Yemeklerin vazgeçilmezi baharatların ömrü ne kadardı? Atılmalı mı, yoksa kullanılabilir mi? Lezzetli yemeklerin sırrı baharatlar ile ilgili yazı için detaylar aşağıda…

İster amatör bir ev aşçısı olun, ister deneyimli bir şef olun, muhtemelen iyi stoklanmış bir baharat dolabı bulundurmanın yemeklerinizin lezzetini arttırmanın sırlarından biri olduğunu biliyorsunuzdur.

Farkına varmadığınız şey, baharatların yemeğinizi baharatlayarak lezzet vermekten fazlasını yaptığıdır. Ayrıca bozulmayı önlemeye yardımcı olabilir, yemeklerine mükemmel tat ve renk katmasının yanı sıra sağlığa faydaları da saymakla bitmez.  Karanfil, zerdeçal, biberiye, adaçayı ve tarçın gibi birçok yaygın baharat ve bitki, güçlü antioksidan ve antienflamatuar özellikler göstermiştir. Dahası, baharatlar ve şifalı otlar içeren yiyecekleri sık sık yemenin kalp ve solunum yolu hastalıklarıyla ilişkili komplikasyon riskinizi azaltabileceğini gösteriyor.

Bir süredir şifalı otlar ve baharatlar topluyorsanız, bunların son kullanma tarihinin geçip geçmediğini ve ne zaman değiştirilmeleri gerektiğini merak ediyor olabilirsiniz. Bu yazıda sizlere kuru ot ve baharatların raf ömrü hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Yaygın Bitki Ve Baharatların Raf Ömrü

Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), baharatları "gıdadaki önemli işlevi beslenmeden ziyade baharat olan, bütün halinde, kırılmış veya öğütülmüş halde aromatik bitkisel maddeler" olarak tanımlar. Mutfak dünyasında baharatlar, bir bitkinin kurutulmuş köklerinden, kabuğundan veya gövdesinden yapılan çeşnilerdir, otlar ise bitkinin kurutulmuş veya taze yapraklarıdır.

Kurutulmuş bitki ve baharatların raf ömrünü belirlerken, göz önünde bulundurulması gereken değişkenler bunların türünü, işlenmesini ve depolanmasını içerir. Örneğin, kurutulmuş baharatlar, kuru otlardan daha uzun süre dayanır ve daha bütün veya daha az işlenmiş baharat, raf ömrü daha uzundur.

Kuru otların raf ömrü yaklaşık 1-2 yıldır. Örnek vermek gerekirse;

1. Reyhan
2. Oregano
3. Kekik
4. Biberiye
5. Defne yaprakları
6. Dereotu
7. Maydanoz
8. Kişniş
9. Nane
10. Mercanköşk
11. Adaçayı

Öğütülmüş veya toz haline getirilmiş baharatlar tipik olarak 2-3 yıllık bir raf ömrüne sahiptir. Yaygın örnekler şunları içerir:

1. Toz zencefil
2. Sarımsak tozu
3. Öğütülmüş tarçın
4. Biber tozu
5. Öğütülmüş zerdeçal
6. Yer yenibaharı
7. Öğütülmüş kakule
8. Öğütülmüş kırmızı biber
9. Ezilmiş kırmızı biber gevreği
10. Baharat karışımları

Bütün veya öğütülmemiş baharatlar, yüzey alanlarının daha azı havaya, ışığa ve neme maruz kaldığı için en uzun raf ömrüne sahiptir. Bu, aromatik yağlarını ve aroma bileşiklerini öğütülmüş emsallerinden daha uzun süre muhafaza etmelerini sağlar.

Uygun saklama koşullarında saklanırsa bütün baharatlar 4 yıla kadar saklanabilir. Örnek vermek gerekirse şu şekilde listelenebilir;

1. Tane karabiber
2. Kişniş
3. Hardal tohumu
4. Rezene tohumu
5. Kimyon tohumları
6. Muskat
7. Karanfil
8. Tarçın Çubuk
9. Kurutulmuş biber
10. Limon Otu

Tuz, boyutu ve şekli ne olursa olsun bozulmadan veya lezzetini kaybetmeden süresiz olarak kullanılabildiği için kuralın istisnasıdır. Kurutulmuş otlar ve baharatlar, türüne, işleme düzeyine ve depolamaya bağlı olarak 1-4 yıl dayanır.

