Dünya çapında oldukça yaygın olan 5 saniye kuralı, 'Yere düşen yiyeceği 5 saniye içinde yerden alırsanız yiyebilirsiniz.' temeline dayanır. Peki, kimilerinin fark etmeden yaptığı bu davranış ne kadar doğru? Siz de bilerek veya bilmeyerek yere düşen yemeği hızlıca yerden alıp hafifçe üfledikten sonra yemekte sakınca görmüyorsanız, bu davranışın sonuçlarını öğrenmeniz çok iyi olacaktır. 

5 Saniye Kuralı Doğru Mu?

5 saniye kuralı olarak anılan bu düşüncenin arkasında bilimsel bir gerçeklik yoktur. Küçük bir çocuğun elindeki ambalajlı atıştırmalığı halıya düşürdükten sonra geri alıp ağzına atması, elindeki portakalı veya kabuklu fıstığı yere düşüren birinin şöyle bir üfledikten sonra yemeye devam etmesi, 5 saniye kuralı kapsamında değerlendirilir. Bu ve benzeri davranışlar bazen bilerek, bazen de bilinçsizce yapılır. 

Ancak bu kural bilimsel yönden çoğunlukla hem gerçek dışı, hem de tehlikelidir. Ancak yiyeceğin türüne göre kuralın uygulanıp uygulanmayacağı hala tartışma konusudur. Yapılan araştırmalara göre, yüzeyin, nemin, yiyecek türünün ve temas süresinin çapraz kontaminasyon derecesine etkisi vardır. Bu durumda çeşitli bakterilerden gıda zehirlenmelerine kadar yol açabilir. Araştırma verilerine göre;

1. Yere düşen gıda maddesinin nemli veya yapışkan olması, bulaşma riskini ciddi derecede etkiliyor. Örneğin karpuz, kavun gibi bir gıdayı yere düşürüp yeniden aldığınızda, diğer kuru gıdalara göre daha fazla risk almış olursunuz.
2. Zeminin durumu da bulaşma riskini değiştirir. Fayans, paslanmaz çelik, ahşap gibi yüzeylerde zararlı madde aktarımı oldukça yüksekken, halıca daha az risk söz konusudur.
3. Gelelim temas süresi konusuna.. Araştırmalara göre bakterilerin gıdalara bulaşması 5 saniye değil, 1 saniyeden daha kısa bir sürede gerçekleşiyor.
4. Bilimsel araştırmalara göre yere düşen yiyeceği alıp öylece yerseniz, norovirüs, kampilobakter, salmonella gibi virüs ve bakteriler, ishal, karın ağrısı, kramp, yüksek ateş, mide bulantısı ve kusma gibi semptomlarla karşılaşabilirsiniz.

Tüm bunların yanında dünyayı etkileyen pandemi nedeniyle hijyene daha fazla dikkat etmemiz gereken şu günlerde, yere düşürdüğünüz bir gıdayı tekrar alıp yemeyin ve kendinizi riske atmayın. Özellikle çocukları ve yaşı ilerlemiş yetişkinleri bu konuda uyarmayı da ihmal etmeyin.

Şunlara da göz atın;

1. Meşe palamudu yenir mi?
2. Kirpi eti yenir mi?
3. Balık ve yoğurt birlikte yenir mi?
4. Aloe vera yenir mi?
5. Salyangoz yenir mi?