Deniz ürünleri balıklar dışında, kabuklular ve yumuşakçalar olarak ikiye ayrılır. Kerevit, karides, yengeç ve ıstakoz kabuklulara, deniz tarağı, istiridye, midye ve kum midyesi ise yumuşakçalara örnektir. Genellikle tuzlu suda yaşayan bu canlılar, yağsız protein ve sağlıklı yağlar açısından zengindir. Bazı türleri ağır metaller içerebildiği için, alanında uzman kişiler tarafından temizlenmesi önerilir. Kabuklu deniz ürünlerinin birçoğu buharda pişirilir.
Ağırlığı 450-1200 gram arasında değişen ıstakoz, büyük esnek bir kuyruğa ve iki adet kıskaca sahiptir. Pişirmeden önce mavimsi olan rengi, piştikçe turuncuya döner. Istakoz canlı bir şekilde kaynar suya atılır. Ardından soğuk suya alınarak şoklama işlemi yapılır ve kabukları ayrılır. Öldükten sonra uzun süre bekletilmeden tüketilmesi gerekir. Aksi takdirde toksit oluşturarak zehirlenmelere yol açabilir.
Bakınız; Istakoz nasıl yenir?
Çeşitli türlerde ve boylarda olan yengeçler, hem tatlı, hem de tuzlu suda yaşarlar. Ortalama boyları 10-30 cm arasındadır. Temizlenerek veya doğrudan kabuklarıyla birlikte pişirilebilirler. Çeşitli soslarla birlikte tüketilen yengeçlerin en popüler olanı, mavi yengeçlerdir.
Bakınız; Yengeç yenir mi?
Hazırlama ve sunuş bakımından ıstakozla benzerlik gösteren langustun en ayırt edici özellikleri makaslarının olmamasıdır. Doğu Atlantik Okyanusu ve Akdeniz'de yaygın olarak görülen langust, dikenli ıstakoz olarak da bilinir. Ortalama uzunlukları 25-30 cm olsa da, maksimum 60 cm'ye kadar ulaşan türleri mevcuttur. Yetişkin langustlar, sarı benekli ve kahverengidir. Ülkemizde Ege, Akdeniz ve Marmara Denizi'nde görülürler.
Tatlı su kereviti 12-15 cm aralığındadır. Ülkemizde çokça bulunan bu kerevit türü, göllerde ve nehirlerde yaşar. Deniz kereviti ise 20-25 cm uzunluğundadır. Genelde sıcak ve soğuk yemeklerde kullanılırlar. On ayaklıdır.
Bakınız; Kerevit nasıl yenir?
En bilinen ve yaygın olarak tüketilen kabuklu deniz canlılarından biridir. Boyu ve ağırlığı değişken olan karidesler, kıskaçsız ıstakozu andırır. Çiğken beyazımsı, pişince ise pembemsi bir renge bürünür. Küçük boy karidesler 5-8 cm arasında, orta boy karidesler 10-15 cm arasında, jumbo karidesler ise 20-25 cm arasında değişir. Genelde güveç yapımında kullanılırlar.
Bakınız; Karidesli tarifler
Dış kabuğu sert olmasına rağmen içi yumuşak olan istiridyelerin baş kısmı yoktur. Sağlam kaslarla birbirine bağlanmış durumdadır. Genelde sıcak denizlerde bir nesneye yapışarak yaşarlar. Çiğ olarak tüketimi yaygın olsa da, pişmiş olarak da sunulabilir. Yaklaşık 3 yılda içlerinde inci oluşur.
Bakınız; İstiridye nasıl yenir?
Pahalı deniz ürünleri arasında yer alan deniz tarağı, 15-20 cm boyutlarıyla oldukça lezzetlidir. Hayatlarının çoğunu okyanus tabanındaki kumda gömülü olarak geçiren deniz tarakları, yaklaştırıcı kas ile birbirine bağlı iki kabuğa sahiptir. Ayrıca alt kısımlarında güçlü bir kazıcı ayakları da vardır. Yenilebilir deniz tarağının birçok türü oval veya üçgen şekildedir.
Bakınız; Deniz tarağı nasıl yenir?
İki eşit kabuktan meydana gelen midyenin kabuğunda yatay halkalar vardır. Kendilerini bir nesneye sabitleyen midyeler, yaklaşık 3-8 cm uzunluktadır. Ülkemizde en fazla tüketilen kabuklu türüdür. Denizlerin kıyıya yakın kesimlerinde kayalara tutunmuş halde bulunurlar. Midye, kaynatılarak pişirildikten sonra baharatlı pilav ile doldurulur ve limonla birlikte tüketilir. Ancak farklı yemeklerde kullanımı da mevcuttur.
Bakınız; Midye dolma tarifi
Pişmeden önce dokunulduğunda açılıp kapanabilen kum midyeleri, pişirme işleminden sonra açılmazsa hemen çöpe atılmalıdır. Gelişmiş ayakları ile yer değiştirebilen bu midyeler, ülkemizde Karadeniz, Marmara ve Ege Denizi'nde kumlu zeminlerde sürüler halinde yaşar. Dekoratif amaçlı da kullanılabilen kum midyesi, genelde makarna ile birlikte tüketilir.
Bakınız; Kum midyesi tarifi
Şunlara da göz atın;