Fermantasyon, yiyecekleri korumak için kullanılan eski bir tekniktir. İşlem bugün hala şarap, peynir, lahana turşusu, yoğurt ve kombucha gibi yiyecekler üretmek için kullanılmaktadır. Fermente gıdalar faydalı probiyotikler açısından zengindir ve daha iyi sindirimden daha güçlü bağışıklığa kadar çeşitli sağlık yararları ile ilişkilendirilmiştir. Sizler için fermantasyon nedir ve fermente sebzeler nelerdir anlattık. İşte, fermantasyon nedir ve fermente sebzeler:
Fermantasyon, maya ve bakteri gibi mikroorganizmaların, nişasta ve şeker gibi karbonhidratları alkol veya asitlere dönüştürdüğü doğal bir süreçtir. Alkol veya asitler doğal bir koruyucu görevi görür ve fermente gıdalara belirgin bir lezzet ve ekşilik verir. Fermantasyon ayrıca probiyotikler olarak bilinen faydalı bakterilerin büyümesini de destekler. Probiyotiklerin bağışıklık fonksiyonunu, sindirim ve kalp sağlığını iyileştirdiği gösterilmiştir. Bu nedenle, diyetinize fermente gıdalar eklemek, genel refahınıza fayda sağlayabilir.
Fermantasyon karmaşıktır, ancak en önemlisi, tüm organizmalar, basit bir şeker olan glikozu, organizmanın hücrelerinin kullanması için enerjiye dönüştürmek için oksijene ihtiyaç duyar. (Maya ve bakteriler söz konusu olduğunda, tüm organizma tek bir hücreden oluşur, ancak süreç, bitkilerde olduğu gibi insanlar gibi daha büyük organizmalarda da devam eder.)
Maya ve bakteri gibi mikroorganizmaların oksijeni solumak için akciğerleri yoktur, ancak oksijeni etraflarındaki atmosferden veya içinde yaşadığı sıvı ortamdan çekerler (sıvının su gibi oksijen içerdiğini varsayarsak) ve yaşam devam eder. Ama ya ortamda çok az oksijen varsa veya hiç yoksa? Bu durumda, bu organizmaların oksijeni ortamdan fermantasyon adı verilen farklı bir şekilde çekmesi gerekir.
Dünyada tüketilen birçok farklı fermente gıda türü vardır. Bunlar genellikle yöresel olarak değişir. Dünyadan bazı fermente besin örnekleri:
Malzemeler:
Yapılışı: İlk olarak erikleri, dereotunu ve nohutları yıkayarak süzülmeye bırakın. Erikleri kavanoza alarak ayıkladığınız diş sarımsakları ve nohutu da ekleyerek güzelce yerleştirin. Kaynar suya tuz, sirke, limon suyu ve şekeri ekleyerek tuz tamamen eriyene kadar karıştırın ve soğumaya bırakın. Turşu suyu tamamen soğuduğunda kavanoza doldurun ve üzerine dereotunu da ilave ettikten sonra kapağını hava almayacak şekilde sıkıca kapatın. Direk güneş almayan serin bir yerde yaklaşık 20-25 gün bekletin. Açtıktan sonra buzdolabında muhafaza edin. Hazırladığınız yeşil erik turşusunu kuru fasulye ve bulgur pilavı ile birlikte servis edebilirsiniz. Afiyet olsun.
Malzemeler:
Yapılışı: Rezeneyi ortadan ikiye bölün. Sert beyaz kök kısmını alıp incecik dilimleyin. Enginarları da zar şeklinde doğrayın. Limon suyu ile karıştırıp kararmasını önleyin.
Sos tenceresinde hardal ve kişniş tohumlarını yağsız olarak 1-2 dakika kavurun. Elma sirkesini, tuzu ve şekeri ekleyip 1 dakika kaynatın.
Sirke karışımını ocaktan alıp soğumaya bırakın. Rezenelerin ve enginarların üzerine sirkeli karışımın tamamını dökün.
Üzerini streçleyip buzdolabına aktarın. 6-12 saat beklettikten sonra servis yapın.
Malzemeler:
Yapılışı: Çelik bir tencerenin içine 3 litre suyu koyun ve kaynatın. Su kaynamaya başladığında içine şekeri ekleyerek 5 dakika boyunca karıştırın. Karıştırma işlemini metal kaşıkla yapın. Karıştırma işleminin ardından tencereyi ocaktan alın ve içerisine çayı ekleyin. 15 dakika demlemesini bekledikten sonra, metal kaşıkla çay parçalarını tamamen temizleyin. Karışım tamamen soğuduğunda büyük bir kavanoza aktarın. Kombucha mantarını ılık suda yıkadıktan sonra kavanozun içine koyun. Kavanozun hava alması için, üzerine temiz bir tülbent örtün ve lastikle bağlayın. Kavanozu 4-10 gün arası oda sıcaklığında ve doğrudan güneş ışığı almadığı bir yerde bekletin. 7. günün ardından mayalanan kombu çayını tüketmeye başlayabilirsiniz
Malzemeler:
Yapılışı: Lahanaları istediğimiz boyutta ayıklayalım ve güzelce yıkayıp suyunu süzelim. Geniş bir kabın içerisinde 3.5 - 4 litre musluk suyuna üzüm sirkesi, toz şeker ve kaya tuzunu ekleyelim ve eriyene dek karıştıralım. Cam kavanozun en dibine nohudun yarısını ve 2 diş sarımsağı koyup lahanaları iyice bastırıp sıkıştırarak ekleyelim. Kavanozun yarısına geldiğinizde 4-5 dal taze naneyi ve kalan sarımsağı ekleyip lahanaları sıkıştırarak eklemeye devam edelim. Kavanoz dolunca yaptığım su karışımını yavaş yavaş ekleyelim. Lahanalar sıkışık olduğu için suyu yavaş yavaş içerisine alacaktır. Azaldıkça ekleyerek kavanozun ağzına kadar dolduralım. Kapağını kapatmadan kalan nohutları ekleyelim ve turşumuzu 15 gün güneş görmeyen serin bir yerde bekletelim. Turşumuz beklerken içerisindeki mayalanmadan dolayı zaman zaman gaz ve su sızdıracaktır bu yüzden kavanozun altına önlem olarak bir kap koymanızda fayda var. 15 gün sonunda turşumuz tüketilmeye hazır hale gelecektir eğer yaz mevsimindeyseniz turşunun daha geç yumuşamasına yardımcı olmak için buzdolabında saklayabilirsiniz. Afiyet olsun.
