Vücudumuzun en önemli organlarından biridir kalbimiz. Bir günde ortalama 1000 kez kasılır ve her kasılmasında organlarımız için gerekli olan kan dolaşımını sağlar. Kalbin kendisini besleyen damarlar vardır ve kalbin her gevşemesinde bu damarlara kan dolarak, kalbin beslenmesi sağlanır. Günümüzde 40 yaşın üzerindeki erkek ve kadınlarda ölüm nedeni, yüzde 50’ye varan oranlarda kalp ve damar hastalıklarıdır. Yüksek kolesterol, sigara, tansiyon, kişinin genleri, beslenmesi ve yaşam tarzı bu hastalıkların nedenlerinden sadece birkaçı. Kalp sağlığını korumak için yapılması gerekenlere ve kalbe iyi gelen besinlere yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
Türk kalp Vakfı doktorlarından Kardiyolog Uzman Dr. Cem Demirbolat, ürkütücü bir artış gösteren kalp hastalıklarından korunmada en büyük etkenin bilinçli olmak ve dengeli beslenmek olduğunu söylüyor.
Kalp sağlığını korumak için çok özel bir diyet uygulamak gerekmiyor. Vücudun ihtiyaç duyduğu besinlerin alınması yeterli. Ancak bazı gıdalar kan kolesterolünü düşürücü etkili, bazıları ise kalbe zararlı yağları içeriyor. Tıka basa yemek zararlı. Fazla miktarda alınan protein ve karbonhidrat vücutta yağa dönüşerek depolanıyor. Günlük toplam kalorinin yüzde 30'u yağlardan alınmalı. Bu miktar erkekler için 55-70 gr, kadın için 50-60 gr olmalıdır. Açıkta satılan ve ne tür yağlarla hazırlandığı bilinmeyen yiyeceklerden uzak durmalı. Margarin ve tereyağı gibi katı yağlar kalbe zararlı, oysa zeytinyağı kalbi koruyor. Ne var ki, bu konuda da aşırıya kaçmamak gerekiyor. Çünkü, aşırı zeytinyağı alımı vücutta depolanarak kolesterol sentezini hazırlıyor.
Güçlü antioksidan kaynağı olan zeytinyağı, LDL'yi düşürmeye yardımcı olur. Kötü kolesterolü düşüren bu besin, damar tıkanıklığı riskini de düşürür. İyi kolesterolün dengede kalmasını sağlar. Öğle ve akşam öğünleri için düşük kalorili zeytinyağlı yemek tariflerinden yararlanabilirsiniz.
Hayvansal fonksiyonel besinlerden biri olan Omega-3 yağ asitleri; somon, uskumru, sardalya gibi balıklarda daha çok bulunur. Omega-3 yağ asitleri kötü kolesterol olan LDL’yi düşürür. Günde 35 gram kadar balık tüketimi bile ani kalp krizine bağlı ölümü azaltır. Fırında somon tarifine buradan ulaşabilirsiniz.
İyi bir bitkisel protein ve lif kaynağı olan kuru baklagillerin düzenli kullanımı kalp damar hastalıklarından korunmada önemli bir yer tutar.
Stres, depresyon, panik ve kaygı sorunlarına karşı iyi gelen brokoli, kalp sağlığı için de yararlıdır. Buharda birkaç dakika pişirilen brokoliyi, pul biber, limon ve zeytinyağı ile karıştırın ve haftada iki kez tüketin. Nefis brokoli çorbası tarifini listenize eklemeyi unutmayın.
Yüksek oranda kakao içeren bitter çikolata, mutluluk hormonunu arttırır. Depresyon ve strese karşı olumlu etkileri vardır. Yapılan araştırmalara göre kalp sağlığına iyi gelen çikolata kötü kolesterolü düşürürken, damar tıkanıklığı riskini de azaltır. Çikolatalı tatlılar sayfamıza mutlaka göz atın.
