Yaz aylarında sık sık görülebilen güneş çarpması, uzun süre güneş ışınlarının altında durma sebebiyle ortaya çıkan, vücut ısısının anormal derecede yükselmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Özellikle öğle vakitlerinde görülen bu durum, vücut sistemlerini olumsuz yönde etkiler. Sıcak havalarda vücut, ısıyı koruyabilmek için terleme yöntemini kullanılır. Ancak terleme tam olarak gerçekleşmezse, vücutta klor ve sodyum kaybı yaşanır. 

Güneş Çarpması Nedenleri Nelerdir?

1. Yüksek güneş ve yüksek nemli havalarda uzun süre dışarıda durmak,
2. Sıcak havalarda kalın giyinmek,
3. Güneş altında alkol almak,
4. Sıcak havalarda bir anda aşırı yemek yeme güneş çarpmasının en önemli nedenlerindendir.

4 yaşın altındaki ve 65 yaşın üzerindeki bireylerde güneş çarpması daha fazla görülür.

Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?

1. Ateşin 40 derecenin üzerine çıkması,
2. Vücutta terlemenin olmaması,
3. Mide bulantısı, kusma,
4. Deride kızarıklıklar,
5. Tansiyonun düşmesi,
6. Kalp çarpıntısı,
7. Bilinç kaybı,
8. Nefes almada zorluluk,
9. Şiddetli baş ağrısı,
10. Dudaklarda ve ağızda kuruluk,
11. Uyuma isteği,
12. Ruh halinde dengesizlikler,
13. Yürümede zorlanma

Güneş Çarpması Tedavisi Nasıl Yapılır?

Güneş çarpması durumunda ilk yarım saat çok önemlidir. Yükselen vücut sıcaklığı en az 38.5 dereceye kadar düşürülmelidir. Aksi takdirde böbrek ve karaciğerler fonksiyonlarını kaybedebilir, hatta ölümcül sonuçlar doğurabilir. İlk yardım için en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Sağlık kuruluşunda kan ve idrar tahlili yapılır. Kan basıncı ve vücut sıcaklığı ölçülür. Tahlil sonuçlarına göre sıvı tedavisine başlanabilir.

Evde Güneş Çarpmasına Ne İyi Gelir?

Güneş çarpması durumunda ilk yapılması gereken hastanın gölge, serin veya klimalı bir ortama taşınması gerekir. Eğer üzerinde bunaltıcı kalın kıyafetler varsa, çıkartılmalıdır. Güneş çarpması kusma durumu görülebileceği için hasta yan yatırılmalıdır. Tansiyonu yükseltmek amacıyla ayaklar yüksek bir yere kaldırılmalıdır. Hastanın bilinci açıksa su verilmelidir. Eğer hasta bilinç kaybı yaşıyorsa yiyecek veya içecek verilmeden derhal hastaneye götürülmelidir.

1. Soğuk Kompres

Hastanın vücut sıcaklığını düşürmek için, soğuk kompres uygulaması yapılabilir. Bunun için kafa, koltukaltı ve göğüs bölgesine soğuk kompres uygulanmalıdır.

1. Soğan Suyu

Soğan suyu da vücut ısınını düşürme yöntemlerinden biridir. Soğanı ezerek suyunu çıkartın. Bu suyu bez yardımıyla alın, eklem, boyun arkası ve kulak arkasına sürün.

1. Yoğurt

Güneş çarpmasının baş dönmesi, tansiyon düşmesi gibi belirtilerine karşı bir bardak ayran için. Ayrıca yoğurdu vücudunuza sürerek vücut ısısının düşmesine yardımcı olabilirsiniz.

1. Elma Sirkesi

Elma sirkesi, ciltte eksilen elektrolitleri yeniler. Bir bardak içme suyunun içerisine 1 tatlı kaşığı elma sirkesi ekleyerek bu karışımı tüketebilirsiniz.

1. Kişniş

Bulantı ve kusmayı kesen kişniş, vücudu rahatlatır. Kişnişi ezip suyunu çıkartın ve bir tutam şeker ekleyin. Güzelce karıştırdıktan sonra karışımı tüketebilirsiniz.

1. Bitkisel Yağlar

Vücuttaki ısıyı düşürmek için, bitkisel yağlardan yararlanabilirsiniz. 2 yemek kaşığı zeytinyağı, birkaç damla nane yağı ve birkaç damla lavanta yağını güzelce karıştırın. Bu karışımı el, ayak bileklerine ve boyun arkasına sürün. Yağ yardımıyla bu bölgeleri ovun.

1. Su

Güneş çarpması durumunda bilinç açık ise su için. Ayrıca güneş çarpması tedavisi tamamlandıktan sonra, sıvı kaybını kapatmak için gün içinde sık sık su içmeye özen gösterin. Özellikle sıcak havalarda su içmeyi ihmal etmeyin.

Önemli Not: Bu yöntemler güneş çarpması semptomlarını hafifletmek için uygulanır, kesinlikle tedavi yöntemi değildir. Güneş çarpması tedavisi için en kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurun ve sağlığınızı riske atmayın.

Güneş Çarpması Kaç Gün Sürer?

Güneş çarpmasında sıvı tedavisi ortalama 1 gün sürer. Ancak vücudun normale dönmesi ve hassasiyetin ortadan kalkması yaklaşık 1 hafta sürmektedir. Ancak çarpmadan sonra oluşan komplikasyonlara göre bu süre uzayabilir.

Güneş Çarpmasından Korunmak İçin Ne Yapmalıyız?

1. Yaz aylarında güneşin en dik açıyla geldiği (11:00-15:00) saatleri arasında dışarıya çıkılmamalıdır.
2. Güneşe çıkmadan önce cildi koruyacak güneş kremi gibi ürünler kullanılmalıdır.
3. Çok sıcak havalarda ağır egzersizler yapılmamalıdır.
4. Baş bölgesini korumak için şapka, güneş gözlüğü ve şemsiye kullanılmalıdır.
5. Güneş ışığı altında kalan araçlarda uzun süre durulmamalıdır.
6. Gün içinde en az 2 litre su ve sıvı tüketilmelidir.
7. İnce ve açık renkli kıyafetler tercih edilmeli, siyah ve kalın kıyafetlerden kaçınılmalıdır.
8. Ağır ve yağlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
9. Her fırsatta duş alınmalıdır.

Şunlara da göz atın;

1. Güneş yanığına ne iyi gelir?
2. Doğal güneş kremi nasıl yapılır?
3. Güneş lekeleri nasıl geçer?
4. Deniz tutmasına ne iyi gelir?
5. Mide bulantısı nasıl geçer?