Malzemeler;
Yapılışı: Soğanları soyup kıyın. Domatesleri yıkayıp rendeleyin. Biberleri iyice yumuşayana kadar közledikten sonra kabuklarını soyun. Daha sonra mutfak robotunda püre haline getirin. Tereyağını eritip soğanı kavurun. Rendelenmiş domatesi ve püre haline getirilmiş biberi ilave edin. Suyunu çekene kadar kavurmaya devam edin. Ocaktan alıp soğumaya bırakın. Mayayı şekerle birlikte ılık suda eritin. 15 dakika bekletip yoğurdu, tuzu, yumurtaları ekleyin. İyice karıştırdıktan sonra biberli karışıma ilave edin. Hazırladığınız karışımı geniş bir tepsiye aktarın. Unu azar azar ilave ederek sert ve pütürsüz bir hamur elde edin. İsteğe göre kuru nane ilave edin. Hamurun üzerini temiz bir bezle örtün. Oda ısısında 3 gün boyunca bekletin. Dördüncü gün hamurdan mandalina büyüklüğünde parçalar koparın. Hamur parçalarını temiz bir çarşafın üzerine yayın. Direkt güneş almayan fakat sıcak ve kuru bir ortamda kurumaya bırakın. Kurutma işlemi sırasında 3 saatte bir harmanlayın. 2 gün sonra biraz daha küçük parçalara bölüp kurutmaya devam edin. Son olarak parçaları elinizle iyice ufalayarak kevgirden geçirin. Bez torbalara veya cam kavanozlara aktarın. Kuru ve kapalı bir ortamda muhafaza edin. Afiyet olsun.
Malzemeler:
Yapılışı: İlk olarak Çin marulunu iyice yıkayın ve dörde bölün. Ardından bu yaprakları da büyük parçalara bölün. Daha sonra marul yapraklarını tuzlayıp 30 dakika bekletin. Havuç ve turpları ince uzun olacak şekilde kesin. Pırasa ve soğanı da ince ince doğrayın.
Marulları bol su ile duruladıktan sonra doğradığınız sebzelerle birlikte kabın içine alın. Pirinç lapası için; 2 yemek kaşığı pirinç ununa, 2 bardak su ve 2 yemek kaşığı şeker ekleyin. Ocakta pişene kadar kaynatın. Kaynayan pirinç lapasına 2 yemek kaşığı pul biber ekleyin. Sarımsak, kuru soğan ve zencefili robottan geçirin. Ardından pirinç lapasının içerisine ekleyin. Pirinç lapasına 2 tatlı kaşığı tuz ekleyip karıştırdıktan sonra, soğuması için kenarda bekletin. Bu aşamada isteğe göre balık sosu da ekleyebilirsiniz.
Doğradığınız sebzeleri pirinç lapasına ekleyip karıştırın Karışımı kavanoza doldurun ve kapağını kapatın. Serin bir yerde 1 hafta muhafaza ettikten sonra tüketebilirsiniz. Afiyet olsun.
Malzemeler:
Yapılışı: Soğanları ince ince yuvarlak olarak doğrayalım. Tuz ile ovup 10 dakika kenarda bekletelim. Kalan malzemeleri bir kasede karıştırıp soğanların olduğu kapta birleştirelim. Kaşık yardımıyla iyice yedirelim. Kavanoza koyalım ve kapağını kapatıp, tüketmek için 1 gün buzdolabında bekletelim. Afiyet olsun.
Malzemeler:
Yapılışı: Salatalıkları hiç kir kalmayacak şekilde yıkayın. Turşu kuracağınız kabın dip kısımlarına sarımsakları soyup yerleştirin. 1 avuç nohudu ve kişnişi de sarımsakların üzerine yerleştirin. Daha sonra yıkamış olduğunuz salataları çatalla delerek, kabın içerisine koyun. Üzerine sirke ve limon suyunu ekleyin. Son olarak suyun içerisine tuzu ekleyin ve eriyene kadar karıştırın. Yaptığınız salamura suyunu salataların üzerine ekleyin ve ağzını kapatın. Turşunuz 25-30 gün sonra yemeye hazır olacaktır.
Şunlara da göz atın;