Tarhananın içerisinde A, B ve C vitamini mevcuttur. Özellikle B vitamini bakımından oldukça zengin bir besindir. Bunun yanı sıra kalsiyum, çinko, demir, iyot, kükürt ve bol miktarda fosfor barındırır.
Genellikle yaz aylarının sonlarına doğru hazırlanan ve kış için kurutulan tarhana çorbasının içerisinde kırmızı biber, yoğurt, maydanoz, nohut ve soğan vardır. Bu malzemelerle hamur elde edildikten sonra doğranmış yeşillikler ilave edilir ve mayalanması için 4 gün beklenir. Kurumaya başladığında ise mutfak robotundan geçirilerek toz haline getirilir. Tarhana güneşte en az 2 gün en çok 5 gün bekletilmelidir.
İçerisinde birçok mineral barındıran tarhana çorbasının orta boy kasesi 115, büyük boy kasesi ise yaklaşık 180 kaloridir. Diyet listelerine ekleyebileceğiniz bir porsiyon tarhana çorbası ile zayıflamak mümkündür. Uzun süre tokluk hissi verdiği için, aşırı yemek tüketimi önlenebilir.
Ege’de doğmuş, büyümüş biri olarak tarhana tutkunu olduğum doğrudur. Tarhana, kış hazırlıklarının assolistidir Anadolu’da. Büyükannemin tarhana kullanarak yaptığı ısırgan otlu cevizli erişte, bükme, gözleme ve su böreğinde tarhanayı kullandığı tarifsiz tatlar hala damağımda... Ninelerimin tarhanayı çorba dışında farklı tariflerde kullanması ilham verdi. Öyle ki 2005 yılında, bir televizyon kanalında Derya Baykal’la tarhana ve irmik kullanarak balık pişirdiğimde, izleyicilerin şaşkın bakışlarını ve yorumlarını keyifle anımsıyorum. Bu değerli mirası farklı tariflerde kullanmak, 7’den 77’ye hepimiz için doğal ve sağlıklı beslenme adına önemsemeyi gerektiriyor.
Atalarımızın “Damda gezeceksen çay, dağda gezeceksen tarhana iç!” sözü yabana atılmayacak kadar değerlidir. 104 yaşında vefat eden adaş büyük dedemin yaşamında en net gözlediğim, kahvaltıda tarhana çorbası ve öğünlerinde yoğurdu hiç eksik etmemesiydi. Uşak’ta protein, mineral ve vitamin kaynağı tarhananın “İçinde 18 doktor var” denir. Glisemik indeksi 20 olan, 100 gramında 14-17 g protein olan tarhana, çorbanın ötesinde farklı tariflerde kullanarak sağlıklı yemekler geliştirebilmek için fırsatlar da sunar aslında. Orta Asya’dan Anadolu’ya kültürümüzün bu değerli mirası, özümüzdür. Herkes kendinden bir şeyler bulur. Birleştiricidir de! Bereketlidir. Zor günlerin ilacıdır! Sağlıktır.
Nefis Tarhana Çorbası Tarifi!
Tarhana çorba değildir! Dünya gastronomisi için keşfedilmeyi bekleyen, binlerce yıllık ritüeli olan özel bir karışımdır. Sostur, harçtır. Tarhana yapımında esas malzeme tahıldır. Bu ‘un’ veya ‘buğday kırması’ (göce) veya ‘irmik’ veya bunların ‘karışımı’ yaş-kuru maya kullanılır. Yoğurt, süt, şıra, maya, biber, tuz, kuru soğan, domates, meyve, sebze, baklagil, baharat ve otların (dereotu, fesleğen, nane, sakız-karanfil, tarhana otu, vb.) karıştırılarak yoğurulur. Mayalandırılır. Sonrasında kurutulup, öğütülerek elenmesiyle toz, sıkılarak, elle şekil verilerek, topak, plaka ya da kurutulmadan yaş olarak kullanılır. Bileşimi ve yapım tekniği yörelere göre değişiklik gösteren tarhananın, mutfağımızda daha çok çorba olarak kullanıldığı malum... Yöreye göre kurutularak çerez gibi de tüketiliyor. Yapıldığı yörenin gelenek, görenek ve beslenme şekillerine göre oluşan tarhana çeşitlerini de tanıtmak istedim. Şunlara da göz atın;Nasıl yapılır?
Tarhana Çeşitleri Nelerdir?