Kansızlık, vücuttaki doku ve organlara oksijen taşımayı sağlayan kan hücrelerinin yeterli miktarda olmaması durumunda ortaya çıkan sağlık problemidir. Dolaşım sisteminde görev alan kan hücreleri sayısında azalmasına kansızlık (anemi) adı verilir. Genellikle 1-6 yaş aralığındaki çocuklarda görülür.

Halk arasında basit bir hastalık gibi görünen kansızlığın ne kadar ciddi ve hayati komplikasyonlara yol açabilecek bir durum olduğunun farkına varmak. Demir eksikliği bir kansızlık çeşididir. Normalde kırmızı kan hücrelerimize rengini veren ve kanımızda oksijen taşıyan molekül hemoglobindir. Demir de hemoglobinin ana maddesini yapan elementtir. Vücuda beslenme ile yetersiz demir alındığında, herhangi bir organımızdan kanama olduğunda, demir emilimini bozan kronik ishallerde ve kurşunla zehirlenmelerde demir eksikliği ortaya çıkabilir.

Kansızlığa Ne İyi Gelir?

1. Tahıllı Besinler

Pirinç, buğday, çavdar, mısır ve yulaf kansızlığa iyi gelir. 

1. Demir İçeren Besinler

Kırmızı et türleri, ıspanak, pazı, pekmez, balık, elma, tavuk ve yeşil yapraklı sebzeler, demir içeren besinlerin başında gelir.

1. Deniz Ürünleri

Hamsi, sardalya, uskumru, istiridye, karides, midye, ton balığı, balık yağı ve somon.

1. Baklagiller

Nohut, mercimek, iç bakla, kuru fasulye ve barbunya.

1. Sebzeler

Genellikle yeşil yapraklı sebzeler, kuşkonmaz, brokoli, bezelye, yeşil biber.

1. Meyveler

Karadut, böğürtlen, çilek, portakal, yaban mersini, muz ve frenk üzümü.

1. Kuruyemişler

Fındık, ceviz, badem, kuru üzüm, kuru incir ve kuru erik kansızlığa iyi gelen besinler arasındadır.

1. Pancar Suyu

İçeriğinde bol miktarda demir barındıran pancar, kansızlığa iyi gelen besinlerin başında gelir. Pancar suyu malzemeleri: 1 adet pancar, 1 bardak su ve 1 adet havuçtur. İlk olarak pancar ve havucu mikserden geçirin. Üzerine suyu ilave edin ve köpüklenene kadar karıştırın. Hiç bekletmeden karışımı için.

1. Turp Suyu

Yorgunluk ve uykusuzluk gibi sorunların giderilmesini sağlayan turp, kansızlığa karşı doğal bir savunucudur. Turp suyu malzemeleri: 2 avuç dolusu ıspanak, 4 dal tere, 1 bardak su ve 4 adet turp. Kullanacağınız sebzeleri ilk olarak meyve sıkacağından geçirin. Üzerine suyu ilave edin ve karıştırın. Kahvaltıdan önce tüketilmesi önerilir.

1. Böğürtlen Suyu

Kırmızı meyvelerin kansızlık tedavisinde oldukça önemli etkileri vardır. Böğürtlen suyu malzemeleri:1 adet elma, 4 adet çilek, yarım bardak su, 3 adet böğürtlen. Çilek ve böğürtlenleri mikserden geçirin. Bu esnada elmaları dilimleyin ve diğer malzemelerin içerisine ekleyin. Son olarak suyu ilave ederek iyice karışmasını sağlayın. Sabah öğünlerinde tüketin.

1. Pekmezli Karışım

Kansızlık tedavisinde en çok önerilen besin pekmezdir. Her sabah aç karna bir kaşık pekmez yiyerek kansızlık tedavisine başlayabilirsiniz. Pekmezli içecek hazırlamak için: 3 yemek kaşığı pekmezi, bir su bardağı soğuk suyu içerisine karıştırın. Üzerine yarım limon sıkın ve karıştırın.