Ceviz içerdiği Omega 3 sayesinde kötü kolesterolü düşürür. Aynı zamanda tüm kuruyemişler tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri ile birlikte bitkisel sterollerden zengindir. Bu da kötü kolesterolün düşürülmesinde önemlidir. Atıştırmalık körili badem tarifi için tıklayın.
Sakinleştirici etkisi ile bilinen yeşil çayın içerisinde bulunan polifenoller, kalp hastalıklarına karşı vücudu korur. Kahve ve siyah çay yerine, evde kolayca hazırlayabileceğiniz adaçayı, papatya çayı, yeşil çay ve rezene tüketmeye özen gösterin. Gece uyumadan bir saat önce ayvalı adaçayı içerek vücudunuzun gevşemesini sağlayabilirsiniz.
Zengin besin içeriğine sahip olan kuşkonmaz, damar içinde oluşabilecek pıhtılaşmayı engeller. Bu sayede ani kalp krizi, damar tıkanıklığı ve felç riskini düşürür. Kuşkonmaz hakkında daha fazla bilgi almak için, kuşkonmazın faydaları yazımızı okuyabilirsiniz.
Antioksidan özelliği sayesinde kalp sağlığını koruyan bir besindir. Özellikle yaz aylarında karpuz tüketerek vücudun toksinlerden arınmasını sağlayabilirsiniz.
Bol C vitamini ve az kalori içeren greyfurt, damarları koruyor.
Domates, içeriğindeki likopen adlı madde, kolesterolü önlüyor. Likopenin piştikçe değeri artıyor, bu nedenle domates salçası kolesterole karşı etkili bir silah.
Günde 1 elma kalp hastalıklarından koruyor. İçeriğindeki pektin adlı lif, kolesterolün damar cidarına geçmesini engelliyor.
Yulaf ve yulaf gevreği kolesterolün bir numaralı düşmanı. İçerdiği lif sayesinde kolesterol vücuttan atılıyor. Günde 1-1/2 fincan yulaf kandaki kolesterol miktarını yaklaşık yüzde 20 oranında düşürüyor.
Uzman Dr. Cem Demirbolat'ın önerileri ışığında sık tükettiğimiz gıda gruplarını ele alarak yararlı ve zararlı besinleri saptayabiliriz.
Kepekli ve çavdar ekmeği, yulaf ezmesi, makarna, erişte, bulgur, pirinç, fasulye, nohut ve mercimek yemek serbest ancak, ölçülü miktarda olmak şartıyla. Bunun yanı sıra poğaça, kurabiye ve yağlı bisküvilerden uzak durulmalı.
Yağsız veya yağı alınmış süt ürünleri, peynir ve yoğurt, haftada 2 haşlanmış yumurta yenilebilir. Yumurta akında ise sınır yok. Yasak olanlar; süt kreması, kaymak, krem şanti, krem peynir ve tereyağı.
Taze meyve yemek serbest ancak, aşırı meyve vücutta yağa dönüşebiliyor. Sebze kızartması ya da patates cipsi ise kesinlikle tehlikeli.
Et ve salam, sucuk gibi şarküteri ürünlerinden uzak durmak gerekiyor. Yağsız dana eti, tavuk, balık ızgara, yenebilir. Karides, kalamar, midye ve ıstakoz da bol miktarda kolesterol bulunuyor.
Ceviz, badem, kestane ve fındık doymamış yağlardan zengin olduğu için kan kolesterolünü düşürerek kalbi koruyor. Buna karşılık yer fıstığı ve antep fıstığı gibi tuzlu kuruyemişler az miktarda tüketilmeli.
Çay, kahve, neskafe, az kalorili meşrubatlar, domates suyu ve taze meyve suları içilebilir. Alkol yasak.
Pasta ve kek gibi yüksek kolesterol ve yağ içerikli tatlılar yerine sütlü tatlılar, aşure, pestil ve meyve salataları yemek daha yararlı.
Kalp Sağlığını Korumak İçin Uygulayabileceğiniz Beslenme Programı
Diğer yazılarımıza da göz atın;