Domatesler, çok çeşitli sağlık yararları sunan vitaminler, mineraller, antioksidanlar ve bitki bileşikleri ile doludur. Domatesler tam bir yaz sebzesidir ancak konservelenerek ya da dondurucuda saklanarak bütün bir yıl yeme şansı doğar. Lezzetli ve bütün sağlıklarından faydalanmak için mevsiminde aldığınız ya da uygun koşullarda sakladığınız domatesleri kullanmaya özen gösterin. Araştırmalar, bu besinlerin kalp hastalığı ve kanser dahil olmak üzere birçok hastalığa karşı koruma sağlayabileceğini bile öne sürüyor. Bu nedenle domates çorbasının tadını çıkarmak, domateslerin sağlık yararlarından en iyi şekilde yararlanmanın lezzetli bir yolu olabilir. İşte domates çorbasının bilime dayalı 8 faydası.
Domatesler nispeten az kaloriye sahiptir, ancak besinler ve faydalı bitki bileşikleri ile doludurlar. 180 gramlık büyükçe bir domatesin besin profili aşağıdaki gibidir;
Domatesler ayrıca likopen için günlük ihtiyacın yaklaşık %80'ini sağlayan karotenoidler yani likopen açısından da zengindir. Likopen, domateslere karakteristik parlak kırmızı rengini veren pigmenttir. Çeşitli kronik hastalıklar üzerindeki potansiyel önleyici etkisi göz önüne alındığında, sağlık yararlarının çoğundan da sorumlu olabilir. İlginç bir şekilde, araştırmalar vücudun likopeni pişirildiğinde daha iyi emdiğini gösteriyor. Isı, biyoyararlanımını veya absorpsiyon oranını artırabilir. Domates çorbası da pişmiş domateslerle yapıldığından, bu bileşikleri içeren mükemmel bir kaynaktır.
Antioksidanlar, oksidatif stresin zararlı etkilerini nötralize etmeye yardımcı olan bileşiklerdir. Bu, vücutta serbest radikaller olarak adlandırılan hücrelere zarar veren moleküller biriktiğinde olur. Domates çorbası, diğerleri arasında likopen, flavonoidler ve C ve E vitaminleri dahil olmak üzere mükemmel bir antioksidan kaynağıdır. Antioksidan tüketmek, daha düşük kanser riski ve obezite ve kalp hastalığı gibi iltihaplanma ile ilgili hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Ek olarak araştırmalar, C vitamini ve flavonoidlerin antioksidan etkisinin tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve beyin hastalıklarına karşı korunmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. E Vitamini, C vitamininin antioksidan etkilerini artırmaya yardımcı olur.
Domatesler, yüksek likopen içeriğinden dolayı kanserle mücadele özellikleri için geniş çapta incelenmiştir. Özellikle prostat ve meme kanserine karşı etkili olabilirler. Prostat kanseri, dünya çapında kansere bağlı ölümlerin beşinci önde gelen nedeni ve erkekler arasında en çok teşhis edilen ikinci kanserdir. Çok sayıda çalışma, özellikle pişmiş domateslerden alınan yüksek likopen alımı ile prostat kanseri riskinin azalması arasında doğrudan bir ilişki bulmuştur. Araştırmalar, likopenin kanser hücresi ölümünü indükleyebileceğini düşündürmektedir. Ayrıca anti-anjiyogenez adı verilen bir süreçte tümör büyümesini yavaşlatabilir. Daha yüksek seviyelerde karotenoid tüketmek, meme kanseri riskinde %28'e varan bir azalma ile bağlantılıdır. Bu karotenoidler alfa karoten, beta karoten ve likopen içerir. Bu sonuçlar umut verici olsa da kanıtlar, likopenin insanların onu bir antikanser ilacı olarak tek başına kullanması için yeterince güçlü olmadığını gösteriyor.
Domates çorbasını keyifle içerken bir yandan da gözleriniz ve cildinize fayda sağlayabilirsiniz. Cilt sağlığı söz konusu olduğunda, beta karoten ve likopen, cildin UV kaynaklı hasara karşı savunmasını artırmak için ultraviyole (UV) ışığı emerek sizi güneş yanığına karşı koruyabilir. Bununla birlikte, araştırmalar bunun cildiniz için bazı faydaları olduğunu öne sürse de, bu, düzenli güneşten korunma cilt bakım rutininizi değiştirmeniz gerektiği anlamına gelmez. Karotenoidler ve A vitamini açısından zengin domates gibi yiyecekler de göz sağlığına fayda sağlayabilir. Domates yemek, yaşa bağlı makula dejenerasyonu veya yaşla birlikte gelen görme kaybı riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir.
Osteoporoz, artan kemik kırılganlığı ve kırılması ile karakterize kronik bir hastalıktır. Çalışmalar, likopenin kemik mineral yoğunluğunu artırarak kemik metabolizmasını düzenlemede önemli bir rol oynadığını ve bu da kırık riskini azalttığını gösteriyor. Domateslerdeki likopen, daha güçlü kemiklerin korunmasına yardımcı olabilir ve kırık riskini azaltabilir. Yüksek domates ürünleri alımı, kalp hastalığı için iki ana risk faktörü olan toplam ve LDL (kötü) kolesterol düzeylerini azaltabilir. Bu etkiler, domateslerin likopen ve C vitamini içeriği sayesinde olabilir. Domates çorbası, karotenoid ve C vitamini içeriği nedeniyle kalp hastalığı için çeşitli risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olabilir. Oksidatif stres, erkek kısırlığının önemli bir nedenidir. Sperm canlılığının ve hareketliliğinin azalmasına neden olan sperm hasarına yol açabilir. Araştırmalar, likopen takviyesi almanın potansiyel bir doğurganlık tedavisi olabileceğini düşündürmektedir. Bunun nedeni, likopenin antioksidan özelliklerinin daha yüksek sayıda sağlıklı sperm üretme şansını artırabilmesidir. Domates çorbasındaki likopen, erkek doğurganlığı ile ilişkili sperm parametrelerini iyileştirebilir. Bazı kültürler, soğuk algınlığı için evde çare olarak domates çorbası kullanır. Aslında, C vitamini ve karotenoid içeriği bağışıklık sisteminizi uyarabilir. Sıcak bir kase domates çorbası, karotenoid ve C vitamini içeriği sayesinde, kendinizi kötü hissettiğinizde daha iyi olmanıza yardımcı olabilir. Şunlara da göz atın;