Koruyucu demir tedavisine başlanılmasına rağmen demir eksikliğinin bebeklerde hala oldukça sık görülen bir problem olduğuna işaret eden Medical Park Karadeniz Hastanesi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Yeşeren Nil Demirhan, “Bebeklerde gelişen demir eksikliği erken dönemde tespit edilip tedavi edilmezse beyin gelişiminde demir elementinin rol alması nedeniyle zekâ düzeyinde düşüklük olur. Sıralama ve yürümede gecikme, algılamada gerilik oluşur. Ağır demir eksikliği anemisi kalp yetmezliğine yol açabilir” dedi.
Bebeklerde demir eksikliği, anne sütü ve demir içeren gıdalardan yetersiz beslenme nedeniyle olur. Özellikle 6 aydan sonra hızlı büyümeyle birlikte diyette demirin yetersiz bulunması ve süt ağırlıklı beslenme nedeniyle demir eksikliği anemisi gelişir.
Bebeklerde hafif demir eksikliği durumları genellikle belirtisizdir. Ancak tarama ve başka amaçlarla yapılan hematolojik incelemelerle ortaya çıkar. Klinik olarak deri ve mukozalarda solukluk, yutma güçlüğü, ağlarken morarıp kalma (katılma nöbeti), huzursuzluk, iştahsızlık, sindirim sistemi sorunları, sık tekrarlayan enfeksiyonlar, ağız köşelerinde yara, gelişmelerinde duraklama ve gerileme örneğin oturan bebeğin oturamaması, yürüyen bebeğin yürüyememesi gibi belirtiler gözlenir.
Bebeklerde gelişen demir eksikliği erken dönemde tespit edilip tedavi edilmezse beyin gelişiminde demir elementinin rol alması nedeniyle zekâ düzeyinde düşüklük olur. Sıralama ve yürümede gecikme, algılamada gerilik oluşur. Ağır demir eksikliği anemisi kalp yetmezliğine yol açabilir.
Tedavi süresi yaklaşık 3 aydır. İlk bir aylık tedaviden sonra hemoglobin değerinin normal sınırlara geldiğini görmek gerekir. Hemoglobin değeri normal sınırlara ulaştıysa demir dozu azaltılarak tedaviye 6-8 hafta daha devam etmek gerekir. Demir tedavisi kesildikten 3 ay sonra tekrar değerlendirme yapmak gerekir. Yeniden anemi ortaya çıkıyorsa altta yatan başka nedenleri araştırmak gerekir.
Zamanında doğmuş bebeklere 4. ayın sonunda; erken doğmuş bebeklerde ise 1. ayın sonunda koruyucu düşük dozda demir tedavisi başlamak, zamanı gelince demirden zengin ek gıdaların başlanması, 6. aydan sonra bebek beslenmesine yumurta ve kırmızı et gibi demirden zengin gıdaların eklenmesiyle demir eksikliği anemisi önlenebilir. İlk bir yıl inek sütü yerine demir içeren devam sütlerinin kullanılması da demir eksikliği anemi riskini azaltır.
Dana ve koyun eti gibi kırmızı et çeşitleri, karaciğer, yumurta sarısı, mercimek-nohut gibi bakliyatlar ve üzüm pekmezidir. Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde fazla demir yoktur. Bitkisel yapısı nedeniyle de emilimi azdır.
Yazar:
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Yeşeren Nil Demirhan
Şunlara da göz atın;