Karaciğer yağlanmasının karaciğerde yağ birikimi ve eşlik eden karaciğer iltihabıyla birlikte karaciğer sirozuna kadar ilerleyebilen bir hastalık olduğunu söyleyen İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Alp Atasoy, “Karaciğer yağlanması başta insülin direnci olmak üzere obezite, hipertansiyon, diyabet ve kolesterol yüksekliği ile yakın ilişkilidir” dedi.
Karaciğer yağlanmasının; özellikle alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı, kardiyovasküler hastalığa bağlı artmış ölüm riski ile ilişkili olan metabolik sendromun karaciğerdeki yansıması olarak tanımlanabileceğini söyleyen İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Alp Atasoy, uyarılarda bulundu. Karaciğer yağlanmasının karaciğerde yağ birikimi ve eşlik eden karaciğer iltihabıyla birlikte karaciğer sirozuna kadar ilerleyebilen bir hastalık spektrumu olduğunun altını çizen Uzm. Dr. Alp Atasoy, “Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı özellikle insülin direnci olmak üzere metabolik sendromun bileşenleri olan obezite, hipertansiyon, diyabet ve kolesterol yüksekliği ile yakın ilişkilidir. Ancak normal kiloda insanlarda da karaciğer yağlanması görülebildiği unutulmamalıdır” diye konuştu.
Karaciğer yağlanmasının nedenlerinin alkol, hızlı kilo kaybı, yetersiz beslenme, ilaçlar (özellikle hormon ilaçları), metabolik hastalıklar ve diğer nadir sebepler olarak sıralanabileceğini belirten Uzm. Dr. Atasoy, bu nedenlerin bazılarının hastalığın ortaya çıkmasında birlikte rol oynayarak riskin daha fazla artmasına neden olabileceğine dikkat çekti.
Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığının dünyadaki oranı, yapılan çalışmalarda bölgesel farklılıklar göstermekle birlikte nüfusun yaklaşık yüzde 20’si olarak saptandığının altını çizen Uzm. Dr. Atasoy, şunları söyledi: “Erkeklerde ve menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda görülme sıklığı arasında belirgin fark olmamakla birlikte, doğurganlık çağındaki kadınlarda karaciğer yağlanması görülme sıklığı daha düşüktür. Irklar arasında görülme sıklığı değişkenlik göstermekle birlikte ailesel ve genetik faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasında rol oynadığını gösteren çok sayıda çalışma mevcuttur. İleri yaş diğer bir risk faktörü olmakla birlikte ailesinde alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı olanlarda, aile öyküsü olmayanlara kıyasla karaciğer yağlanmasının görülme sıklığı diğer risk faktörlerinden bağımsız olarak artmaktadır.”
Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığının klinik olarak çoğunlukla belirti vermediğinin altını çizen Uzm. Dr. Atasoy, “Hastalık tanısında, başka nedenlerle yapılan kan testlerinde tesadüfi saptanan karaciğer testleri sonuçlarındaki yükseklik veya karaciğer görüntülemesinde saptanan karaciğer yağlanması ilk bulgulardır. Nadiren hastalar yorgunluk ve sağ üst kadran ağrısından yakınırlar. Bu hastalarda saptanan diğer bulgular çoğunlukla obezite ve karaciğer büyümesidir. Ancak hastalık ileri evre karaciğer sirozuna ilerlemiş ise, karaciğer sirozuna bağlı komplikasyonlar ile klinik başvuru sık görülür. Hastalık seyrinde kalp damar hastalığı, karaciğer sirozu, karaciğer kanseri ve karaciğer dışı kanser riski artmıştır. Karaciğer yağlanması olan hastalarda başlıca ölüm sebebi kalp damar hastalıkları olmakla birlikte ikinci en sık ölüm nedeni karaciğer dışı kanserlerdir” şeklinde konuştu.
Uzm. Dr. Atasoy, karaciğer yağlanması olan hastaların takip ve tedavisindeki amaç hem karaciğer hastalığının ilerlemesini önlemeyi hem de karaciğer dışı, özellikle kalp ve damar hastalıklarının riskini artıran diyabet, hipertansiyon ve kolesterol yüksekliğinin tedavisini içerdiğini sözlerine ekleyerek, şu önerilerde bulundu:
“Henüz karaciğer sirozu gelişmemiş hastalarda, siroz gelişimi açısından yakın takip önemlidir. Obezite karaciğer yağlanmasının gelişiminde başlıca risk faktörü olduğundan, tedavi obeziteye yönelik olmalıdır. Tedavide en önemli kısım diyet ve egzersizi içeren hayat tarzı değişikliğidir. Yapılan çalışmalar yüzde 7-10 kadar kilo kaybının, karaciğer yağlanması ve ilişkili iltihabı iyileştirdiğini göstermiştir. Aralıklı açlık diyeti ya da ketojenik diyet gibi çok sayıda kilo kaybı sağlayan önerilmekle birlikte kişinin sosyal, kültürel ve ekonomik durumu göz önünde bulundurularak kişiye özel uygulanabilir diyet planlanmalıdır. Obeziteye yönelik yağdan ve karbonhidrattan fakir, Akdeniz diyeti ve günde 2-3 fincan kafein içeren kahve tüketiminin karaciğer yağlanmasını iyileştirdiği gösterilmiştir. Fiziksel aktivitenin artırılması, direnç veya ağırlık egzersizleri de hayat tarzı değişikliğinin diğer önemli bileşenidir. Altta yatan risk faktörlerine yönelik, bazı diyabet ve kolesterol ilaçları, E vitamini takviyesi de karaciğer yağlanmasında kullanılan ilaç tedavilerini oluşturmaktadır. Seçilmiş hasta gruplarında obeziteye yönelik cerrahi girişimler diğer tedavi seçeneğidir. Ancak ileri evre karaciğer sirozu gelişen hastalarda karaciğer transplantasyonu (nakli) hemen her zaman tek tedavi seçeneğidir.”
Yazar:
Gastroenteroloji Bölümü Uzm. Dr. Alp Atasoy
Şunlara da göz atın;