Rajiformes takımına özgü balıkların ortak adı olarak da bilinen vatozlar, köpek balıkları gibi kıkırdaklı balıklar olarak sınıflandırılır. Vatozları diğer balıklardan ayıran en önemli özellik, yassı gövdeleri, ince ve uzun kuyrukları, ve görünümü kelebek kanadını andıran büyük yüzgeçleridir. Vatozlar, solucan, istiridye ve karides ile beslenir. Vatozlar, uzun kuyruklarını yalnızca savunma amacı ile kullanır. Kuyruk kısmında sert ve çok keskin bir diken vardır. Manta vatozu dışındaki tüm vatoz türleri bu dikene sahiptir. Bu diken zehirlidir. Vatozlar, diken dışında elektrik üretme yeteneğine de sahiptir. Vücutlarındaki özel bir organ tarafından salgılanan bu elektrik, ölümcül derecede tehlikelidir.
Vatozun birçok türü denizin dibindeki kum ve çamurlarda yaşar. Tropik bölgelerde nadir görülürler. Polinezya, Mikronezya, Hawai ve Karayiplerden görülmezler. Vatozların çoğu tuzlu suda, yani okyanuslarda yaşar. Ancak bazı türleri tatlı suda yaşamaya adapte olmuştur. Vatozlar, yaşadıkları ortama adapte olma konusunda da çok beceriklidir. Çok fazla göç etmezler. Kuzeydoğu Atlantik Okyanusu'ndan Akdeniz kadar uzanan bölgeler, vatozların en yaygın olduğu yerlerdir.
Vatoz, sığ denizlerde sıkça rastlanan bir balık türüdür. Vatozun iğnesi çok tehlikeli olduğu için, avlamak da fazlasıyla zordur. Özellikle amatör balıkçıların dikkat etmesi gereken bir balıktır. Etinin lezzetsiz olduğu düşünülse de, bu durum her damak zevkine göre değişiklik gösterebilir. Balıkçı tezgahlarında nadiren görülen bu balık, değişiklik olsun diye yenilebilir. Ancak çok iyi temizlenmiş olması gerekir. Ülkemizde pek tercih edilmeyen vatoz eti, özellikle Avrupa'da tüketilir. Vatoz balığının her yeri yenmez. Bu balığın kuyruk kısmı hiçbir şekilde tüketilmemeli, hatta alınmamalıdır. Daha öncede söylediğimiz gibi vatozu alırken, balıkçıya temizletmek daha iyi olacaktır. Vatozun löp eti, 4-5 parçaya bölünerek tüketilir. İsteğe göre haşlanarak veya unlu yumurtalı karışıma bulanarak kızartılarak tüketilebilir. Ancak vatozun derisi ve kuyruğundan uzak durmanız gerekir. İsviçre'nin Cenevre kentinde düzenlenen taraflar konferansında, nesli tehlike altında olan 18 köpek balığı ve vatoz türü koruma altına alınmış ve avlanmaları yasaklanmıştır. Meksika tarafından önerilen tasarıda, nesli tükenmekte olan deniz canlılarının, sayıları türlerini devam ettirecek düzeye ulaşana kadar avlanmalarının yasak olduğu belirtilmiştir. Önemli Not: Daha öncede söylediğimiz gibi vatozun kuyruğunda bulunan diken ve vücudunun salgıladığı elektrik çok ciddi tehlikelere yol açabilir. Ayrıca nesli tehlikede olduğu için de, avlanması ve tüketilmesi önerilmemektedir. Şunlara da göz atın;Vatoz Yenir Mi?
Vatoz Avlamak Yasak Mı?