Temel tatlar olarak bilinen tatlı, acı, ekşi ve tuzluya bir yenisi daha ekleniyor. Hiç temel tatlara benzemeyen fakat oldukça lezzetli olan bir tat aldınız mı? İşte o tat, umami. Japonca'da 'hoşa giden tat' anlamına gelen bu kelime, Profesör Kikunae Ikeda tarafından seçilmiştir. Yıllardır insan anotomisinde dört temel tat olduğu düşünülüyordu. Gastronomi dünyasında yapılan keşifler ve denemeler sonucunda beşinci bir tat daha olduğu ortaya çıktı.
Umami Nasıl Ortaya Çıktı?
Bilim insanları uzun yıllar boyunca umaminin gerçek bir tat olup olmadığını araştırdı. 1985 yılında Hawaii'de ilk defa Umami Uluslararası Sempozyumu düzenlendi. Umami, ilk kez resmi olarak nükleotid ve glutamatların tadını açıklamak için kullanılmıştır. Umaminin bir çevirisi olmasa da, ağzı sulandıran, uzun süre ağızda kalan ve dilin üzerini kaplayan his olarak bilinmektedir. Umami ilk kez Tokyo İmparatorluk Üniversitesi'nde 1908 yılında Profesör Kikunae Ikeda tarafından keşfedilmiştir.
Umami Nasıl Bir Tat?
Dil yüzeyinde 3 adet dil kabarcığı bulunur. Bu kabarcıklar, insanların tat almasına olanak sağlıyor. Bu cisimler yenilen yiyeceklere ve içeceklere göre, beyne tatlı, tuzlu, acı, ekşi ve umamiyi iletiyor. Umami tadının ayırt edilmesini sağlayan farklı tat sinirleri mevcut olduğu için, umami de tat olarak kabul edilmektedir. Dil üzerinde tüylü gibi his bırakan ve ağızda kalan umami, hoş bir tat olarak da bilinir.
Hangi Yiyeceklerde Umami Bulunur?
Aslında günlük hayatta yediğimiz içtiğimiz birçok şeyin içerisinde umami bulunuyor. Hem ağızda, hem de boğazda hafif bir tat bırakan yeşil çay, umami tadı veren besinlerin başında geliyor. Soya sosu ve kurutulmuş domates de umami tadı veren besinler arasında. Özellikle günlük hayatta sık sık tüketilen balık, kabuklu deniz ürünleri, mayalandırılmış gıdalar, patates, kuşkonmaz, terbiyeli et, ançüez, deniz börülcesi, deniz yosunu, parmesan peyniri ve yıllandırılmış ürünler umami tadına sahip. İlk kez umami tadı ile karşılaştığımız besin ise anne sütüdür. Ne acı, ne tatlı, ne tuzlu, ne de ekşi olmayan fakat tadını beğendiğiniz besinlerin artık umami tadına sahip olduğunu biliyorsunuz.
Şunlara da göz atın;