Döngü Kooperatifi; kar amacı gütmeyen, tarımsal üretimin desteklenmesi ve güçlendirilmesi, köylünün topraklarını işlemeye devam etmesi için çözümler ve modeller oluşturmayı hedefleyen bir araştırma/geliştirme AR-GE kooperatifidir. Kırsaldaki kadının ve gençlerin konumunu güçlendirmeyi ve kırsal kalkınmaya katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Kooperatif, yıllarca coğrafyamızda üretimine ara verilmiş ketenin, doğru ve yenilikçi yöntemlerle üretilip işlenmesini sağlamak için çalışmaları yapmaktadır. Hedefi özellikle gençleri ve kadınları destekleyici, gelir yaratıcı bir üretim modeli yaratmaya çalışmakta.
Döngü Kooperatifi, iklim değişikliği sebebiyle geleneksel tarım yöntemlerinin sürdürülmesinde kuraklık bazlı sorunlara karşı çözüm sunan keten tarımının yaygınlaştırılması ve keten ürünleri temelli kalkınma modelleri üzerine çalışmakta.
Tarihi M.Ö. 30.000’lere uzanan en eski doğal elyaf yabani keten lifleri ilk defa Orta Doğu’da yer alan Bereketli Hilal bölgesinde evcilleştirilmiştir.
Anadolu’da geçmiş dönemlerde keten bitkisi en çok yağı için kullanılmaktaydı. Kapadokya, Niğde, Kayseri ve Anadolu’nun pek çok yerinde görülen bezirhaneler bir gelenek ve yaşam kültürü niteliği taşıyordu. Bu küçük işletmelerde, tohumlar taşla sıkılır, yağı çıkarılır ve bu yağa “beziryağı” denirdi Kandillerle aydınlatılmasında kullanılırdı. Daha sonra bu lambalar sokak aydınlatmalarında da vazgeçilmez bir araç oldu. Keten, buğday ve arpa ile birlikte kültüre alınan birkaç bitkiden biri olup, antik tarla bitkileri arasında sayılabilecek özelliktedir.
İşte Döngü Kooperatifi Tire, Kahrat köyünde keten tarımını başlattı. GEF Küçük Destek Programı'nın fonladığı bu proje ile, Ege Bölgesine uygun 2 adet liflik keten tohum genotipiyle 45 dekar arazide tohum üretim amaçlı ekim yaptılar. Keten bitkisinden elde edilen tohum, yağ, küspe ve elyaf; gıda, kozmetik, tekstil ve biyokompozit olmak üzere farklı sektörde kullanımına yönelik AR-GE çalışmaları devam etmekte. Kooperatif, Tire, Kahrat köyünde kullanılmayan bir ilkokul binasını, yöredeki kadınların ve gençlerin istihdamı gözetilerek bir keten işleme atölyesine dönüştürmek amacıyla restore ettirdi. Projeleri, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Sabancı Vakfı tarafından desteklenmiştir. Proje kapsamında eğitimler restore edilen ilkokul binasında yapılmakta olup okulun atölyeye dönüştürülmesi süreci devam etmektedir.
Gıdalarda keten tohumunun oldukça iyi bir Omega-3, yağ asitleri, protein, diyet lifi, magnezyum, fosfor, bakır, kalsiyum, demir, çinko, selenyum mineralleri ve B1 vitamini kaynağı olması nedeniyle beslenmeye katkı sağlar.
Gıdaların sağlık üzerine etkilerini artırır; keten tohumunun içerdiği kalp-damar hastalıkları, diyabet, bazı kanser türleri, obezite ve daha birçok sağlık sorunu üzerindeki olumlu etkilerinden faydalanılmasını sağlar.
Keten tohumu başta bitkisel protein olmak üzere, içeriğindeki zengin maddeler sayesinde, veganlar açısından önemli gıda takviyelerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Keten tohumu suda bekletilerek jöleleşir ve hacim kazanır. Bu özelliği ile yumurta yerine hamura kıvam vermek amacıyla kullanılabilir.
Döngü Kooperatifi, iklim değişikliği sebebiyle geleneksel tarım yöntemlerinin sürdürülmesinde kuraklık bazlı sorunlara karşı çözüm sunan keten tarımının yaygınlaştırılması ve keten ürünleri temelli kalkınma modelleri üzerine çalışmaktadır.
Ketenli tarifler gün geçtikçe hayatımıza girmekte. İşte sizlerle iki güzel keten tohumlu tarifi @saglikli_lezzetler_atolyesi sahibi Dilek Parlak tarafından paylaşıyorum.
Malzemeler:
Yapılışı: Genişçe bir kapta keten tohumunu jelleştirip, üzerine tüm malzemeleri ekleyin. Önce spatulayla harmanlayıp, sonra elinizle yoğurun. Hamurumu tezgaha alıp, elle bastırarak yayın, sonra yağlı kağıt serip, kağıdın üzerinden merdaneyle geçin, dilediğiniz kalınlıkta yapabilirsiniz. Bardakla ve yıldız kalıpla şekiller verip, üstlerine “madewithlove” kalıbını veya istediğiniz kalıbı basın. Kalıp şart değil, bıçakla da kesebilirsiniz. Kestiğiniz kurabiyeleri yağlı kağıt kaplı fırın tepsisine yerleştirin. Önceden ısıtılmış 170 derece fırında 15 dakika pişirin. İlk fırından çıktığında yumuşak, 30 dakika bekleyince gevrek ve kıtır oluyor, o yüzden mutlaka soğumasını bekleyin.
Malzemeler;
Yapılışı: Önce chia ve karnıyarık otunu bir kapta jelleştirin. Patates ve kerevizlerin kabuklarını soyup mutfak robotunda rendeleyin. Soğan ve maydanozu ince kıyıp, tüm malzemeyi büyük bir kapta birleştirip yoğurun. Yağlı kağıt serilmiş fırın tepsisinde elle şekil vererek dizin ve 170 derece fırında, 35-40 dakika pişirin. Dilerseniz tavayı sade yağ ya da tereyağı ile yağlayıp, önlü arkalı da pişirebilirsiniz. Bu boyutta toplam 25 adet köfte elde edebilirsiniz.