Kansızlık Zeka Gelişimini Etkiler

Demir eksikliği aslında en sık görülen kansızlık çeşididir. Erkeklerde % 20, kadınlarda % 35, gebelerde % 50, bebek ve çocuklarda ise % 50-60 oranında görülmektedir. Olaya gebelik olarak baktığımızda nerede ise her iki gebeden birinde demir eksikliği görülmektedir. Ülkemizde 0-1 yaş arası çocukların yarısında ve okul çağındaki çocukların üçte birinde kansızlık vardır. Zamanında doğan, normal doğum ağırlıklı bebeklerde ilk 6 ay hem demir depoları yeterlidir, hem de anne sütünden gelen demirin emilim kapasitesi yüksektir. Ancak 6 aydan sonra doğum ağırlığının iki katına ulaşılması ve ek gıdalara geçilmesi ile demir ihtiyacı artar. 6-24 aylar demir ihtiyacının en fazla olduğu dönemlerdir. Çünkü büyümenin en hızlı olduğu dönemdir.

Kansızlık uzun vadede öğrenmeyi, zekayı ve algılama fonksiyonlarını negatif yönde etkiler. Okul başarısı düşük, dikkatsiz ve konsantrasyon yeteneği zayıf çocuklar olmasına neden olur. Halsizlik, yorgunluk, küçük bir eforda nefes nefese kalma, baş dönmesi gibi şikayetler demir eksikliğine bağlı kansızlık nedeni ile de ortaya çıkabilir. Daha derin kansızlık problemi olanlarda dudakta çatlaklar, dilde yanma, ağrılı yutma gibi sindirim problemlerine yol açabilir. Bazı hastalarda toprak yeme, buz yeme isteği gibi belirtiler verebilir. En zengin demir kaynağı kırmızı et ve kuru baklagillerdir. Ayrıca yumurta, pekmez, kuru üzüm gibi meyvelerde ve yeşil yapraklı sebzelerde demir bol bulunur. Çay, kahve, süt ve yoğurt demir emilimini azaltır. C vitamini demir kullanımını artırır. Yemeklerin hemen üzerine çay-kahve içmek iyi bir alışkanlık değildir. Eğer bu içecekler seviliyorsa yemekten en az 3-4 saat sonra içilmesi daha sağlıklıdır. Yine kansızlık problemi olanlarda süt-yoğurt tüketimini de yemeklerle değil öğün aralarında yemek daha doğrudur. Özellikle et ve yumurta içeren bir yemekle beraber bol limonlu bir salata yemek, bu yiyeceklerin içindeki demirin vücudumuz için biyoyararlılığını artırır. Ayrıca demir eksikliğine bağlı kansızlık sadece yiyeceklerle düzeltilemez, muhakkak doktor kontrolünde tıbbi tedavisi yapılmalıdır.

Kansızlığı Önlemek İçin Ne Yapmak Gerekir?

1. Kansızlığı önlemek için düzenli ve dengeli beslenmek gerekir. Günlük protein, demir ve çinko ihtiyacını karşılayacak besinler tüketilmelidir.
2. Yemeklerden önce ve sonra kafeinli içecekler tüketilmemelidir.
3. Demli çay yerine açık çay tercih edilmeli ve limonla birlikte içilmelidir.
4. Doktorun tavsiye ettiği kan hücrelerini arttırıcı ilaçlar kullanılabilir.
5. Kırmızı et, balık ve demir içeren sebzelere yer verilmelidir.

Şunlara da göz atın;

1. Uykusuzluğa ne iyi gelir?
2. Vücut kırgınlığına ne iyi gelir?
3. Unutkanlığa ne iyi gelir?
4. Aşırı terlemeye ne iyi gelir?
5. Boğaz şişliği nasıl geçer?