Ayak şişmesi, vücudun bu bölgelerinde sıvı birikmesine işaret eden, periferik ödem olarak da bilinir. Yaralanma olmadığı sürece sıvı birikmesi, genelde ağrılı değildir. Özellikle yaşlı erişkinlerde sık sık gözlenen bu durum, ayakların iki tarafında veya sadece bir tarafta meydana gelebilir. Bazen sadece ayaklar etkilenirken, bazen bilek ve bacakta da şişmeler görülebilir. Ayak şişliği genelde ciddi bir sorun oluşturmasa da, altında yatan sebepler çok önemlidir.
Ayak Şişliği Nedenleri Nelerdir?
- Aşırı kilo: Aşırı kilolu olan kişilerde, kan dolaşımı azalabilir. Bu da ayak ve bileklerde sıvı bırakmasına yol açar.
- Uzun süre oturmak/ayakta kalmak: Kaslar uzun süre hareketsiz kaldığında, vücut sıvılarını kalbe doğru geri pompalayamaz. Su ve kanın tutulması ise ayak şişmesine neden olur.
- Hormonal değişiklikler: Östrojen ve progesteron seviyeleri, bacaklarda dolaşımın azalmasına neden olabilir. Bu değişiklikler özellikle hamilelik ve adet döngüsü esnasında yaşanır.
- Kan pıhtısı: Bacağın bir damarında kan pıhtısı oluşması, kan akışını bozar ve şişmeye sebep olur.
- Yaralanma veya enfeksiyon: Ayak ve bacağı etkileyen yaralanma veya enfeksiyon, bölgedeki kan akışının artmasına neden olur. Bu da kendini şişlik olarak gösterebilir.
- Damar yetersizliği: Damarlar kanı yeterince pompalayamazsa ortaya çıkar.
- Lenfödem: Lenfatik sistemde tıkanıklara neden olur. Vücutta sıvı taşınmasına yardımcı olan lenf düğümlerinden ve kan damarlarından oluşur.
- Perikardit: Kalbin etrafındaki zarın uzun süreli iltihaplanmasıdır. Ayak şişmesine ek olarak nefes almada güçlük de görülebilir.
- Siroz: Karaciğerde ciddi yara izi anlamına gelir. Yüksek tansiyona ve zayıf dolaşıma neden olabilir.
- İlaç: Bazı ilaçların yan etkisi olarak da ayak şişliği görülebilir.
Ayak Şişliğine Ne İyi Gelir?
- Bacaklarınızı yükseltin: Uzandığınızda bacakların kalbin hizasından daha yüksek olmasına özen gösterin. Bacaklarınızın altına bir yastık yerleştirin.
- Hareket edin: Sürekli olarak aktif kalın. Bacaklarınızı germeye odaklanın.
- Tuzu kesin: Ayaklarda birikecek sıvı miktarını azaltmak için, tuz tüketimini sınırlandırın.
- Uygun kıyafetler seçin: Bacakları çok sıkacak dar ve kısıtlayıcı giysiler giymekten kaçının.
- Kilo kontrolünü sağlayın: Sağlıklı bir yaşam için ideal kilonuza ulaşın ve kilonuzu kontrol altında tutun.
- Yardımcı malzemelerden destek alın: Kompresyon ve destek çorapları kullanın.
- Egzersiz yapın: Düzenli olarak egzersiz yapmaya özen gösterin. Egzersiz yapmak hem kilo, hem de sağlık açısından önemlidir.
- Buz: Eğer ayak şişliği burkulma veya darbe etkisiyle oluştuysa, bir havlunun içine buz koyun. Darbenin oluştuğu bölgeye soğuk kompres uygulayın.
Ne Zaman Doktora Görünmeliyiz?
- Kalp veya böbrek hastalığınız varsa
- Karaciğer hastalığınız var ve bacaklarınızda şişlik oluşuyorsa
- Vücut ısınız normalden yüksekse
- Hamilelikte ani ve şiddetli şişlikler yaşıyorsanız
- İlaçları kullanmanıza rağmen başarılı olmadıysa
- Şişlik her geçen gün kötüleşiyorsa, mümkün olan en kısa sürede doktora başvurun.
Önemli Not: Şişliğin yanında göğüs bölgesinde ağrı, sıkışma, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, konfüzyon, baygınlık hissi, nefes darlığı gibi belirtilerden bir veya birkaçı sizde varsa, hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Şunlara da göz atın;
- Bacaklarda kaşıntı neden olur?
- Kas ağrılarına ne iyi gelir?
- Bilek burkulması nasıl geçer?
- Varis ağrıları nasıl geçer?
- Güneş yanığına ne iyi gelir?