. Ayrıca organik soya ürünleri tercih edilmelidir. 

Kronik rahatsızlığı olanlar, hamileler, emziren anneler ve alerjik bünyeye sahip olan kişiler, soya tüketmeden önce mutlaka doktora danışmalıdır.

Şunlara da göz atın;

1. Soya ürünleri nelerdir?
2. Soya sütünün faydaları nelerdir?
3. Chia tohumu nasıl kullanılır?
4. Kinoa nasıl yenir?
5. Badem sütü neye iyi gelir?