Baharatlarınızın Bozulup Bozulmadığını Nasıl Anlarsınız?

1. Kurutulmuş otlar ve baharatlar, geleneksel anlamda gerçekten kullanılamaz hale gelemez. Baharatın bozulduğu söylendiğinde, bu sadece lezzetinin, gücünün ve renginin çoğunu kaybettiği anlamına gelir. Neyse ki, kokusu ve aroması azalmış bir baharatı tüketmek sizi hasta etmeyecektir.
2. Mağazadan satın alınan birçok baharat, en güçlü lezzet ve kaliteyi koruyacakları zaman dilimini gösteren en iyi tarihleri listeler. Taze muadilleri kadar lezzet katmasalar da, tavsiye edilen son kullanma tarihi geçen kuru otları ve baharatları tüketmek genellikle güvenlidir.
3. Baharatlarınızı ne kadar süredir kullandığınızdan emin değilseniz, kokularına ve lezzetlerine bakarak tazelenmeye hazır olup olmadıklarını anlayabilirsiniz. Avucunuzun içinde az miktarda ezin veya ovalayın. Koku zayıfsa ve aroma zayıfsa, muhtemelen bunları değiştirmek için iyi bir zaman.

Baharatlardan Maksimum Kullanım Sağlamak İçin Ne Yapılmalı?

Havaya, ısıya, ışığa ve neme maruz kalmalarını en aza indirmek, ot ve baharatlarınızın raf ömrünü en üst düzeye çıkarmanın anahtarıdır, bu da israfı azaltmanıza ve yeni ürünler satın alırken tasarruf etmenize yardımcı olabilir. Baharatları sobanızın yanında şeffaf kaplarda saklamak kullanışlı ve estetik olarak hoş olsa da, etkilerini korumanın harika bir yolu değildir. Bunun yerine, soba veya fırından uzağa yerleştirilmiş kiler, çekmece veya dolap gibi serin, kuru ve karanlık bir ortam, baharat koleksiyonunuzu barındırmak için harika bir yerdir. Estetiksel ve kullanım kolaylığı açısından delikli kapaklı saklama kaplarını tercih ediyor olabilirsiniz ancak baharatların ömrünü uzatmak istiyorsanız cam ya da seramik kapları tercih edebilirsiniz. Temizlenmesi kolay oldukları, havayı ve nemi dışarıda tutma konusunda harika bir iş çıkardıkları için en iyi seçenekler arasındadır.

1. Plastik kaplar da popüler bir seçimdir, ancak tipik olarak hava geçirmez değildirler ve farklı baharatların renklerini ve kokularını emebilirler. Bu, onları yeniden kullanmak istiyorsanız temizlemeyi daha da zorlaştırabilir.
2. Paslanmaz çelik veya teneke kaplar diğer uygun seçeneklerdir, ancak metal ısı iletken olduğundan, ocak gibi ısı kaynaklarından uzakta saklanmaları daha da önemlidir.
3. Soğutma gerekli olmasa da, kırmızı biber gibi renkli baharatlar buzdolabında tutulursa renkleri daha uzun süre koruyacaktır. Benzer şekilde, susam ve haşhaş tohumu gibi yağ içeren çeşnileri buzdolabında saklamak, kokuşmalarını önleyebilir. Ayrıca, nemin baharatlarınızın lezzetini ve dokusunu hızla bozabileceğini ve potansiyel olarak küflenmelerine neden olabileceğini unutmayın. Baharat kaplarınızın herhangi birinde küf fark ederseniz, söz konusu ürünü atın.
4. Baharatlarınızı doğrudan kaplarından serpmek yerine buharda pişirilen sıcak yiyeceklere eklemeden önce kaptan çıkarmak için bir kaşık kullanarak kuru tutabilirsiniz. Baharatları kuru tutmakta baharatların ömrünü uzatacaktır. 

1. Hangi baharat hangi yemekte kullanılır?
2. Çorbanın İçerisine Hangi Baharatlar Koyulur?
3. Baharatlı Yemekler
4. Ev yapımı baharat karışımları
5. Baharat çeşitleri nelerdir?