Akdeniz Diyeti ve Vegan Diyet: Hangisi Daha Sağlıklı

Akdeniz diyeti ve vegan diyeti iki popüler beslenme planıdır. Her ikisi de birçok fayda açısından incelenmiştir. Akdeniz diyeti, Yunanistan, İspanya ve İtalya gibi Akdeniz ülkelerindeki insanların geleneksel beslenme kalıplarına dayanır. Bu diyette hem lezzetli, hem de besleyici yiyecekler tercih edilir. Vegan diyeti ise, bitki bazlı gıdaları tercih eder ve hayvansal gıda tüketimini kesin olarak sınırlar. 

Akdeniz Diyeti ve Vegan Diyet

Hem Akdeniz diyeti, hem de vegan diyeti, meyveler, sebzeler, kuruyemişler, tohumlar ve baklagiller dahil olmak üzere çeşitli besin açısından yoğun bitki besinlerini içerir. Akdeniz diyeti ayrıca kümes hayvanları, yumurta, süt ürünleri ve deniz ürünleri de dahil olmak üzere hayvansal ürünlere ölçülü olarak izin verir. Kırmızı et ve pastırma veya jambon gibi işlenmiş et ürünleri hariç tutulmaz ancak tüketim çok nadir olmalıdır. 

Vegan diyetleri tüm bu gıdaların yanı sıra bal, jelatin ve tereyağı gibi diğer hayvansal ürünleri de ortadan kaldırır. Bazı gıda boyaları ve aromaları da dahil olmak üzere hayvansal yağda pişirilen veya hayvanlardan elde edilen katkı maddeleri içeren gıdalardan da kaçınılır. 

Akdeniz diyeti hangi yiyeceklere izin verildiği ve hangi yiyeceklerin izin verilmediği konusunda katı kurallar koymasa da genellikle işlenmiş gıdaların, rafine tahılların ve ilave şekerlerin sınırlandırılması önerilir.

Hangisi Kilo Vermede Daha Etkili?

Hem Akdeniz, hem de vegan diyet planları artan kilo kaybıyla ilişkilendirilmiştir. İki yeme biçimini karşılaştıran bazı araştırmalar vegan beslenmenin daha etkili olabileceğini öne sürüyor.

1. Örneğin, aşırı kilolu 62 yetişkin üzerinde yapılan bir araştırma, 16 hafta boyunca az yağlı vegan diyeti uygulayan katılımcıların ortalama 13,2 kilo kaybettiğini, Akdeniz diyetini uygulayan katılımcıların ise kilolarını koruduğunu buldu. Başka bir küçük çalışma, 4 hafta boyunca vegan diyeti uygulayan kişilerin aynı süre boyunca Akdeniz diyeti uygulayanlara göre daha fazla kilo verdiğini buldu. 
2. Öte yandan başka bir çalışma, 3 ay sonra Akdeniz diyetini uygulayan kişilerin enerji dengesi ve açlığı düzenleyen hormon düzeylerinin iyileşmesi konusunda vegan diyeti ile eşit derecede etkili olduğunu gösterdi. Ayrıca vegan beslenmenin genellikle Akdeniz diyetine göre daha kısıtlayıcı olduğunu da dikkate almakta fayda var. Uzun vadede vegan diyetine bağlı kalmak daha zorlayıcı olabileceği için, kalıcı kilo verme etkilerini ortadan kaldırabilir.

Akdeniz ve Vegan Diyetinin Sağlık Üzerindeki Etkileri

1. Akdeniz diyeti, kalp sağlığını iyileştirme ve kalp hastalığı ile felce karşı koruma yeteneği açısından kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bir çalışmada Akdeniz ve vegan beslenmenin kalp sağlığı üzerindeki etkileri karşılaştırıldı. Vegan diyeti toplam ve LDL (kötü) kolesterol düzeylerinde daha fazla azalmaya yol açarken, Akdeniz diyeti kan basıncı düzeylerini azaltmada daha etkili oldu. 
2. Birçok çalışma Akdeniz diyetini gelişmiş beyin fonksiyonuyla ilişkilendirmiştir. Hatta bazıları bunun demans ve Alzheimer hastalığı gibi hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabileceğini belirtiyor. Benzer şekilde, bazı çalışmalar bitki bazlı bir diyetin iyi beyin fonksiyonlarını desteklediğini öne sürüyor. Ancak Akdeniz diyetinin beyni güçlendiren faydalarına ilişkin önemli araştırmalar olsa da vegan beslenmenin beyin sağlığına etkilerine ilişkin çalışmalar sınırlıdır.
3. Akdeniz diyeti ve vegan diyeti, sağlıklı kan şekeri seviyelerini destekleme potansiyeli olan çeşitli besin açısından yoğun, lif açısından zengin gıdaları teşvik eder. 15 çalışmanın gözden geçirilmesi, vegan beslenmeyi tip 2 diyabet geliştirme riskinin daha düşük olduğu ile ilişkilendirdi. Geniş bir inceleme, Akdeniz diyetini tip 2 diyabet geliştirme riskinin %19 daha düşük olduğu ile ilişkilendirmiştir.

Hangisini Seçmeliyiz?

Akdeniz diyeti ve vegan diyeti; Kilo kaybı, kalp sağlığı, kan şekeri kontrolü gibi durumlarda, sağlık açısından son derece faydalıdır. Bu yüzden hangi diyeti seçeceğinize kişisel zevklerinizi ve hedeflerinizi ön planda tutarak karar vermeniz gerekir. 

Akdeniz diyeti, kalp sağlığına faydalı yağlar, lif açısından zengin meyve ve sebzeler ve tam tahıllar gibi çeşitli besin açısından yoğun içeriklerin tadını çıkarmayı teşvik eder. Ancak etik kaygılar sebebiyle hayvansal gıda tüketmek istemeyenler, vegan diyetini daha uygun olarak görebilir. 

Vegan diyeti, Akdeniz diyetine göre daha kısıtlayıcıdır. Bu yüzden takip etmesi ve devam ettirmesi zorlayıcı olabilir. Ayrıca hayvansal gıdalar tüketilmediği için, uygun bir beslenme planı yapılmazsa B12 vitamini, demir ve protein eksikliği görülebilir. Vegan diyeti, mutlaka uzman eşliğinde planlamalı ve takip edilmelidir. 

Şunlara da göz atın;

1. Akdeniz diyeti nasıl yapılır?
2. Herkes Akdeniz diyeti yapabilir mi?
3. Vegan diyeti nasıl yapılır?
4. Menopoz diyeti nasıl yapılır?
5. 21 günlük smoothie diyeti nedir?