Türkiye'de yetişen ve faydaları tam olarak bilinmeyen bazı otlar var. Eski zamanlarda şifa bulmak için kullanılan bu otlar, yemeklerin içerisinde de kullanılabiliyor. Bu otların birkaçını çok yakından tanısak da, bazılarının adını bile duymamış olabilirsiniz. Şifalı bitkileri ölçülü ve doğru bir şekilde kullanmak isteyenleri böyle alalım. Hem şifa bulmak hem sofralarınızı daha da renklendirmek için otları menülerinizden eksik etmeyin. Peki hangi ot, neye yarıyor, sağlığımıza nasıl etki ediyor? Pek bilinmeyen şifalı otlar hangileri? İşte, evinizden eksik etmek istemeyeceğiniz şifalı bitkiler:
Mayıs ve eylül ayları arasında açan mavi çiçekleri ile göze, yapraklarının lezzeti ile damaklara hitap eden hodan otunun cesaret verici etkisi olduğu söylenmektedir. Hatta rivayete göre eski çağlarda savaşa giden askerlere daha cesur olsunlar diye hodan otu yedirilirmiş. Ispıt, kaldirik ya da sağırdili olarak da bilinen hodan otu; vücudun toksinlerden arınmasına yardımcı olur, depresyona iyi gelir. Oldukça tuzlu bir tadı olan hodan otu aynı zamanda önemli bir kalsiyum kaynağıdır. Hodan otuyla hangi yemekler yapılır diye merak edenler için, hodan kroket tarifini buraya bırakıyoruz.
Yabani pırasa ya da güllük diye de bilinen çiriş otu, pırasaya göre daha küçük boyuttadır. Hemen hemen her bölgede yetişen çiriş otu önemli bir C vitamini kaynağıdır. Kolesterol ve hipertansiyonu düşürücü etkisi olduğu bilinmektedir. Hemen hemen her bölgede yetişen çiriş otu, otlu peynir yapımında kullanılır. Düşük kalorili çiriş otu yemeği tarifine göz atmayı unutmayın.
Mor çizgili pembe çiçekleri olan ebegümecine yol kenarlarında, işlenmemiş arazilerdeki yabani otların arasında ya da bahçelerde rastlayabilirsiniz. Kendine özgü hoş bir kokusu olan bu otu birçok farklı tarifte kullanabilirsiniz. Ebegümeci solunum ve sindirim sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde önemli rol oynar. Ayrıca yapraklarından yapılan lapa, yara ve çıban tedavilerinde kullanılır. Kıymalı ebegümeci tarifini deneyebilirsiniz.
Görünüş itibari ile kuzu kulağına çok benzeyen labada otu daha sert yapraklıdır ve kuzu kulağı kadar ekşi değildir. Genellikle koyu yeşil yapraklı olsa da, arada kırmızı benekli yaprakları olanlara da rastlanması mümkündür. Ülkemizde hemen hemen her bölgede yetişir. Bol miktarda A ve C vitamini içeren labada, Fransız Mutfağı’nın vazgeçilmez otlarından biridir. Labada salatası tarifine göz atın.
Papatyagiller familyasından bir ottur. Ilıman iklimli bölgelerde yetişen hindibanın açık mavi çiçekleri vardır. A, B, C, D vitaminleri bakımından oldukça zengin olan hindiba, karaciğer rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılır. Kanın toksinlerden temizlenmesine yardımcı olur. Sindirim sistemini çalıştırır, hazmı kolaylaştırır. Ayrıca iştah açıcı etkisi vardır, mide rahatsızlıklarının giderilmesine yardımcı olur. Diyet listelerine uygun olarak hazırlanan kuşkonmaz hindiba yedikule salatasına buradan ulaşabilirsiniz.
Ispanakgiller familyasından, kokulu otsu bir bitkidir. Yaprakları kaz ayağına benzediği için bu isimle anılır. Antibakteriyel özelliği vardır. Vücudu mikroplara karşı korur, bağışıklık sistemini güçlendirir. Yaprakları kaynatılarak çayı yapılabildiği gibi kıymalı veya pirinçli yemeği de yapılır. Ayrıca turşusu ve kavurması da yapılır. Yemeklerin yanında sunulan kazayağı turşusu tarifini de mutlaka deneyin.
Diğer birçok sebze ile karşılaştırıldığında yetiştirilme şekli oldukça zahmetli ve farklıdır. Ancak bu zahmeti sadece bir kereye mahsustur. Bir kere yetiştirilen ve devamında da iyi bakılan bitki ilk iki yıl ürün vermese de, 15-20 yıl boyunca ürün verir. Ayrıca hazmı kolaylaştırır, el ve ayaklardaki şişliğin azalmasına yardımcı olur. Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz kuşkonmaz haşlama tarifine buradan ulaşabilir, kuşkonmaz temizleme ve pişirme tekniklerine göz atabilirsiniz.
Çıplak elle dokunulduğu zaman kaşındırıcı özelliğini ortaya çıkaran bir bitkidir. Cildi ciddi derecede tahriş edici etkisi vardır. Bahar nezlesi gibi alerjik rahatsızların tedavisinde etkilidir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Kansere karşı koruyucu etkisi vardır. Ayrıca önemli bir demir kaynağıdır. Isırgan otlu salata tarifini defterinize eklemeyi unutmayın.
Sonbahar meyvesi olan alıç, dikenli dallara sahip olan bir ağaçta yetişir. Yuvarlak ve küçük bir görünümü olan alıç meyvesi, kırmızı, yeşil, sarı, beyaz ve pembe renklere sahiptir. Kalp hastalıklarıyla mücadele eden alıç, bağışıklığı güçlendirir. Endişe ve stresi azaltmasıyla da bilinir. Hazımsızlığı giderir, kalori yakmaya destek olur. Alıç meyvesinin en yaygın kullanıldığı tarif ise, ev yapımı alıç sirkesidir.
Çayırda, meralarda, yol kenarlarında ve kumlu topraklarda yetişen ayrık otu, yabani bir şifalı bitkidir. Ayrık otunun toprağın altında kalan beyaz kökleri ilaç için kullanılır. Böbrekte bulunan kum ve taşları dökmek için kullanılan ayrık otu, sıcak günlerde vücuttaki harareti keser ve susuzluğa iyi gelir. Böbrek ve idrar yollarındaki iltihapların tedavisinde de etkilidir. Metabolizmayı hızlandırır, cildi nemlendirir.
A, B, C ve K vitaminleri içeren reyhan, kalsiyum ve demir bakımından zengindir. Antioksidan etkisi gösteren reyhan otu, kalp sağlığını da korur. Öksürüğü keser, balgam sökücü etkisi vardır. Stres ve kaygı bozukluğundan ortaya çıkan problemleri azaltır. Depresyon etkisini azaltmasıyla da bilinir. Akne ve sivilcelerin azalmasında da etkilidir. Reyhan otu ile hazırlayabileceğiniz en lezzetli tariflerin başında reyhan şerbeti gelir.
Genelde İç Anadolu Bölgesi'nde yetişen gilaburu, kırmızı yuvarlak meyvelere sahiptir. Sonbahar aylarında toplanan gilaburu meyveleri, ilk toplandıklarında çok acıdır. Bu yüzden suda salamura edilirler. Bu sayede ortalama 1 ay sonra acılıkları gider ve yenilebilecek hale gelirler. İdrar söktürücü olan gilaburu meyvesi, böbrek taşlarının düşürülmesine de yardımcı olur. Regl sancılarını da azaltır. Romatizma ağrılarına karşı etkilidir. Gilaburu, antioksidan özelliği de taşır.
Şunlara da göz atın;